پدر‌ها نقش بسیار مهمی در شکل گیری شخصیت فرزندان خود دارند. عزت نفس، اعتماد به نفس، تصویر ذهنی مثبت از خود، آرامش، نشاط و ... مواردی است که ارتباط مستقیم با نوع رابطه فرزند با پدر دارد. در واقع پدران با رعایت کردن نکات کلیدی می‌توانند تاثیرات عمیق و مثبتی بر روی فرزندان خود بگذارند و مهارت‌های زندگی را به آن‌ها آموزش داده و در آن‌ها نهادینه کنند.

*با او حرف بزن!

مطالعات نشان داده است که عدم وجود رابطه سازنده میان پدر و فرزند با افسردگی دوران نوجوانی رابطه مستقیم دارد بنابراین به همان اندازه که رابطه مادر با فرزندان مهم و نقش آفرین است رابطه مثبت پدر نیز برای رشد و سلامت روان حائز اهمیت است.

علی سعیدی، روانشناس و استاد دانشگاه در این باره می‌گوید: روابط موثر و سازنده بین پدر و فرزند مورد تاکید همه روانشناسان است به عبارتی هر کودکی نیاز به تعامل مثبت با پدر و مادر دارد و نمی‌توان نقش یکی را به دیگری واگذار کرد.

شرایط خانواده‌ها برحسب تعداد فرزند، جنس، سن، شرایط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی و ... با یکدیگر متفاوت است بنابراین نمی‌توان دستور ثابتی را برای ارتقا روابط بین پدر و فرزند ارائه داد، اما نکات کلی وجود دارد که می‌توان با عمل به آن‌ها روابط پدر فرزندی را ارتقا بخشید.

سعیدی می‌گوید: پدر از طریق ارتباط گرفتن با فرزند، ارزش‌های خانوادگی، اصول اساسی، روابط اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی را به فرزندان خود منتقل می‌کند. از سوی دیگر تفاوت‌هایی بین روش‌های تربیتی پدر و مادر وجود دارد و نمی‌توان از پدر انتظار داشت که رابطه اش با فرزند مثل رابطه مادر با فرزند باشد و یا بالعکس بنابراین نوع ارتباط پدر با فرزند با نوع ارتباط مادر فرق می‌کند.

او در ادامه اشاره‌ای به گرفتاری‌ها و مشغله‌های پدران می‌کند و می‌گوید:اگرچه ممکن است که پدر‌ها زمان کافی برای ارتباط گیری با فرزند نداشته باشند، اما کیفیت برقراری ارتباط از کمیت آن مهمتر است به عبارتی اگر در زمانی کوتاه ارتباطی مثبت با فرزند برقرار شود بهتر از زمان طولانی، ولی بی حاصل است.

*انجام فعالیت‌های مشترک را جدی بگیرید!

پدر باید همیشه برای انجام فعالیت‌های مشترک با فرزندان پیشقدم شود. تماشای فیلم، پیاده روی یا انجام ورزش، کتابخوانی، اجرای مسابقه و ... می‌تواند مواردی برای ارتباط گیری بیشتر با فرزند باشد.

پدران علاوه بر اینکه برای فرزند خود وقت می‌گذارند باید از علایق آن‌ها نیز آگاه باشند چرا که ما با کسی می‌توانیم ارتباط بهتری برقرار کنیم که نیاز‌ها و علایق او را بشناسیم.

سعیدی می‌گوید: یکی از روش‌های شناخت نیاز‌ها و علایق فرزند، گفتگو با اوست. وقتی با او صحبت می‌کنیم بیشتر متوجه وجوه اشتراکی با فرزند خود می‌شویم و راه‌های برقراری ارتباط را پیدا می‌کنیم. باید زمینه را برای حرف زدن او فراهم کنیم و پای صحبت هایش بنشینیم. علاوه بر این اگر پدر یکسری مهارت‌های هنری، ورزشی و ... داشته باشد نقاط مشترک برای گفتگو کردن بین پدر و فرزند بیشتر می‌شود. گردش کردن پیاده روی، حضور در محیط‌های ورزشی، هنری و ... همه می‌تواند روابط را بهبود ببخشد.

این مشاور در پاسخ به این پرسش که اگر پدری پرخاشگر یا بی اعتنا نسبت به مسائل فرزند است نقش مادر چقدر می‌تواند موثر باشد می‌گوید: حالت ایده آل این است که پدر و مادر وظایف و نقش‌های خود را به خوبی بشناسند و به آن عمل کنند، اما گاهی یکی از والد شرایط ایده آل ندارد. مثلا اگر پدری مشکلات رفتاری دارد یا بی اعتنا نسبت به مسائل فرزند است باید نقش مادر در اینجا بیشتر و پررنگ‌تر باشد.

*حمایت روانی از کودک اصل مهمی است!

هنگامی که فرزند حمایت و ارتباط سالم را با پدر ندارد مادر باید منبع پشتیبان و حمایت از فرزندان شود. وقتی یکی از دو ستون خانواده نقشش را درست انجام ندهد دومی متحمل زحمات بیشتر می‌شود. مادر حتما باید حمایت‌های روانی از فرزندان داشته باشد تا احساس امنیت در او ایجاد شود. 

در شرایطی که پدر نمی‌تواند نقش خود را به خوبی ایفا کند و الگویی نامناسب برای فرزند است مادر برای جلوگیری از الگوگیری فرزند از پدر باید توجه بیشتری به رفتار‌های فرزند داشته باشد و با حفظ آرامش و ایجاد تعادل محیط خانواده را امن و آرام کند البته مادر برای انجام این وظیفه مهم باید حتما آموزش ببیند و با مشاور در تماس باشد تا بتواند کنترل خشم را به صورت عملی و کلامی به فرزند آموزش دهد و با مشکلاتی که گریبانگیر فرزند می‌شود جلوگیری کند.

او در ادامه می‌گوید:امروزه فرزند پروری و پدر و مادر بودن خیلی سخت است والدین نیاز به آموزش و حضور در دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی دارند به خصوص وقتی مشکلی پیش می‌آید باید برای خروج از بحران از راهکار‌های مشاور و متخصص کمک بگیرند چرا که همیشه ناظر بیرونی که تخصص هم دارد مسائل و مشکلات را بهتر می‌فهمد و راهکار‌های عملی بهتری برای برطرف شدن مشکل می‌دهد.