امروزه دیدگاه صاحبنظران نسبت به اوقات فراغت واستفاده صحیح از آن در زندگی افراد تغییر اساسی یافته است و اهمیت آن در هویت بخشی وارتقاء خودباوری دانش آموزان با نیاز‌های ویژه و کمک به آن‌ها در دستیابی به زندگی مستقل از اهمیت مضاعفی برخوردار است.

فعالیت‌های اوقات فراغت همراه با آموزش مناسب وبرنامه ریزی صحیح می‌تواند نتایج بسیار خوبی از جمله افزایش توانمندی و پذیرش اجتماعی را برای دانش آموزان داشته باشد، با توجه به کارکرد‌های اوقات فراغت می‌توان گفت که این مهم یکی از زمینه‌های اصلی برای توسعه فعالیت‌های فیزیکی و مهارت‌های اجتماعی دانش آموزان با نیاز‌های ویژه است.

با توجه به این که دانش آموزان با نیاز‌های ویژه از فرصت کمتری برای بهره مندی از امکانات عمومی برخوردار هستند، ایجاد امکانات ودسترسی اختصاصی برای آن‌ها یک ضرورت است، از طرفی دیگر برای بهره مندی آنان از امکانات عمومی، فرهنگ سازی در جامعه برای پذیرش حضور آنان در کنار افراد عادی ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

ارتقاء سرمایه و سلامت با تربیت اجتماعی وافزایش مهارت آموزی

دانش آموزان با نیاز‌های ویژه در هفت گروه آسیب‌دیده بینایی، شنوایی، کم‌توانی ذهنی، دارای اختلال رفتاری -هیجانی، معلول جسمی و حرکتی، چند معلولیتی و مشکلات ویژه یادگیری از آموزش وپرورش استثنایی استان خدمات آموزشی، پرورشی، حمایتی وتوانبخشی دریافت می‌کنند.

علاوه بـر مشکلات جسـمانی و محرومیـت هـای ناشـی از آن، ضـعف مهـارت هـای اجتمـاعی و فرهنگی در دانش آموزان با نیاز‌های ویژه می‌تواند به ایجاد مشکلات تحصیلی، اجتماعی و اختلالات رفتاری منجر شود.

طالب محمدی رئیس آموزش وپرورش استثنایی استان با تأکید بر اهمیت برنامه ریزی صحیح اوقات فراغت اظهار کرد: رویکرد اصلی در فعالیت‌های تابستانی آموزش مهارت‌های زندگی با تکیه بر شعار «دانش آموز پویا، تعالی، توانایی و فردایی بهتر در سایه تدبر و بصیرت قرآنی» است.

محمدی افزود: تا کنون حدود ۳۰۰ دانش آموز دختر وپسر در ۹ پایگاه متمرکز واقع در مدارس استثنایی استان برای شرکت در پایگاه‌های تابستانی اعلام آمادگی وثبت نام کرده اند.

او اضافه کرد: در این پایگاه‌ها ۵۰ رشته/محل ورزشی، دینی، هنری، مشاغل وبرنامه‌های فوق برنامه آموزشی به صورت حضوری ومجازی به دانش آموزان با نیاز‌های ویژه ارائه می‌شود.

رئیس آموزش وپرورش استثنایی استان کردستان اذعان کرد: با تقویت مهارت‌های این دانش‌آموزان ودسترسی عادلانه به آموزش صرفنظر از محدودیت آن‌ها می‌توان ظرفیت‌های ارزشمندی را در زمینه‌های مختلف آموزشی، فرهنگی و هنری در آنان شناسایی و در جهت تقویت آن گام برداشت.

محمدی با بیان اینکه در تابستان مدرسه تعطیل است، اما تربیت و پرورش تعطیل نیست، افزود: برنامه‌های غیررسمی و بدون اجبار تاثیری به مراتب بیشتر در روند تقویت و پیشرفت دانش آموزان دارد.

تابستانی استثنایی؛ موانعی از جنس نیاز‌های ویژه

طالب محمدی با بیان اینکه دانش آموزان با نیاز‌های ویژه برای شکوفا شدن استعداد‌های بالقوه‌ای که دارند به آموزش و پرورش و خدمات ویژه نیاز دارند، گفت: برنامه‌یزی مدون و بهره‌گیری از تمامی امکانات برای کیفیت‌بخشی به اوقات فراغت این دانش‌آموزان که از کمبود‌ها ومحرومیت‌های زیادی رنج می‌برند در اولویت کاری آموزش وپرورش استثنایی استان قراردارد.

محمدی مقوله نمای فرهنگی اوقات فراغت را یکی از مؤلفه‌های مهم در نظام برنامه‌ریزی درسی عنوان کرد و گفت: برنامه‌های غنی سازی اوقات فراغت، فعالیت‌های اجباری نیستند و دانش آموزان آن‌ها را باعلاقه و اختیار انتخاب می‌کند از این رو در تحقق اهداف تربیتی مؤثرتر می‌باشند.

او با تاکید بر محوریت مدارس و برنامه‌ریزی‌های غیرمتمرکز و نوآورانه از طرف مدارس در اجرای برنامه ها‌ی پایگاه‌های تابستانی تاکید کرد: فعالیت‌های تابستانی یکی از بستر‌های اصلی شناسایی و هدایت استعداد‌ها و مهارت‌های دانش آموزان، تثبیت یادگیری و ارتقا مهارت‌های فردی و اجتماعی دانش آموزان است.

رئیس آموزش وپرورش استثنایی کردستان با بیان اینکه فعالیت‌های تابستانی مبتنی بر ساحت‌های شش گانه سند تحول و مهارت‌های زندگی است، یادآور شد: تقویت هویت ملی و دینی، استمرار فعالیت‌های فرهنگی، تربیت بدنی، مهارتی و آموزشی از اهداف برنامه‌های تابستانی اوقات فراغت است.

رئیس آموزش و پرورش کردستان با تأکید بر لزوم همراهی و هماهنگی دستگاه‌ها و سازمان‌هایی که با آموزش و پرورش استثنایی هم پوشانی وظایف دارند، اظهار کرد: با توجه به تنوع استعدادها، علایق، نیاز‌ها و اقتضائات این دانش آموزان، آموزش و پرورش نیازمند همکاری سایر نهاد‌ها است.

نگرش مردم نسبت به جایگاه معلولان در جامعه فرهنگ‌سازی شود

محمدی در ادامه گفت: تابستان امسال ۱۸ پایگاه فعالیت‌های تابستانی به صورت متمرکز در مدارس استثنایی سطح استان وغیر متمرکز در سالن‌های ورزشی اداره کل بهزیستی، کانون‌های پرورش فکری کودکان ونوجوانان، مراکز آموزش فنی وحرفه‌ای وهیأت‌های ورزشی جانبازان ومعلولین، نابینایان وناشنوایان در راستای کیفیت بخشی و غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان با نیاز‌های ویژه دایر شده است.

رئیس آموزش وپرورش استثنایی استان کمبود فضا، تجهیزات، نیروی متخصص و عدم همکاری سایر نهاد‌ها را از چالش‌های اصلی آموزش وپرورش استثنایی برشمرد وتصریح کرد: معلولیت یک پدیده شایع و متعلق به همه کشورهاست و جوامع به تناسب شرایط، وضعیت، سطح آگاهی وبرخورداری به موضوع معلولیت نگاهی متفاوت دارند.

او موانع و محدودیت‌های اجتماعی پیش‌روی معلولین را در دسترس نبودن اماکن عمومی، حمل ونقل شهری، بینش منفی، نبود فرصت‌های کاری، آموزشی، موانع قانونی و ... دانست.

طالب محمدی رئیس آموزش و پرورش استثنایی کردستان در ادامه با اشاره به توانمندی‌های معلولین گفت: آنان با موفقیت‌ها و پیشرفت‌های خود درعرصه‌های مختلف علم و دانش، هنرو ورزش در تمام مراحل زندگی ثابت کرده‌اند که معلولیت، محدودیت نیست، زیرا محدودیت اصلی در جسم یک انسان نیست بلکه در روح و باور اوست که به طور حتم دانش آموزان استثنایی مشمول این محدودیت نمی‌باشد.