ماه محرم یادآور بزرگترین حماسه‌ی انسان علیه ظلم‌ستیزی و تلاش برای آزادگی است، حماسه‌ی انسان‌های راست‌قامت و  پاک‎دلی که عاشقانه وصل الهی را لبیک گفتند و در راه دین و عقیده از جان گذشتند.

اسوه‌های عشق و آزادگی که نام و یادشان و خاطره ایستادگی و مقاومت‌شان در تاریخ ثبت و جاودانه شد و برای همیشه و همه جا سرلوحه‌ی زنده‌دلان و نیک سیرتان عالم قرا گرفته و خواهد گرفت.  

هرساله  با آمدن ماه محرم  بیرق عزای امام حسین (ع)  در گوشه و کنار شهر‌ها به چشم می‌خورد؛ بیرقی که از دل آن اگرچه صدای عزا و سوگ میاد، اما پیامش «آزادگی و عشق» هست، این پیام مشترک، در جای جای ایران به شکل‌ آیین و رسوم مختلف و جالب توجه  مردمان همان منطقه بیان می شود.

مردمان بسیاری برای تماشای این آداب زیبا راهی شهر‌های دیگر می‌شوند تا از نزدیک مراسم‌ها را تماشا کنند وحتی گردشگران خارجی هم برای دیدن مراسم عزاداری امام حسین (ع) به ایران سفر می‌کنند.

کرمان از استان هایی است که همه ساله مردمانش با جان دل رخت سیاه برتن می کنند و مراسم عزای حسین را با شکوه بسیار برگزار می کنند.

 مراسم‌های سنتی از جمله "چل منبرون" که همان چهل منبران است، بنی اسد، طبخ آبگوشت امام حسینی، عزاداری در خانه سید خشرو، صفه عزاخانه و در محله‌های تاریخی دیگر شهر کرمان برگزار می شود.

گروه های تعزیه خوانی کرمان با اجرای مجالس تعزیه گوشه ای از مصائبی که بر اباعبدالله الحسین (ع)، خاندان و یارانش گذشت را برای مردم عزادار به نمایش می گذارند و در گوشه های دیگر شهر و روستاهای کرمان مراسم جوش زنی، علم گردانی و تعزیه خوانی برگزار می شود.

گلزار شهدای کرمان و مزار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی نیز چند سالی است که در این شب‌ها میزبان خیل عزاداران حسینی از سراسر کشور است.

تعزیه در روستاهای کرمان

کرمان به مرکز تعزیه خوانی تبدیل شده و به همت حوزه هنری هر روز شاهد بارور‌تر شدن این سوگواره در کرمان هستیم که بیشتر در شهر‌های جوپار، چترود، زنگی آباد، ده زیار، رابر و بم به صورت سنتی و در مراسم بسیار با کیفیت برگزار می‌شود.

مراسم تعزیه در کرمان و روستا‌های هوتک، محی آباد از توابع کرمان و روستای ده زیار به شکل کامل واقعه کربلا در تاسوعا و عاشورا انجام می‌شود.

این مراسم که به وسیله افراد بومی هر روستا انجام می‌شود، باعث جذب هزاران گردشگر مذهبی از دیگر نقاط استان می‌شود.

چهل منبرون

برگزاری مراسم چل منبرون در شب‌های تاسوعا و عاشورای حسینی یکی از مراسم و سنت‌های شاخص مردم کرمان در ماه محرم است.

مردم کرمان در شام غریبان امام حسین (ع) و اهل بیت سالار شهیدان در چهل تکیه و منبر به یاد شهدای عاشورا شمع روشن می‌کنند.

چهل منبر یکی از زیباترین و قدیمی‌ترین رسوم کرمانی‌ها است که با نجوا‌های سوزناک و دل سوز خود را به واسطه امام حسین (ع) با خدای متعال در میان می‌گذارند.

در این مراسم ارادتمندان به خاندان عصمت و طهارت با در دست داشتن شمع با پای برهنه به چهل مجلس عزاداری تکیه، حسینیه یامسجد می‌آیند و در هر یک از این مکان‌ها شمعی روشن می‌کنند.

روز‌های تاسوعا و عاشورای حسینی حال و هوای خاصی در اکثر شهر‌ها و روستا‌های استان کرمان حاکم است. در این ایام عزاداری مردم به اوج خود می‌رسد، زن و مرد، پیر و جوان، کودک و خردسال خود را ملزم به شرکت در آیین‌ها می‌دانند.

جوش‌زنی

در روز تاسوعا و عاشورا در شهرستان‌های شمالی استان کرمان مراسم عزاداری به‌صورت جوش‌زنی برگزار می‌شود که در این مراسم افراد حلقه‌وار کنار هم ایستاده سینه‌زنان یک دست خود را به کمر شخص کنار خود می‌گذارند همراه با نوحه‌خوانی با دست دیگر بر سینه می‌زنند و همزمان یک قدم جلو گذاشته و دوباره به جای خود بر می‌گردند.

مدیر پایگاه میراث جهانی منظر فرهنگی میمند گفت: مراسم جوش‌زنی در روستای جهانی میمند برگزار می‌شود، این شیوه عزاداری در شهربابک هم نیز انجام می‌شود که با نوع میمندی اندکی تفاوت دارد؛ اما اساس عزاداری در هر دو نوع یکسان است.

او با بیان اینکه روستای میمند، دارای بافتی پویا و زنده است و طبق روال هر سال مراسم جوش زنی در روز تاسوعا و عاشورا در این روستا برگزار می‌شود، افزود: مراسم جوش‌زنی از آثار ثبت شده در فهرست آثار ملی است.

علم گردانی

علم گردانی و عاشوری دادن از دیگر سنت‌های مردم کرمان است در این آیین افراد معتمد محلی علم‌هایی را که از چوب و پارچه ساخته شده است، حمل می‌کنند و از این طریق نذورات مردم را جمع آوری می‌کنند.

نقاره نوازی

همزمان با آغاز ماه محرم، آیین نقاره‌نوازی سنتی در بخش شهدادِ کرمان برگزار شد.

 نقاره‌نوازی سنتی است که سال‌هاست به‌همت پیر نقاره‌نواز مرحوم علی کریم‌شجاعی در شهداد انجام می‌شد و اکنون فرزندان مرحوم شجاعی این کار زیبا را ادامه می‌دهند تا این سنت دیرینه در شهداد فراموش نشود.


این سنت دیرینه تنها به روز اول محرم ختم نمی‌شود، علاوه براینکه هر صبح و شام در آستان مقدس حرم مطهر امامزاده زید (ع) شهداد نواخته می‌شود و مردم را برای انجام فریضه الهی نماز فرا می‌خواند، در روز ششم محرم و ماه رمضان نیز، با شکوه هرچه تمام‌تر اجرا می‌شود.

اجرای آیین گندم کوبی در روستای انجرک

مدیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان بافت می گوید: در مراسم گندم کوبی روستای انجرک بافت، اهالی روستای انجرک گندم‌های درو شده را در آب خیس کرده و روی گلیم بزرگی می‌ریزند تا کمی خشک شوند، سپس با چوب‌های مخصوصی بر روی آن ها می‌کوبند تا پوست از آن ها جدا شود.

 اهالی سپس گندم‌های تمیز شده را به وسیله آسیاب‌های قدیمی به صورت آرد درآورده و برای آش نذری آماده می‌کنند.

 این آش نذری که با ختم صلوات همراه است در بین تمامی مردم روستای انجرک توزیع می‌شود.

مراسم زرتشتی ها برای عزای امام حسین (ع)

زنان و مردان سپیدپوش زرتشتى در کرمان با حضور در آتشکده گرد هم می‌آیند و براى امام حسین(ع) و یارانشان به سوگوارى می‌پردازند، آنها امام حسین(ع) را داماد ایرانى‌ها می دانند.