نرخ ارز کلید واژه‌ای که برای برخی، کاسبی پر سودی را ایجاد کرده و به گفته کارشناسان چند سالی است که این افراد به جای این که سرمایه خود را در کار‌های تولیدی و مولد صرف کنند با تکیه بر نوسانات این بازار به دنبال رسیدن به اهداف خود هستند و برای رسیدن به مقاصد خود از ابزار‌های مختلفی مانند کف بازار تا بستر‌های فضای مجازی بهره می‌گیرند.

نرخ سازی‌هایی که در دی ماه با افزایش التهابات بازار ارز در فضای مجازی به اوج خود رسید و حتی صدای خود گردانندگان این کانال‌های تلگرامی هم درآمد و اشتباه یکی از این کانال‌ها پرده از چگونگی اعلام قیمت در این فضا برداشت!

ادامه دار شدن این اقدامات، واکنش محمد رضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی را هم به همراه داشت و او در خصوص نرخ ارز گفت: به دلیل عوامل انتظاری، نرخ بازار آزاد تحریف شده و شدیدا افزایش پیدا کرده که این نرخ واقعی نیست.

 بعد از آن هم آقای فرزین خبر از مداخله و نرخ سازی در بازار ارز را داد و تاکید کرد: با بررسی عوامل و رفع اشکالات به مداخله و نرخ‌سازی خود در بازار آزاد ارز ادامه خواهیم داد.

به جریانات نرخ ساز ارز اجازه نخواهیم داد علائم غیرواقعی به بازار ارز بدهند

اما با حرکت روبه جلوی نرخ ارز رئیس کل بانک مرکزی ۲۳ بهمن با حضور در رسانه ملی دوباره به نرخ سازی‌ها در بازار ارز اشاره کرد و افزود: یک جریانی تلاش می‌کند قیمت‌های بالایی را در بازار ارز ایجاد کند که از مردم درخواست می‌کنیم به آن‌ها توجه نکنند. خبرنگاران می‌توانند به سبزه میدان و صرافی‌ها مراجعه کنند تا نرخ سازی این جریان‌ها به دور از واقعیت را متوجه شوند.

او افزود: به جریانات نرخ ساز ارز اجازه نخواهیم داد علائم غیرواقعی به بازار ارز بدهند و از هیچ تلاشی برای کاهش نرخ ارز چشم‌پوشی نخواهیم کرد.

آقای فرزین  همچنین گفت: مردم می‌توانند در سامانه ice.ir (بازار متشکل ارزی) نرخ لحظه‌ای ارز را مشاهده کنند.

اما مشاهده لحظه‌ای نرخ ارز چگونه می‌تواند در کاهش التهابات این بازار مفید واقع شود؟ در همین رابطه کارشناس امور بانکی آقای اصغر بالسینی به باشگاه خبرنگاران جوان می‌گوید: یکی از مشکلات جدی که در سال‌های اخیر در حوزه ارز دیده شده موضوع قیمت سازی‌های غیر واقعی و کاذب در این بازار است که این اتفاق به سبب وجود برخی از خلا‌ها رخ داده است.

بالسینی در ادامه افزود: قیمت‌های آزاد ارز مبتنی بر تحویل اسکناس آنی و لحظه‌ای، غیر واقعی قیمت گذاری می‌شود در چنین شرایطی یکی از اقدامات کلیدی که بانک مرکزی در دوره ریاست آقای فرزین انجام داده به رسمیت شناختن این بازار بود یعنی بانک مرکزی پذیرفته که در چنین بازاری قیمت گذاری انجام می‌شود بنابر این وظیفه و هدف خود را مداخله در این بازار قرار داده تا بتواند از طریق مداخله در همین بازار جزئی و غیر رسمی نرخ‌های کاذب را از بین ببرد.

وعده مداخله  و نرخ سازی بانک مرکزی در بازار ارز عملیاتی شد

او می گوید: اکنون سامانه بازار متشکل معاملات ارز ایران را بانک مرکزی مدیریت می‌کند که در این سامانه افراد به عنوان یک مشتری ارز می‌توانند زمانی که می‌خواهند ارزی را از صرافی خریداری کنند به صورت بر خط و لحظه‌ای قیمت آن را مشاهده کنند؛ یعنی همان طور که در بازار غیر رسمی دلال‌ها قیمت‌ها را از طریق کانال‌های تلگرامی اطلاع رسانی می‌کنند به موازات آن بانک مرکزی از طریق بازار متشکل معاملات ارز قیمت‌های تابلوی صرافی‌ها را به شکل لحظه‌ای نمایش می‌دهد.

کارشناس امور بانکی ادامه داد: این حرکت اطلاع رسانی لحظه‌ای نرخ ارز خود یک نوع مداخله در بازار غیر رسمی ارز است برای این که نشان داده می‌شود که این قیمت نرخ واقعی ارز است نه آن عددی که در کانال‌های تلگرامی یا بازار‌های هدفمند اعلام می‌شود.

قیمت گذاری دلال‌ها به شکل کلیدی اثر روانی بر بازار ارز می‌گذارد

به گفته بالسینی، طبیعی است که بالاخره با هدف کسب سود، بسیاری از دلال‌ها از طریق قیمت گذاری‌های کاذب و معاملات فردایی اعلام نرخ ارز را انجام داده و از این طریق سود‌های قابل توجهی را نصیب خود کنند. 

او افزود: موضوع مهم‌تر این است که در چنین قیمت‌ گذاری‌هایی بخش مهمی از بازار ارز تحت ثاثیر قرار می‌گیرد چرا که مصرف کننده در گام  نخست نرخ ارز وارداتی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی برای آن مهم نبوده بلکه برای مصرف کننده قیمتی که ارز را از صرافی خریداری می‌کند مهم است، بر همین اساس قیمت گذاری دلال‌ها به شکل کلیدی اثر روانی بر بازار ارز می‌گذارد که با دسترسی و اعلام بر خط و لحظه‌ای نرخ ارز از طریق سامانه بانک مرکزی، این بانک می‌تواند نقش موثری در کنترل نرخ ارز داشته باشد.

دیگر کارشناس حوزه ارز آقای آرانی نیز با اشاره به افزایش شفافیت بازار ارز با مرجع قرار گرفتن نرخ‌های سامانه مدیریت بازار متشکل معاملات ارز مطرح کرد: با تاکید بر شرط مورد قبول واقع شدن این نرخ‌های اعلامی نزد بانک مرکزی و مرجع قرار گرفتن آن‌ها می‌توان این گونه گفت که این اقدام یعنی تشویق مردم به مرجع قرار دادن نرخ‌های اعلامی بازار متشکل ارزی در راستای شفاف سازی، ایجاد اعتماد و واقعی سازی نرخ‌ها می‌تواند گامی عملیاتی و مثبت تلقی شود.

او افزود: مرجع قرار گرفتن نرخ ارز در این سامانه از سوی مردم می‌تواند به شکل آهسته بازار ارز را به سمت تعادل حرکت دهد و مانع از فرصت طلبی برخی‌ها در قیمت سازی‌های غیر واقع شود بنابر این اطلاع رسانی دقیق و فرهنگ سازی در این زمینه از جمله ملزومات باید بشمار آید.

بنابر اعلام بانک مرکزی افراد می‌توانند برای اطلاع از آخرین نرخ‌های اسکناس ارز به سامانه مدیریت بازار متشکل معاملات ارز ایران به آدرس ice.ir به عنوان تنها مرجع رسمی اعلام نرخ نقدی ارز در کشور مراجعه کنند.

گفتنی است در این سامانه آخرین نرخ‌ها و نرخ پایانی روز گذشته اسکناس‌های دلار و یورو به صورت لحظه‌ای منتشر می‌شود و افراد با مرجع قرار دادن آن می توانند از تنش آفرینی در فضای اقتصاد کشور  جلوگیری کنند.