کادرسازی و تربیت نسل جدید فیلمساز، سیاستی است که در یک سال اخیر از سوی سازمان سینمایی کشور دنبال می‌شود. این سازمان با برنامه‌ها و اقدامات متنوع و توجه جدی به جوانان که ماحصل سفر‌های استانی در یک سال اخیر بوده، به دنبال کشف و شناسایی استعدادها، سرمایه‌گذاری بر آن‌ها و بسترسازی در راستای جریان نو فیلمسازی در ایران بوده است. سینمای ایران نیازمند هوایی تازه است که تنها با حضور فیلمسازان جوانان شکل می‌گیرد. این امر نیازمند ریسک‌پذیری بالای مدیران سازمان سینمایی است که به جای سرمایه‌گذاری روی سینماگران امتحان پس داده، از جوانان استفاده شود و نتایج آن را برای چند دهه بر سینمای ایران تضمین کند.

در این خصوص سینماگران، کارشناسان و منتقدان نظرات خود را درباره سیاست‌های سازمان سینمایی بیان کردند.

پاتوق‌های فرهنگی

"دانش اقباشاوی" آبادانی الاصل و دانش‌آموخته سینمای جوان، کار خود را با دستیاری کارگردان و ساختن فیلم کوتاه آغاز کرده است، با اشاره به تمرکززدایی در بخش سینمای جوان و آزمون‌محور و رایگان کردن آموزش در ۱۰ استان از سوی سازمان سینمایی کشور گفت: سیاست‌های سازمان سینمایی کشور در سال گذشته در رابطه با آموزش و تولید آثار سینمایی و تصویری مانند فیلم مستند و فیلم کوتاه، در عمل به ایجاد عدالت آموزشی و تولیدی انجامیده که جای خرسندی و تبریک به مجموعه سازمان سینمایی به ویژه خزاعی و آذرپندار دارد چرا که تمرکززدایی، در ذات خود عدالت را مستتر دارد.

این کارگردان جوان افزود: با این تمهیدات بسیاری از جوانان مستعد در سطح کشور به خصوص در استان‌ها و نقاط مرزی که متشکل از قومیت‌های مختلف است می‌توانند از مواهب فرهنگی بهره‌مند شوند. در حداقل‌ترین شکل آن، آموزشگاه‌های سینمایی به عنوان پاتوق‌های فرهنگی باعث می‌شود جوانان در معرض زیست فرهنگی قرار گیرند این در حالی است که حتی اگر فیلمی هم تولید نکردند، مسیر کاری خود را در زمینه‌های دیگری مانند عکاسی، فیلمبرداری و تدوین ادامه دهند. این اتفاق سیاستی دوراندیشانه و سرشار از دستاورد است و حداقل موجب رشد جوانان در فضایی فرهنگی می‌شود.

اقباشاوی با اشاره به تجربه خود از برگزاری آزمون سینمای جوانان در سال ۷۵ که چنین فرصت مناسبی را در اختیار علاقمندان سینما قرار داده است، افزود: متاسفانه در هفت، هشت سال گذشته، آزمون حذف، و حضور در این کلاس‌ها به پولی شد، اما جای خوشحالی است که اکنون با سیاست‌های انسان‌دوستانه و مترقی سازمان سینمایی، در این راستا مجددا سیاست آزمون‌محور دنبال می‌شود و بسیاری از استعداد‌های استان‌های محروم در این آزمون‌ها شرکت کرده و اکنون در حال آموزش هستند.

این سینماگر در ادامه تصریح کرد: اقدام دیگر سازمان سینمایی، ایجاد باشگاه فیلم اولی‌هاست که باب عدالت در تولید اولین اثر سینمایی را برای استعداد‌های سینمایی باز کرد چرا که سینما به عنوان یک هنر، صنعتی گران، برای علاقمندان به این عرصه است که نیازمند تحصیل، تجربه گری، آموختن و تلمذ بیش از ده سال است تا بتوانند فیلمی مخاطب‌پسند، که از ابتدایی‌ترین استاندارد‌های یک فیلم خوب است، را بسازند.

وی اضافه کرد: پیش از این، خانه سینما و کانون کارگردانان به شکلی قانون‌مدار، مجوز کارگردانی فیلم اول را برای کسانی که حداقل سه دستیاری فیلم، ساخت فیلم کوتاه و جوایز داخلی و خارجی را داشته اند، صادر کرده است، اما پس از آن در راستای مقررات‌زدایی، اعلام شد که لازمه ساخت فیلم، جذب سرمایه به واسطه خود فیلمسازان است.

این کارگردان افزود: به این شکل جوان‌های با استعداد و زحمت‌کشیده که نمی‌توانستند سرمایه‌گذار جذب کنند، حذف شده و سینما از تعدادی از استعداد‌ها محروم شد. اما با راه‌اندازی باشگاه فیلم‌اولی‌ها نزدیک ۵۰۰ نفر ثبت نام کردند و تا جایی که می‌دانم کسانی حضور یافته‌اند که در جذب سرمایه ناکام بوده و سرمایه‌گذار پیدا نکرده اند.

اقباشاوی در خاتمه عنوان کرد: من معتقدم اگر پایه‌های سینمای ایران بر سه محور آموزش، تولید و توزیع استوار شود، از آنجایی که مجموعه سازمان سینمایی، مدیران باتجربه، دلسوز و اهل سینما دارد، سینمای ایران دستاورد‌های خوبی در سال‌های آینده به دست خواهد آورد، امید است که نسل دهه هفتاد و هشتادی‌ها که به خاطر رشد فرهنگ و سواد عمومی جهان، باقریحه‌تر هستند، با حمایت‌های سازمان سینمایی بتوانند سینمای مهم ایران را مجددا جان دوباره‌ای بخشند.

تمرکززدایی و توجه به استان‌ها

آرش فهیم، روزنامه‌نگار سینمایی نیز درباره اقدامات اخیر سازمان سینمایی در جهت حمایت از فیلمسازان جوان گفت: یکی از سیاست‌های تحسین برانگیز سازمان سینمایی در دوره فعلی، تمرکززدایی و توجه به استعداد‌ها در شهرستان‌ها و مناطق محروم است؛ سیاستی که در جهت عدالت فرهنگی محسوب می‌شود و قطعا برکات فراوانی در پی خواهد داشت.

وی این حرکت را، علاوه بر تقسیم عادلانه‌تر امکانات و فرصت‌ها، از نظر فرهنگی و امنیتی نیز حائز اهمیت دانست و افزود: از منظر فرهنگی، یکی از ضعف‌های سینمای امروز ما عدم تنوع در سوژه‌ها و مغفول ماندن بسیاری از موضوعات و مضامین مهم است که این خود چالشی بزرگ است. از این رو زمینه‌سازی برای فعالیت هنرمندان مستعد در نقاط مختلف کشور، نتیجه‌اش در تولیدات و آنچه روی پرده سینما خواهد رفت، بروز پیدا می‌کند و ان‌شاءالله با تداوم این مسیر، در سال‌های آینده شاهد ویترینی رنگارنگ و با سوژه‌های متنوع و مخالف در سینما خواهیم بود.

وی ادامه داد: از نظر امنیتی نیز این رویکرد، باعث افزایش پویایی و نشاط فرهنگی در مناطق گوناگون کشور خواهد شد. مورد توجه قرار گرفتن مردم در مناطق محروم و حاشیه و دیده شدن، قطعا تضمین‌کننده اعتماد و امنیت در این مردم است.

این روزنامه‌نگار تعامل با فیلمسازان استانی را نقطه قوت دیگری در کارنامه یکساله سازمان سینمایی کشور دانسته و تاکید کرد: تعامل مدیریت فعلی سازمان سینمایی با فیلمسازان استانی و شهرستانی نسبت به مدیریت‌های سابق، فعالانه‌تر و امیدبخش‌تر است. تداوم این سیاست، به شکوفایی بیشتر سینمای کشور منجر خواهد شد.

فهیم ادامه داد: اهمیت و لزوم سیاست تمرکززدایی در راستای تقویت سینمای ملی است، از این نظر که سینما هر چه مردمی‌تر باشد، ملی‌تر خواهد بود. سینمای مردمی یعنی سینمایی که همه مردم، اقوام و هموطنان‌مان در اقصی نقاط کشور، سهمی در این سینما داشته باشند تا هم بتوانند داستان زندگی خودشان را در فیلم‌ها ببینند و هم فرزندانشان در این سینما اشتغال داشته باشند. به همین دلیل هم این سیاست لازم و ضروری است.

این منتقد تصریح کرد: البته سیاست حمایت از هنرمندان شهرستانی و محرومان قطعا هزینه‌هایی هم در پی خواهد داشت. شاه‌نشینان و کسانی که معمولا بر منابع مالی چنبره زده‌اند، حتما در پی فتنه‌انگیزی و کارشکنی خواهند بود و مدیریت سینمایی، در این راه باید ثابت قدم و مقاوم باشد.

کلید موفقیت شناسایی جوانان مستعد

محمود گبرلو مجری سابق برنامه تلویزیونی هفت و کارشناس سینما درخصوص سیاست‌های اخیر سازمان سینمایی پیرامون جوانان گفت: یکی از حرکت‌های مثبت و ماندگار مدیر سازمان سینمایی کشور، در کنار فعالیت‌های مثبت و موثر دیگر، سفر‌های استانی و توجه به وضعیت سینما‌های شهرستان‌ها و بخصوص حمایت از نسل جوان علاقمند به فیلمسازی است.

وی افزود: بسترسازی برای جوانان خلاق و بااستعداد در شهرستان‌ها زمینه را برای ظهور فیلمسازان جدید با نگرش‌های جدید و متفاوت فراهم می‌کند.

او می گوید: تعداد کثیری از جوانان علاقمند به سینما در شهرستان‌ها حضور دارند که به خاطر دیده نشدن و عدم توجه به نیازهایشان عمر خود را به بطالت می‌گذرانند. از این رو دولت و ارگان‌های مربوطه موظف به فراهم آوردن امکانات و سیستم‌های مورد نیاز و یا راه‌اندازی آموزشگاه‌های متعدد سینمایی هستند تا به شناسایی و کشف نیرو‌های خلاق هنرمند منجر شود تا پس از دوره‌ای وارد جریان حرفه‌ای تولید فیلم شوند.

گبرلو تصریح کرد: ذات سینما نیاز به اندیشه‌های مبتکرانه و نوین دارد که این امر به دست جوانان خلاق بروز و ظهور پیدا خواهد کرد.

وی سیاست‌های اخیر سازمان سینمایی را نسبت به دوره‌های مدیریتی قبل، بی‌سابقه خواند و افزود: این سیاست‌ها جدید و موثر است و هم برای جوانان، شغل و سرگرمی ایجاد خواهد کرد و هم با شناسایی هنرمندان و تولید متنوع باعث رونق تولید در کشور می‌شود و مهمتر از آن نیاز‌های جدی تماشاگر مورد توجه قرار می‌گیرد.

گبرلو تاکید کرد: البته در سنوات گذشته، تشکیلاتی همچون سینمای جوان و تجربی وجود داشت، اما سیستم آنان نیاز جوانان مشتاق را برآورده نمی‌کرد از این رو احساس می‌شد طرحی نو باید راه انداخت تا جوانان خلّاق زودتر به ابزار‌ها و تکنیک نوین سینما آشنا شده و وارد حلقه فیلمسازان جدید قرار گیرند.