پنجره ملی خدمات دولت هوشمند سامانه‌ای است که به منظور دسترسی راحت و سریع‌تر عموم مردم به خدمات دستگاه‌ها و وزارت‌خانه‌ها ایجاد شده و اکنون در مسیر آماده سازی قرار دارد. در قانون بودجه ۱۴۰۱، تمامی دستگاه‌های اجرایی و وزارتخانه‌ها موظف شدند که پنجره واحد خدمات خود را راه اندازی کنند تا از رجوع دریافت کنندگان خدمات به سامانه‌های مختلف و متعدد جلوگیری شود. از طرفی با راه اندازی این پنجره و به طور کلی، با حرکت کردن به سمت دولت الکترونیک بسیاری از تردد‌های غیرضرور و مراجعه به ادارات کاسته شده است که در نهایت این موضوع می‌تواند در شرایطی مثل زمستان به کاهش آلودگی محیط زیست منجر شود.

پیش از این عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات از راه اندازی فاز اول پنجره ملی خدمات دولت هوشمند در دهه فجر خبر داد و گفت: از طریق این پنجره و با یک کلیک بیش از دو هزار خدمت به مردم ارائه می‌شود که منجر به کاهش صد‌ها هزار سفر درون شهری مردم در سال خواهد شد و بر اساس برنامه ریزی انجام شده تا پایان دولت سیزدهم تمامی ۶ هزار خدمت دولتی از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، ارائه می‌شود که می‌تواند هم زمینه ایجاد فساد را از بین ببرد و هم با کاهش سفر‌های درون شهری به کاهش آلایندگی کمک کندو در نهایت منجر به افزایش رضایتمندی مردم شود.

دستگاه‌ها مکلف بودند پنجره خدمات خود را تا پایان شهریور ماه به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند متصل کنند که این ضرب الاجل، مهلت ابتدایی دستگاه‌ها بود. طبق آخرین آمار، مجموع دستگاه‌های اجرایی که خدمات آن‌ها شناسنامه دار شد، ۱۷۰ دستگاه است. از این تعداد، ۱۳۶ دستگاه اجرایی مشمول گام اول اتصال به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند هستند که آمار دستگاه‌های متصل به بیش از ۱۰۰ مورد رسیده که به نوعی تکالیف اولیه خود را عملی کرده اند.

my.gov.ir آدرس پنجره ملی خدمات دولت هوشمند است که کاربران می‌توانند با مراجعه به آن نسبت به ثبت نام و احراز هویت اقدام کنند. پس از اولین ورود، برای دفعات بعدی یک رمز یکبار مصرف کافی است تا به این سامانه دسترسی داشته باشند. با ورود به بخش سامانه‌های ملی و استانی می‌توانید دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های مختلف را مشاهده کنید و سپس وزارتخانه مربوطه را انتخاب کنید. این سامانه مدتی است که با ظاهری جدید به کاربران ارائه خدمت می‌کند و برای سهولت دسترسی افراد، سازمان‌ها در بخش جداگانه‌ای از وزارتخانه‌ها قرار دارند.

بر اساس آمار تا پایان آذرماه امسال ۱۱۹ دستگاه اجرایی به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند متصل شده اند و تعداد کاربران پنجره ملی خدمات دولت هوشمند به ۹ میلیون کاربر رسیده است. همچنین تاکنون بیش از ۴۲ میلیون کاربر جهت استفاده از خدمات سامانه‌های ملی و استانی دستگاه‌های اجرایی از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند اقدام کرده اند و حدود ۲۶۵ میلیون خدمت مستقیم استعلامی دستگاه‌های اجرایی توسط کاربران مورد استفاده قرار گرفته است.

محمد خوانساری رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران می‌گوید: تاکنون ۹۱ درصد از دستگاه‌های دولتی کشور به پنجره واحد خدمات هوشمند دولت متصل شده اند.

به گفته موحد، معاون دولت الکترونیک سازمان فناوری اطلاعات هم از بین دستگاه‌های متصل ۸۰ درصد پنجره واحد اختصاصی دارند، ۴ درصد دستگاه‌ها در فرآیند اتصال به پنجره هستند و ۱۲ درصد هم دستگاه‌هایی هستند که با وجود پایان مهلت قانونی، هنوز به درگاه متصل نشده اند.

خدمات الکترونیکی وزارت تعاون زیر ذره بین مردم

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و ۴ دستگاه تابعه اش، از دستگاه‌هایی هستند که تعامل زیادی با آحاد مردم دارند و حدود ۶ هزار ثبت امتیاز عملکردی که برای این وزارتخانه در پنجره ملی خدمات دولت هوشمند به ثبت رسیده گواه این ماجرا و پرکاربرد بودن خدمات آن است. در پنجره خدمات، ۴ دستگاه مربوط به وزارت کار از جمله سازمان تامین اجتماعی و همینطور خود وزارتخانه سامانه مختص به خود را دارند که از طریق آن‌ها ارائه خدمت می‌کنند و به عبارتی وزارت کار در اتصال دستگاه‌ها به پنجره دولت هوشمند عملکردی تمام و کمال داشته است.

سامانه‌های حمایت، سامانه جامع و هوشمند بخش تعاونی کشور دو سامانه زیرمجموعه ستاد وزارتخانه هستند. در سامانه حمایت که برای سرپرستان خانوار قابل استفاده است، امکان مشاهده اطلاعات اقتصادی خانوار شامل خودرو، درآمد و خرید و واریز وجود دارد. سامانه تامین اجتماعی هم در سه بخش بیمه شدگان، کارفرمایان و مستمری بگیران، ارائه خدمت می‌کند. اما همانطور که گفته شد برای وزارت کار در حدود ۶ هزار مورد امتیاز عملکرد از سوی کاربران پنجره خدمات ثبت شده که بیشترین مورد در بین دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها است. میانگین امتیازات هم ۳.۸ به ثبت رسیده که اگرچه قابل قبول است، اما نشان می‌دهد که همچنان باید تلاش‌هایی برای بهبود کیفیت خدمات به مردم انجام شود.

جای پنجره ملی خدمات هوشمند در لایحه بودجه ۱۴۰۲ هم خالی نیست و در بند «ج» از تبصره ۷ با عنوان صنعت، معدن و ارتباطات اعلام شده که به منظور ارتقای بهره وری و کاهش هزینه‌های دولت و افزایش رضایتمندی مردم، تمام دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده ۲۹ قانون برنامه پنج ساله ششم ، نهاد‌های عمومی غیردولتی و سایر دستگاه‌های دارای ردیف در قوانین بودجه سنواتی، مکلفند ضمن ارائه کلیه خدمات خود از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند تا آبان ماه سال ۱۴۰۲، با بهینه سازی فرآیندها، حداقل بیست درصد خدمات منتخب خود را تا پایان دی ماه ۱۴۰۲ به صورت هوشمند به گونه‌ای ارائه کنند که تمام مراحل درخواست تا دریافت خدمت به صورت آنی، بدون دخالت عامل انسانی و بدون اخذ هرگونه مدرک از متقاضی خدمت انجام شود.