جایزه نوبل یک جایزه معتبر جهانی است که سالانه در ماه اکتبر در رشته‌های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح به افرادی تعلق می‌گیرد که بیشترین خدمت را به مردم کرده باشند.

اهداکنندگان این جایزه هیچ فهرستی از نامزد‌های جوایز نوبل دست کم تا ۵۰ سال بعد از نامزد شدن آن‌ها منتشر نمی‌کنند و افراد در گذشته را نیز نمی‌توان در فهرست منتخبین قرار داد.

نامزد‌های نوبل چگونه انتخاب می‌شوند؟

کمیته‌های پنج‌گانه نوبل هر یک سه تا پنج عضو دارند که توسط هیئت مربوطه تعیین می‌شوند. هیچ‌کس نمی‌تواند خود را نامزد دریافت جایزه کند. کسانی که می‌توانند معرف نامزد‌های جوایز نوبل باشند، شامل برندگان سابق جوایز نوبل، اعضای هیئت اعطای جوایز، استادان برجسته دانشگاه‌ها، ناشر‌های آثار، اعضای برخی از سازمان‌های پارلمانی یا حقوقی بین‌المللی و کابینه‌ها هستند.

اسامی نامزد‌ها تا پنجاه سال بعد اعلام نخواهد شد و افراد درگذشته را نیز نمی‌توان در لیست نامزد‌های جوایز قرار داد.

برندگان چگونه انتخاب می‌شوند؟

برای مشخص شدن برندگان این جوایز نخست، کسانی که صلاحیت معرفی نامزد‌ها را دارند فهرست نامزد‌های خود را تا تاریخ یکم فوریه همان سال ارائه می‌دهند. سپس کمیته نوبل نروژ با بررسی فهرست نامزدها، فهرست کوتاه‌تری شامل ۲۰ تا ۳۰ نفر از میان آن‌ها انتخاب می‌کند. در گام بعد گروهی از مشاوران نروژی و بین‌المللی گزارش‌هایی درباره‌ی نامزد‌های لیست نهایی ارائه می‌دهند که اعضای کمیته نروژی با استفاده از این گزارش‌ها و دیگر مستندات تعداد نامزد‌ها را به چندین نفر محدود می‌کنند.

تصمیم درباره برنده نهایی در آخرین جلسه کمیته گرفته می‌شود که معمولاً در اواخر ماه سپتامبر یا اوایل ماه اکتبر برگزار می‌شود. اگر اعضا به اجماع نرسند، رأی اکثریت به حساب می‌آید.

نوبل پزشکی 

اولین جایزه نوبلی که برنده یا برندگان آن  امروز اعلام می‌شود، نوبل پزشکی است که دوشنبه ۱۰ مهر باید منتظر شنیدن نام برندگان آن بود.

وب‌سایت کلاریویت (clarivate) نام هفت مورد از پر استنادترین دانشمندان را منتشر کرده است. 

کارل اچ. ژون (Carl H. June) استاد ایمونوتراپی در گروه آسیب‌شناسی و پزشکی آزمایشگاهی و مدیر مرکز ایمونوتراپی سلولی، دانشکده پزشکی پرلمن در دانشگاه پنسیلوانیا، استیون روزنبرگ (Steven A. Rosenberg)، محقق ارشد و رئیس بخش جراحی در مرکز تحقیقات سرطان مریلند و مایکل سادلین (Michel Sadelain)، مدیر مرکز مهندسی سلول، مرکز سرطان اسلون کترینگ در نیویورک که همگی اهل ایالات متحده آمریکا هستند که تحقیقات آن‌ها پیشرفت قابل توجهی در درمان با سلول‌های تی گیرنده آنتی‌ژن کایمریک برای درمان سرطان داشته است.

راب نایت (Rob Knight) از مرکز نوآوری میکروبیوم و استاد اطفال، مهندسی زیستی و علوم و مهندسی رایانه از دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو است که تحقیقات محاسباتی و تجربی او اکوسیستم‌های میکروبی پیچیده بدن انسان را نشان می‌دهد.

امانوئل میگنوت (Emmanuel Mignot) استاد پزشکی خواب در گروه روانپزشکی و علوم رفتاری در دانشگاه استنفورد، کلیفورد بی ساپر استاد عصب‌شناسی از دانشکده پزشکی هاروارد در ماساچوست و ماساشی یاناگیساوا ژاپنی مدیر موسسه بین‌المللی پزشکی خواب تحقیقاتی ژنتیکی و فیزیولوژیکی در مورد چرخه خواب و بیداری انجام داده‌اند و هیپوکرتین و آرکسین را به عنوان تنظیم کننده‌های مهم خواب که در ایجاد حمله خواب دخیل هستند کشف کرده‌اند.

نوبل فیزیک

جایزه نوبل بعدی که سه شنبه ۱۱ مهر اهدا می‌شود مربوط به رشته فیزیک خواهد بود.

در سه سال از شش سال اخیر، جوایز نوبل به فیزیکدانانی در رشته‌های نجوم، اخترفیزیک و کیهان‌شناسی تعلق گرفته است.

جایزه سال گذشته در حوزه فیزیک کوانتوم اهدا شد.

اسامی فیزیکدانانی که در وب‌سایت کلاریویت منتشر شده به این شرح است:

شارون سی گلوتزر (Sharon C. Glotzer) برای نشان دادن نقش آنتروپی در خودآرایی ماده و معرفی راهبرد‌هایی برای کنترل فرآیند مونتاژ برای مهندسی مواد جدید، فدریکو کاپاسو (Federico Capasso) برای تحقیقات پیشگامانه در زمینه فوتونیک، پلاسمونیک، و متاسطح‌ها، و همچنین کمک به اختراع و بهبود لیزر آبشاری کوانتومی و در نهایت استوارت اس پی پارکین (Stuart S. P. Parkin) برای تحقیق در مورد اسپینترونیک و به طور خاص توسعه حافظه مسیر مسابقه برای افزایش تراکم ذخیره‌سازی داده‌ها می‌توانند برندگان بالقوه نوبل فیزیک ۲۰۲۳ باشند.

نوبل شیمی 

جایزه بعدی نوبل شیمی است که چهارشنبه ۱۲ مهر اهدا می‌شود.

وب‌سایت کلاریویت نیز از جیمز جی. کالینز (James J. Collins)، مایکل الوویتز (Michael Elowitz) و استانیسلاس لیبلر (Stanislas Leibler) به دلیل کار پیشگامانه بر روی مدار‌های ژن مصنوعی، شانکار بالاسوبرامانیان (Shankar Balasubramanian) و دیوید کلنرمن (David Klenerman) برای اختراع مشترک روش‌شناسی توالی‌یابی دی‌ان‌ای نسل بعدی و کازونوری کاتائوکا (Kazunori Kataoka)، ولادیمیر تورچیلین (Vladimir P. Torchilin) و کارن وولی (Karen L. Wooley) برای توسعه روش‌های نوآورانه هدف‌گیری و تحویل دارو و ژن به عنوان دانشمندان پر استناد نام برده است.

زمان اعلام برندگان جوایز نوبل ۲۰۲۳

نوبل پزشکی سال ۲۰۲۳ روز دوم اکتبر (دوشنبه ۱۰ مهر)

نوبل فیزیک سال ۲۰۲۳ در روز سوم اکتبر (سه‌شنبه ۱۱ مهر)

نوبل شیمی سال ۲۰۲۳ در روز چهارم اکتبر (چهارشنبه ۱۲ مهر)

نوبل‌های ادبیات و صلح نیز به ترتیب در روز‌های پنجم اکتبر (پنجشنبه ۱۳ مهر) و ششم اکتبر (جمعه ۱۴ مهر)