هر ارتش و بهتر بگوییم هر کشوری در بعد نظامی مولفه‌های قدرت و نقاط ضعفی دارد که معمولا تلاش می‌کند با سرمایه‌گذاری بر روی نقاط قوت خود، ضعف‌هایش را جبران کند و ارتش یمن نیز از این قاعده مستثنی نیست و سال‌ها جنگ، اعم از جنگ‌های متعدد داخلی و تهاجم‌های گوناگون خارجی در کنار بنیه اقتصادی ضعیف یمن، این تصور را ایجاد می‌کند که ارتش یمن نیرویی ضعیف است که در مقابل مهاجمان گردن کلفت جدید حرفی برای گفتن نداشته باشد.

یمن در کنار تمامی ضعف‌هایش نقاط قوت بسیار منحصر به فردی دارد که نیروی نظامی این کشور را به یکی از سرسخت‌ترین ارتش‌ها تبدیل می‌کند و این مولفه‌ها در دوره اخیر با نوآوری‌هایی، بسیار تقویت شده است.

یمن، اما در کنار تمامی ضعف‌هایش نقاط قوت بسیار منحصر به فردی دارد که نیروی نظامی این کشور را به یکی از سرسخت‌ترین نیرو‌ها چه در بعد دفاعی و چه در بعد حمله تبدیل می‌کند و این مولفه‌ها نه تنها از چشم تصمیم‌گیران این کشور برای به زانو در آوردن حریف مخفی نمانده بلکه در دوره اخیر با نوآوری‌هایی بسیار تقویت هم شده است.

در این سلسله گزارش تلاش شده پنج مولفه اصلی قدرت نیرو‌های مسلح یمن تا جای ممکن تشریح شود و در بخش اول، توان موشکی این کشور به عنوان ستون فقرات نیروی تهاجمی آن بررسی شده است. در گزارش‌های بعدی نگاهی خواهیم داشت به قدرت پهپادی و موقعیت جغرافیای یمن که ۲ ضلع دیگر قدرت ارتش یمن محسوب می‌شوند.

مولفه‌های قدرت ارتش یمن

الف) توان موشکی

یمن از دیرباز به توان موشکی چه در حوزه موشک‌های پدافندی و چه در بخش موشک‌های تهاجمی شهره بوده و در واقع ارتش این کشور را می‌توان در قالب یک نیروی موشک‌پایه دسته‌بندی کرد. این قابلیت و ترس از توان موشکی یمن بود که آمریکا را وادار کرد بین سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ مذاکرات مخفیانه‌ای را با «علی عبدالله صالح» رئیس‌جمهور وقت یمن برای کاستن از قدرت موشکی این کشور به ویژه در حوزه موشک‌های پدافندی در ازای دریافت مبالغ مالی، به جریان بیندازد.

همین پتانسیل و ظرفیت بالای موشکی ارتش یمن که طی دهه‌ها به دست آمده بود، بعد از روی کار آمدن دولت جدید یمن زمینه گسترش و تنوع بخشی به قدرت موشکی این کشور را فراهم آورد و عملا یک انقلاب موشکی در ساختار نظامی این کشور روی داد. در واقع ارتش از نو سازمان‌دهی شده یمن با محوریت نیرو‌های انصارالله خیلی زود طیف گسترده‌ای از موشک‌های دوربرد، میان‌برد و و کوتاه برد و نیز موشک‌های پدافندی زمین به هوا و زمین به دریا را تولید کرد که به کارگیری آن‌ها در هدف قرار دادن موضع کشور‌های عضو ائتلاف سعودی به ویژه عمق عربستان و امارات با وجود سامانه‌های پدافندی آمریکایی این کشورها، کارشناسان نظامی را بهت زده کرد.

اکنون ارتش یمن طیف وسیعی از موشک‌ها بالستیک و کروز در اختیار دارد که هم تهدیدی جدی برای عمق خاک دشمنانش از جمله رژیم صهیونیستی محسوب می‌شود و هم با توجه به موقعیت جغرافیایی ویژه یمن و سیطره آن بر برخی از شریان‌های اصلی اقتصاد جهانی از جمله خلیج عدن، تنگه باب المندب و بخش بزرگی از دریای سرخ، یمن می‌تواند به راحتی با استفاده از این موشک‌ها عملا اقتصاد دشمنان خود را با چالش جدی مواجه کند کما اینکه در ماه‌های اخیر استفاده از همین ظرفیت نظامی-جغرافیایی ضربه بزرگی به اقتصاد رژیم صهیونیستی وارد کرده و این رژیم را هم در بخش انرژی و هم در بخش تامین غذا در تنگنای کم‌سابقه‌ای قرار داده است.

 برخی از مهمترین موشک‌های پدافندی و تهاجمی ارتش یمن را در ادامه بررسی می‌کنیم

موشک‌های خانواده ثاقب ۱، ۲ و ۳

این موشک‌های توسعه داده شده بر اساس موشک‌های هوا به هوای روسی است که در حمله ائتلاف سعودی به یمن به چالشی جدی برای جنگنده‌ها و هواگرد‌های عربستان تبدیل شده بود و بنا بر اعلام ارتش یمن در طول جنگ چندین درگیری موفق با پرنده‌های مهاجم اعم از هواگرد‌های ائتلاف سعودی یا پهپاد‌های آمریکایی داشته که سرنگون کردن چند پهپاد تهاجمی آمریکا و یک جنگنده تورنادو سعودی برخی از نمونه‌های موفق بکارگیری موشک‌های خانواده ثاقب است.

موشک فاطر

موشک فاطر نیز یکی دیگر از سامانه‌های پدافندی ارتش یمن است که اولین بار در سال ۲۰۱۷ برای رویارویی با هواگرد‌های ائتلاف عربی به کار گرفته شد. این موشک با استفاده از زیرساخت‌های بومی یمن از روی موشک پدافندی К۱۲ روسی ساخته شده است. 

شکار پهپاد تهاجمی MQ-۹ آمریکا و مقابله موثر با جنگنده‌های ائتلاف سعودی از جمله اف ۱۶، اف ۱۵، میراژ و تایفون و دور نگه داشتن آن‌ها از حریم هوایی مناطق حساس یمن به ویژه بندر الحدیده و صنعاء، بخشی از کارنامه موفق این موشک است.

 ۳) موشک‌های بدر P ۱ و بدر F

این موشک که یکی از پرکاربردترین موشک‌های تهاجمی زمین به زمین ارتش یمن محسوب می‌شود یک موشک بالستیک کوتاه برد با قدرت تخریب بالاست که در نمونه بدر p ۱ تا ۷۵ کیلومتر و بدر F تا ۱۶۰ کیلومتر برد دارد و با توجه به خطای کم و سرجنگی نسبتا بزرگ، سلاح مهلکی برای نبرد‌های زمینی محسوب می‌شود. این موشک توسعه یافته از موشک‌های توچکای روسی است که از گذشته به مقدار زیاد در زرادخانه ارتش یمن موجود بود.

در هم کوبیدن مواضع نیرو‌های مهاجمِ تحت حمایت ائتلاف سعودی در نبرد زمینی در شرق صنعاء، پایتخت یمن و در جبهه‌های جنوبی از دست‌آورد‌های این موشک بالستیک ارتش یمن است.

موشک قدس

موشک قدس که یک موشک کروز با توان طی مسافت‌های طولانی است را یقینا می‌توان یکی از مهمترین دستاورد‌های موشکی ارتش یمن به حساب آورد که در چند نسخه توسعه داده شده است. برد این موشک در نسخه‌های آخر آن تا ۲۰۰۰ کیلومتر نیز تخمین زده شده است.

هدف قرار دادن فرودگاه اب‌ها عربستان در سال ۲۰۱۹ اولین ماموریت موشک قدس بود. این موشک (نسخه توسعه یافته قدس، قدس ۳ یا ۴) دست کم ۲ بار نیز در سال ۲۰۲۳ برای در هم کوبیدن مواضع رژیم صهیونیستی استفاده شده است. 

موشک کروز قدس ۱ (آبی) در نمایشگاه دستاورد‌های موشکی انصارالله یمن

موشک بالستیک دوربرد برکان

ارتش یمن در زمان عبدالله صالح مقادیر قابل توجهی موشک اسکاد از شوروی خریداری کرده بود که با تشکیل ارتش جدید یمن بخشی از این موشک‌ها در جنگ استفاده شد و برخی نیز در پروژه‌های مهندسی معکوس برای توسعه زرادخانه موشکی ارتش یمن استفاده شد که حاصل آن تولید موشک‌های خانواده برکان از جمله برکان یک و ۲ بود که در سال ۲۰۱۶ رونمایی شدند.

موشک برکان با سرجنگی ۵۰۰ کیلوگرمی در نسخه‌های مختلف بین ۵۵۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتر برد دارد و بار‌ها اهدافی را در عربستان هدف قرار داده است.

موشک بالستیک ذوالفقار

موشک ذولفقار را در واقع باید نسخه توسعه یافته خانواده برکان به حساب آورد. ارتش یمن با تغییراتی که در ظاهر، سر جنگی و نیز موتور موشک‌های خانواده برکان به وجود آورد توانست علاوه بر بهبود آیرودینامیک موشک و بالابرد دقت آن به شکل قابل توجهی برد آن را نیز افزایش دهد. ارتش یمن دست کم ۸ بار از موشک ذولفقار برای هدف قرار دادن مواضع نظامی و تاسیسات حیاتی و اقتصادی امارات و عربستان استفاده کرده است.

موشک‌های قاهر۱ و قاهر M ۲

موشک قاهر یکی از نوآوری‌های ارتش یمن محسوب می‌شود که در سال ۲۰۱۵ رونمایی شد. این موشک در واقع تبدیل موشک پدافندی زمین به هوای سام ۲ به موشک زمین به زمین بود. تجربه توسعه این موشک، بعد‌ها دستاورد‌های بزرگی برای نیرو‌های مسلح یمن به ارمغان آورد.

موشک عقیل و موشک طوفان

در کنار این موشک‌ها، ارتش یمن در سال گذشته میلادی ۲ موشک راهبردی دیگر را به نمایش گذاشته و به زرادخانه خود افزود. موشک عقیل و موشک طوفان که با برد ۲۰۰۰ کیلومتر و کلاهک جدا شونده خود علیه مواضع رژیم صهیونیستی نیز مورد استفاده قرار گرفت را می‌توان ۲ بازو توانمند ارتش یمن برای هدف قرار دادن نقاط دور برد به حساب آورد.

یمن طیف وسیعی از موشک‌های ضد کشتی نیز در اختیار دارد که سیطره بر دریای سرخ و خلیج عدن را برای این کشور ممکن کرده است.

ارتش یمن در کنار موشک‌های بالستیک و کروز زمین به زمین و زمین به هوای خود، طیف وسیعی از موشک‌های ضد کشتی از جمله موشک‌های بالستیک عاصف، تنکیل، میون، بحرالاحمر، فالق و نیز موشک‌های کروز ضدکشتی زوبیخ، مندب ۱و۲، صیاد، Z-۰، و سجیل نیز در اختیار دارد که با استفاده از آن‌ها عملا نبض عبور و مرور در شاهراه دریای سرخ را به دست گرفته است؛ مساله‌ای که فشاری روز افزون بر اقتصاد رژیم صهیونیستی تحمیل کرده است.

نیروی موشکی یمن را به تنهایی می‌توان یک نیروی قابل اتکا به حساب آورد، اما وقتی در کنار توان پهپادی این کشور قرار می‌گیرد و به شکل ترکیبی در عملیات‌ها به کار می‌رود، به یک قدرت مهلک برای هر نیروی متخاصمی تبدیل می‌شود که به هیچ وجه نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

منبع: ایسنا