ین اسلام دارای تاریخ و فرهنگ غنی است و معماری اسلامی به دلیل زیبایی خاص و زیرساخت‌های شگفت‌انگیز خود در جهان شهرت دارد و شامل مساجد باشکوهی است که نه تنها مرکز نماز و عبادت مسلمانان، بلکه کانون برادری آن‌ها محسوب می‌شود.
عید فطر یکی از بزرگترین اعیاد اسلامی است که مسلمانان پس از پایان یک ماه امساک سر بر آستان الهی ساییدن و عبادت می‌آیند تا نتیجه روزه خود را در روز عید فطر جشن گیرند و در این روز عزیز آداب و سنن خاصی از جمله نماز عید فطر و دیدار با اقوام و اعضای بزرگ خانواده را انجام می‌دهند.
نماز عید نمازی است که مسلمانان در دو روز عید فطر و عید قربان می‌خوانند. به عقیده مسلمانان، این نماز در سال اول هجرت واجب شد و مسلمانان در زمان حضرت محمد (ص)، به جماعت در این نماز شرکت می‌کردند.
معماری مسجد و حرم امامان معصوم به عنوان عبادتگاه پیروان اسلام و تشیع در هنر جایگاه ویژه‌ای دارد. تجلی انوار حق که در عالم هستی و کاینات به ظهور رسیده است توسط هنرمندان مسلمان در معماری پرمعنای خود جلوه گر شده است.
معماران اسلامی با نیت نزدیکی و در جوار حضرت حق کوشیده اند تا روح معنویت اسلامی را در بنا‌های خود نمایش دهند و در تک تک اجزای آن مظاهر الهی را به نمایش گذارند.
این گزارش به مکان‌های معنوی مسلمانان اشاره دارد که در پایان ماه مبارک رمضان محل برگزاری نماز جماعت عید فطر هستند؛ این سازه‌ها تنها بنای صرف نیستند، بلکه نماد اسلام و تمامیت آن هستند و برای جهان اسلام اهمیت زیادی دارند.
مسجدالحرام در مکه
مسجدالحرام با مساحت ۳۵۶ هزار و ۸۰۰ متر مربع، بزرگترین مسجد جهان و یکی از مکان‌های زیارتی است. این مکان از آن رو مسجدالحرام نام گرفته است که خداوند متعال اطراف آن را حرم دانسته و کشتار هر جنبنده‌ای در این ناحیه حرام است.
سازنده این مسجد تاریخی حضرت ابراهیم (ع) است و حجرالاسود، مقام ابراهیم و تپه‌های صفا و مروه از مکان‌های مهم آن محسوب می‌شود. این مسجد با وجود وسعت زیاد خود، هر سال پذیرای میلیون‌ها عبادت‌کننده در ایام ماه مبارک رمضان است.
مسجد النبی در مدینه
مسجد النبی نشان عروج اسلامی در جهان است و ظرفیت یک میلیون نفر را دارد. مساحت این مسجد ۴۰۰ هزار و ۵۰۰ متر مربع است و در طول ماه رمضان میلیون‌ها نفر از آن بازدید می‌کنند. مسجد النبی فقط یک مسجد نیست، بلکه یک دانشگاه معنوی است و به عنوان بنیاد بزرگ مسلمانان جهان شناخته می‌شود. این مسجد در سال اول هجری، توسط پیامبر اکرم (ص) ساخته شد و در دوره‌های مختلف توسعه یافت.
حرم امام علی (ع) در نجف
محل دفن امام علی (ع) در نجف است. قبر امام علی (ع) حدود یکصد سال مخفی بود. امام صادق (ع) در زمان حکومت عباسیان برای نخستین‌بار محل دفن حضرت را نمایان کرد. پس از آن بنا‌های مختلفی بر روی این قبر در زمان‌های مختلف ساخته شد. عضدالدوله دیلمی و شاه صفی از افرادی بودند که بنا‌های باشکوهی برای آرامگاه علی (ع) بنا کردند.
تا سال ۱۴۰۴ق افراد سرشناس بسیاری در حرم امام علی (ع) دفن شده‌اند. در سال ۱۴۰۴ق حکومت بعث دفن افراد را در حرم ممنوع اعلام کرد. در کتاب‌های مختلفی به اسامی مدفونان در حرم امام علی (ع) اشاره شده است.
حرم امام علی (ع) در عصر کنونی بنای بزرگی است که شامل چهار در، پنج ایوان، یک صحن بزرگ و یک روضه و ضریح است. بنای حرم بعد از سقوط صدام در عراق و حضور ایرانیان در حال پیشرفت و بزرگ شدن است. در سال‌های اخیر، صحن حضرت فاطمه (س) در قسمت غربی حرم، در دست ساخت است که فضای کلی حرم را تا ۱۴۰ هزار متر مربع گسترش می‌دهد. بسیاری از فق‌ها و علمای شیعه در این بنا دفن شده‌اند.
حرم امام حسین (ع) در کربلا
حرم امام حسین (ع) یکی از مهمترین و مقدس‌ترین مکان‌ها در جهان برای مسلمانان و به ویژه شیعیان است. این حرم مطهر به خاطر جایگاه ویژه امام حسین (ع) در میان سایر ائمه و ارادتی که دوستداران اهل بیت به ایشان دارند، ارزش بسیار زیادی دارد. حرم سیدالشهدا (ع) که در شهر کربلا واقع شده به جز فضای دلنشین و معنویت خاصی که دارد از ویژگی‌هایی دیگری نیز برخوردار می‌باشد.
تاریخچه ساخت حرم امام حسین (ع) سیری طولانی و پر فراز و نشیب دارد و اتفاقات مختلفی برای این مکان مقدس رخ داده است. در طول سالیان مختلف و دوران‌های تاریخی حرم امام حسین (ع) چند بار تخریب شده است و دوباره به همت دوستداران اهل بیت و این حضرت مرمت و بازسازی شد.
حرمِ امام رضا در مشهد
حرمِ امام رضا یا حرم رضوی محل دفن علی بن موسی الرضا، امام هشتم شیعیان امامی است. این مکان که در مرکز شهر مشهد در خراسان رضوی، واقع است، نزد شیعیان امامی به‌عنوان «حرم» و مکانی مقدس گرامی داشته می‌شود. سالانه زائران بسیاری به زیارت این زیارت‌گاه می‌آیند تا نماز عید فطر را صورت جماعت و باشکوه برگزار کنند.
مسجد بیت‌المکرم که در شهر داکا
مسجد بیت‌المکرم که در شهر داکا، پایتخت بنگلادش واقع شده است، در ایام ماه رمضان، هزاران نفر از مسلمان را به سوی خود جذب می‌کند. این مسجد که در سال ۱۹۶۸ ساخته شد، ۲۱ هزار متر مربع مساحت دارد. مسجد بیت المکرم ابتدا ظرفیت ۱۰ هزار نفر را داشت، اما دولت بنگلادش برای جلوگیری از ازدحام جمعیت به‌ویژه در ماه رمضان، تصمیم گرفت ظرفیت آن را تا ۴۰ هزار نفر افزایش دهد. اگرچه این مسجد اصول سنتی معماری را حفظ کرده است، اما ویژگی‌های معماری مدرن را نیز دارد.
مسجد هشت طبقه‌ای بیت المکرم دارای پارکینگ، کتابخانه و اماکن تجاری است و هر سال در ماه رمضان در حیاط آن نمایشگاه کتاب‌های دینی برگزار می‌شود.
مسجد پادشاهی یا بادشاهی یکی دیگر از بزرگترین مساجد جهان است که در کشور پاکستان و در شهری به نام لاهور قرار دارد. این بنا به دستور آخرین امپراطور گورکانی “اورنگ زیب عالمگیر” در سال ۱۶۷۳ ساخته شد و اکنون جزء یکی از مهمترین بنا‌های اسلامی و مذهبی در پاکستان به شمار می‌رود. بر اساس تاریخ‌های به جای مانده برای ساخت این مسجد ۲ سال زحمت کشیده اند و به دلیل قدمت طولانی که دارد بار‌ها تخریب شده و مورد بازسازی قرار گرفته است.
مسجد حسن دوم
مسجد حسن دوم در کشور مراکش و در شهری به نام دار البیضاء که با نام کازابلانکا هم شهرت دارد واقع شده است. این مسجد را از لحاظ وسعت به مساجدی همچون مسجد الحرام و مسجد النبی نسبت داده است. مسجد حسن دوم به واسطه کمک‌های مردم شهر بر روی آب در سال ۱۹۹۳ ساخته شده و آن را به مناسبت ۶۰ سالروز تولد یکی از پادشاهان مراکش به نام حسن دوم افتتاح کردند. مسجد حسن بلندترین ساختمان را در میان بنا‌های اسلامی دارد و ارتفاع مناره هایش حدود ۲۱۰ متر می‌باشد و حدود ۲۰ هزار متر مربع هم وسعت دارد.
سبک معماری این مسجد بسیار منحصر به فرد است و قسمت‌هایی از آن به سبک فرانسوی ساخته شده است که هیچ جای تعجبی هم ندارد! چراکه این بنا را یک معمار فرانسوی به نام میشل پینسیو ساخته است. فضای داخلی این مسجد با ستون‌هایی از جنس مرمر و گنبدی زیبا از جنس چوب که بر روی حکاکی شده، دیواره‌هایی با گچبری‌های زیبا مزین گشته است و چشم اندازی بسیار زیبا دارد.
مسجد پوترا کوالالامپور
مسجد پوترا که به نوع خودش یکی از زیباترین مساجد جهان است و سازه فوق العاده زیبا دارد و تماشای آن برای هر گردشگری دلپذیر و جذاب می‌باشد. این مسجد ۱.۳۷ هکتاری در مرکز شهر کوالالامپور و در مجاورت دریاچه پوتراجایا قرار دارد. انعکاس رنگ صورتی که در نمای مسجد به کار رفته در آب‌های این دریاچه سبب ایجاد منظره‌ای حیرت انگیز می‌شود که نمازگزاران که به کوالالامپور سفر می‌کنند را به وجد در می‌آورد. بخش اعظمی از این مسجد دلربا در آب ساخته شده و همین امر سبب گشته گمان شود تمام بخش‌های آن در میان آب‌ها قرار دارد.
مسجد جامع دهلی
مسجد جامع دهلی در پایتخت هندوستان قرار دارد و از سه گنبد تشکیل شده است. حیاط این مسجد گنجایش ۲۵ هزار نمازگزار را دارد. مناره ۴۰ متری مسجد جامع از سنگ مرمر قرمز ساخته شده است. این مسجد که یکی از جاذبه‌های گردشگری دهلی نو محسوب می‌شود، به‌دلیل معماری خاص و نقوش زیبا، به عنوان یکی از زیباترین مساجد کشور هند شناخته می‌شود. مسجد جامع دارای قدمت بسیار طولانی است و آثار تاریخی زیادی در موزه آن نگهداری می‌شود.
مسجد شیخ زائد در شهر ابوظبی
مسجد شیخ زائد در شهر ابوظبی قرار دارد و دارای مساحتی بیش از ۲۲۰۰ متر مربع است. این مسجد با گنبد‌های سفید و مناره‌ای که با سنگ مرمر سفید پوشیده شده است، زیبایی خاصی دارد. پروژه ساخت این بنا در سال ۱۹۹۶ آغاز شد و مدت ۱۱ سال طول کشید. مسجد شیخ زائد در سال ۲۰۰۷ برای نمازگزاران افتتاح شد. این مسجد در مناسبت‌های مذهبی می‌تواند ۴۱ هزار نفر را در خود جای دهد و از این رو در فهرست زیباترین و بزرگترین مساجد جهان قرار گرفته است. نام این مسجد از بنیان‌گذار آن، شیخ زائد بن سلطان آل نهیان گرفته شده است و یکی از نقاط دیدنی امارات متحده عربی محسوب می‌شود.
مسجد جامع شهرک بحریه
این مسجد بزرگ در شهر لاهور پاکستان قرار دارد و دارای حیاط وسیعی است که به یک راهرو منتهی می‌شود. مسجد جامع شهرک بحریه می‌تواند ۲۵ هزار نمازگزار در حیاط سرپوشیده و ۷۰ هزار نفر را در سالن اصلی خود جای دهد. هفتمین مسجد بزرگ جهان دارای گنبد‌ها و مناره‌های زیبایی است که رنگ و بوی معماری مغول را دارد.
مسجد الصالح در یمن
از دیگر مساجد بزرگ جهان می‌توانیم به مسجد الصالح در یمن اشاره کنیم. این بنا برای اولین بار در سال ۲۰۰۸ باز شد و مسلمانان برای نماز و بازدید به آن روی آوردند. هزینه ساخت مسجد الصالح حدود ۶۰ میلیون دلار بود که تمام آن را رئیس جمهور یمن تقبل کرد. مسجد الصالح در مقایسه با دیگر مساجد بزرگ دنیا چند فرق اساسی درد! اول اینکه مانند دیگر مساجد قدمت یا تاریخی طولانی ندارد و بنا‌های آن از لحاظ معماری شباهت چندانی به معماری اسلامی نداشته و کاملا به صورت مدرن ساخته شده است. در این بنای اسلامی چند بخش مختلف ساخته اند که در هر یک از آن‌ها به مسائل آموزشی اسلامی پرداخته می‌شود.
مسجد استقلال در جاکارتای اندونزی
چهارمین مسجد بزرگ جهان در جاکارتای اندونزی واقع شده است. مسجد استقلال اکنون حدود ۹۵ هزار متر مربع مساحت دارد و ۱۲۰ هزار نمازگزار را پوشش می‌دهد. این مسجد از دو بنای مکعبی شکل تشکیل شده است که یکی بزرگ و دیگری کوچک‌تر است. مسجد استقلال، هفت ورودی دارد که به عنوان عدد مقدس در نظر گرفته شده و اسماءی الهی نیز روی آن‌ها نوشته شده است. طبقه زیرین مسجد به محل وضوی اختصاص یافته است و تالار اصلی مسجد نیز در طبقه اول ساخته شده است.
این بنا ۵ طبقه دارد و متشکل از ۲ قسمت می‌باشد و در داخل آن ۱۲ ستون قرار دارد که به نیت ۱۲ ربیع الاول یعنی تاریخ سالروز تولد پیامبر ساخته شده است.
منبع: ایرنا
