دفاع از حاکمیت، مقابله با تهدید تمامیت ارضی کشور وکسب قدرت نظامی یکی ازعناصر اصلی امنیت ملی است که مورد توجه همه کشورهاست و هیچ دولتی نیست که از این مسأله حیاتی چشم‌پوشی کرده و آن را برون‌سپاری کند.

شرایط کنونی حاکم بر نظام بین‌الملل می‌طلبد که حاکمان، برخورداری از قدرت نظامی و توان بازدارندگی را از اولویت‌های اصلی خود بدانند و درصدد تدوین برنامه‌هایی به‌منظور آمادگی دفاعی و تجهیز تسلیحاتی باشند. حالا برخی از کشور‌ها سال‌ها معطل می‌مانند و با خوش‌خدمتی می‌خواهند این تسلیحات را از کشور‌های ابرقدرت خریداری کنند، اما تجارب موجود نشان می‌دهد که آن‌ها بیشتر در اندیشه باج‌خواهی هستند و عملا برای دستیابی به توان نظامی نمی‌توان خیلی امیدوار بود، اما در این میان کشور‌هایی نظیر جمهوری اسلامی ایران نگاه‌شان تنها به توانمندی بومی خودشان معطوف است و با همین نگرش از سد بزرگی همچون جنگ تحمیلی عبور کرده و در مقاطع مختلف با اتکا به قدرت بازدارندگی داخلی، امنیت پایداری را برای ملت به ارمغان آورده‌اند.

نظام جمهوری اسلامی ایران با شناخت صحیح و همه‌جانبه شرایط کنونی، اشراف بر استعدادها، ظرفیت‌ها، تجهیزات و درک کامل اهداف، سیاست‌ها، نقاط قوت و ضعف دشمن و تهدیدات پیرامونی دفاع مؤثر و کارآمدی را در برابر زیاده‌خواهان تدارک دیده است تا به این ترتیب علاوه بر ممانعت از تحقق نقشه شوم دشمنان، زمینه ثبیت عزت و اقتدار ملی کشورمان در نظام بین‌الملل را فراهم کند. اقدامی که با رشادت سلحشوران جان بر کف و مجاهدت علمی جوانان ایرانی به بار نشسته است و در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران در عرصه نظامی ـ دفاعی از سرآمدان است که علاوه بر تامین نیاز‌های داخلی خود، برخی از تجهیزات را به کشور‌های دیگر صادر می‌کند.

دفاع تمام‌عیار 

شواهد حکایت از این دارد که دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران بر پایداری عظیم مردم و توانمندی‌های بومی استوار است و دفاع‌مقدس بهترین آزمون بود تا در وهله اول به خودمان و در مرحله بعد به دشمنان اثبات کنیم که جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر قابلیت‌ها و ظرفیت‌های بومی خود هراسی از رویارویی با هیچ دشمن خارجی ندارد؛ موضوعی که در دفاع تمام‌عیار در مقابل متجاوزان داعشی نیز برای چندمین‌بار عیان شد و سلاح‌های ایرانی توانست به‌صورت نقطه‌زن عمل کرده، طومار گروه تروریستی داعش را که مورد حمایت مستقیم آمریکا و صهیونیسم بود، در‌هم بپیچد.

یک اشاره برای نابودی دشمن

توصیه استراتژیک رهبر معظم انقلاب اسلامی به نیروی هوافضای سپاه پاسداران مبنی بر افزایش تعداد پهپاد‌های رزمی، مزید بر علت شد و ایران مقتدر امروز صاحب بزرگ‌ترین ناوگان پهپاد‌های رزمی تهاجمی در منطقه شده است. پیشرفت‌های خیره‌کننده کشورمان در زمینه ساخت انواع پهپاد‌ها به‌ویژه در حوزه دفاعی و نظامی توجه جهانیان را به خود جلب کرده و بداندیشان را در لاک دفاعی فروبرده است. آن‌ها کاملا بر این مسأله واقف هستند که پهپاد‌های «شاهد»، «مهاجر»، «کمان ۲۲»، «سیمرغ»، «غزه» و «کرار» که جملگی به‌دست متخصصان در صنایع دفاع و نیرو‌های مسلح ایران ساخته شده، منتظر یک اشاره است تا عرصه را برای متجاوزان تنگ کند. 

مسلح شدن کرار به مجید

البته قدرت و دانش ایران در حوزه فناوری پهپاد محدود به ساخت نیست و رهگیری و به دام انداختن پیشرفته‌ترین پهپاد‌های متجاوز، بخشی دیگر از توانمندی‌های بومی جمهوری اسلامی در این عرصه است؛ کنترل برخی از پیشرفته‌ترین پهپاد‌های نظامی ـ تجسسی آمریکا و به زمین نشاندن آن توسط متخصصان ایرانی دلیلی بر این مدعا و گوشه‌ای از این توانمندی‌های در حال تکمیل است؛ مسیری که با الحاق انبوه پهپاد‌های کرار مسلح به موشک مجید به نیروی پدافند هوایی ارتش تا به امروز ادامه داشته است. سامانه پدافندی مجید به یاد شهید مدافع حرم مجید قربانخانی، نامگذاری شده است. این سامانه در مسیر توسعه پدافند کوتاه‌برد و ارتفاع پایین توسط صنایع دفاعی وزارت دفاع تولید شده و برای بقای بهتر در میدان نبرد امروزی از تحرک بالا و هدایت پسیو بهره گرفته است که به‌دلیل قابلیت‌های این موشک هوا به هوا، پهپاد‌های کرار به آن مسلح شده است.

پرواز در ارتفاع پایین

حضور جنگنده‌های پشتیبانی هوایی نزدیک که در ارتفاع پایین پرواز کرده و اقدام به بمباران خطوط مقدم نبرد در دوران دفاع‌مقدس می‌کردند، نشان داد که کیفیت سامانه‌هایی مانند رپیر و تعداد کم آن‌ها برای مقابله با جنگنده‌های دشمن و ایجاد آسمان امن کافی نیست از همین‌رو نیاز به دفاع منسجم‌تر در برابر اهداف پروازی که در ارتفاع پایین پرواز می‌کردند بسیار حس می‌شد تا این‌که مسئولان امر در دهه ۱۳۷۰ شمسی اقدام به خرید تجهیزات ضروری این حوزه و توسعه سامانه‌های هوایی کردند. وقوع جنگ اول خلیج‌فارس و استفاده گسترده آمریکا از انواع موشک‌های کروز توجه به این ضرورت را دو‌چندان کرد و ایران به‌منظور مقابله با این تهدید اقدام به خرید سامانه‌های همچون تور از روسیه کرد تا روند تجهیز و توسعه در این‌خصوص را آغاز کند. این بررسی‌ها تا سال ۹۰ ادامه یافت تا این‌که به طیف گسترده‌ای از سامانه‌های موشکی و توپ‌های ضد‌هوایی دست یافتیم که به‌منظور مقابله با اهداف مختلف مانند پهپادها، موشک‌های کروز، بالگرد‌ها و جنگنده‌های پشتیبانی هوایی نزدیک، تولید و به‌کار گرفته می‌شد، اما دانشمندان ایرانی به همین اکتفا نکردند و همچنان در این مسیر بودند تا توان دفاعی کشور را افزایش دهند. در سال ۱۳۹۹ جانشین وقت وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح از مراحل تکمیل شدن سامانه‌ای تحت‌عنوان مجید خبر داد و این سامانه برای نخستین‌بار در رژه ۲۹ فروردین ۱۴۰۰ رونمایی و معرفی شد که شامل دو موشک و یک سامانه جست‌وجوگر نصب شده روی خودروی ارس ۲ بود.

سامانه کوتاه‌برد تمام‌متحرک مجید

سامانه کوتاه‌برد تمام‌متحرک مجید شامل دو بخش کلی است؛ یک بخش موشک‌های آن و بخش دیگر سامانه جست‌وجو و رهگیری الکترواپتیکی که هر دو بخش روی یک خودروی تاکتیکی ارس ۲ نصب و به‌کارگیری می‌شود. تمام اجزای سامانه در قسمت بار خودرو قرار گرفته‌است. ایستگاه تسلیحاتی شامل چهار موشک AD-۰۸ است که قابل افزایش به هشت عدد را نیز داراست. در دو طرف خود و یک سامانه الکترواپتیک در مرکز است و ایستگاه تسلیحاتی از امکان چرخش ۳۶۰ درجه برخوردار است و علاوه بر این سامانه الکترواپتیک نیز مستقل از ایستگاه تسلیحاتی، توان چرخش ۳۶۰ درجه‌ای دارد. موشک مورد استفاده در سامانه پدافندی مجید، یک موشک برد کوتاه با تصویرساز حرارتی است. این موشک درون یک پرتابگر لوله‌ای شکل به‌صورت مهر و موم قرار می‌گیرد و چهار عدد از آن روی ایستگاه تسلیحاتی نصب می‌شود که با توجه به وجود محل‌های اتصال الکتریکی (کانکتور) روی هر پرتابگر می‌توان یک پرتابگر دیگر را روی پرتابگر قبلی قرار داد و به این ترتیب سامانه مجید امکان استفاده از هشت موشک را خواهد داشت.

پرواز بدون باند

کرار با مسلح شدن به موشک هوا به هوای مجید، امروز به پهپادی در تراز نمونه‌های بین‌المللی تبدیل شده، یکی از ویژگی‌های این پهپاد عدم نیاز به باند پرواز است یعنی در هر نقطه از کشور بدون وابستگی به باند و با حداقل پرسنل می‌توان آن را پرواز داد. کرار می‌تواند تا ارتفاع ۴۹هزار پا (۱۵هزار متر) پرواز کند. این پهپاد پس از طی مراحل آزمایشی در رزمایش پهپادی اخیر توانست با موفقیت پهپاد دشمن فرضی را شناسایی کرده و با موشک مورد اصابت قرار دهد. افزایش عمق دفاعی، ارتقای ظرفیت پدافند تاکتیکی، انعطاف تغییر فضای درگیری پدافند از سکوی زمینی به سکوی هوایی، صرفه‌جویی در اقتصاد دفاعی و افزایش قابلیت تحرک و جابه‌جایی مؤلفه‌های توان رزم پدافندی ازجمله ویژگی‌های کرار است. آنچه تفاوت این پهپاد را با سیار پهپادی در مقایسه با تولید داخل برجسته می‌کند، فناوری آن است به طوری که تعداد کمی از کشور‌های جهان این توانمندی را دارند و در ایران نیز برای اولین بار این قابلیت نبرد هوایی مبتنی بر پهپاد رونمایی شده و برای اولین بار در چرخه عملیاتی قرار می‌گیرد.

پیامی قاطع به معاندان

الحاق انبوه پهپاد‌های کرار مسلح به موشک مجید حاوی پیام آشکار و روشنی به معاندانی است که می‌کوشند نقشه غرب آسیا یا مرز‌های ایران را تغییر دهند؛ موضوعی که بی‌تردید به واسطه افزایش قدرت بازدارندگی ایران اسلامی محقق نشده و قطعا در حد یک رویا برای بداندیشان باقی می‌ماند. تاریخ گواه این واقعیت است که جمهوری اسلامی ایران در اوج تحریم‌ها در هشت سال دفاع‌مقدس علاوه بر رژیم بعث در مقابل پشتیبانان غربی صدام هم مقاومت کرد و در این دفاع جانانه نه‌فقط یک وجب از خاک کشورمان را از دست ندادیم بلکه بر ابرقدرت‌ها نیز غالب شدیم و این رویه همچنان ادامه دارد.

حیات یک ملت، وابسته به تقویت مؤلفه‌های قدرت است

امیر سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی در حاشیه مراسم الحاق طرح رسول (پهپاد مجهز به موشک مجید) در جمع خبرنگاران، اظهار کرد: بعد از مدت‌ها کار، تلاش، طراحی و برنامه‌ریزی امروز شاهد مرحله دیگری از ارتقای توان نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی هستیم. ما از مدت‌ها قبل احساس می‌کردیم باید پرنده‌ای داشته باشیم که همه قطعات آن توسط دانشمندان داخلی کشور ساخته شود و با قیمتی بسیار ارزان بتواند ماموریت‌های ما را انجام دهد که این کار به سرانجام رسید و اولین بار در رزمایش پهپادی ارتش که حدود دو ماه پیش انجام شد با موفقیت عملیات خود را پشت‌سر گذاشت. وی افزود: حدود یک ماه پیش بخشی از این پرنده‌های تازه و مسلح شده به نیروی پدافند هوایی ارتش ملحق شد و امروز مرحله دوم الحاق پهپاد‌های کرار مسلح به موشک هوا به هوای مجید بود که نمونه‌های آن را امروز در دانشگاه پدافند به‌عنوان نماینده مشاهده می‌کنید. سرلشکر موسوی با بیان این‌که کرار توان قابل ملاحظه‌ای را به نیروی پدافند هوایی ارتش اضافه خواهد کرد، گفت: همان‌طور که قبلا گفتم، دشمن باید در راهبرد نبرد‌های هوا به هوای خود به‌خصوص در بعد هواپیما‌های بدون سرنشین تجدید نظر قطعی کند. نیروی پدافند هوایی ارتش امروز در این عرصه دست بالا را در نبرد‌های هوایی خواهد داشت.

عملیات‌های مشابه جنگنده با پهپاد‌های بومی

امیر سرتیپ علیرضا صباحی فرد در حاشیه مراسم الحاق طرح رسول (پهپاد مجهز به موشک مجید) به نیروی پدافند هوایی ارتش در جمع خبرنگاران، اظهار کرد: در نتیجه یک کار مشترک بین نیروی پدافند هوایی و وزارت دفاع طی یک سال موفق شدیم برای اولین بار در کشور پروژه مسلح شدن پهپاد کرار با موشک مجید را به سرانجام برسانیم. فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش تصریح کرد: فرمانده معظم کل قوا تاکید داشتند باید پهپاد‌ها به تولید انبوه برسد و در توان رزم نیروی پدافند هوایی قرار بگیرد و ما در این مدت کوتاه، فرمان رهبری را انجام دادیم و تعداد زیادی پرنده بدون سرنشین مسلح به موشک مجید به یگان‌های تابعه تحویل دادیم. امیر صباحی فرد گفت: این پهپاد‌های کرار مجهز به موشک مجید به عنوان نمونه بودند که به مناطق مختلف پدافندی در کشور اعزام خواهند شد و در مدار عملیاتی در توان رزم نیروی پدافند هوایی قرار می‌گیرند. وی با اشاره به اهمیت پهپاد‌ها در نبرد‌های روز جهان، خاطر نشان کرد: پهپاد‌ها از لحاظ قیمت قابل قیاس با هواپیما‌های با سرنشین نیستند و ما می‌توانیم با قیمت بسیار پایین‌تر، عملیات‌هایی را که یک هواپیمای با سرنشین انجام می‌دهد با این پهپاد‌های کاملا ایرانی و بومی انجام دهیم و از امکاناتی که دارد، استفاده کنیم. امیر صباحی درباره این‌که چه کشور‌هایی به این توان دست یافته‌اند، گفت: در ایران این قابلیت نبرد هوایی مبتنی بر پهپاد اولین بار است که رونمایی شد و برای اولین بار در چرخه عملیاتی قرار می‌گیرد و در دنیا هم چند کشور انگشت شمار بیشتر نیست که این توانمندی را دارند.

منبع: جام جم