امروز میز اقتصادی به بررسی انتشار صورت حساب‌های شرکت‌های دولتی در سامانه کدال پرداخت . آقای عنبری مدیرکل شرکت‌های دولتی وزارت اقتصاد و آقای رضا خواه عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس و آقای فاطمی کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس به سوالاتی پاسخ دادند.

سوال: چه تعداد شرکت و در چه گروه بندی صورت‌های مالی آن‌ها منتشر شده است؟

عنبری: امروز صورت حساب ۲۰۷ شرکت دیگر از شرکت‌های تحت کنترل و حاکمیت دولت روی کدال قرار گرفت. ۳۱ مورد از این شرکت‌ها شرکت‌های دولتی بودند که ۱۹ مورد از آن‌ها صورت حساب‌های میان دوره بودند. یک مورد منطقه آزاد تجاری، ۲ شرکت زیرمجموعه شرکت‌های مناطق آزاد بودند، ۱۲۰ شرکت از زیرمجموعه بانک ها، ۶ شرکت از زیرمجموعه سازمان تامین اجتماعی، ۷ مورد از زیرمجموعه‌های صندوق بازشنستگی کشوری، ۸ فدراسیون و ۱۶ شرکت زیرمجموعه موسسات و نهاد‌های عمومی غیر دولتی به همراه ۱۶ شرکت تحت کنترل دولت بودند که مجموعا به ۲۰۷ شرکت می رسند.

سوال: با این ۲۰۷ شرکت، در مجموع از ابتدای سال چه تعداد شرکت صورت مالی آن‌ها منتشر شده است؟

عنبری: ۱۰۸۶ شرکت شناسایی شده که ۲۴۳ شرکت بورسی بودند و طبق موعد مقرر خودشان صورت مالی خودرا منتشر می‌کردند. ۳۹۶ شرکت در نوبت اول و ۲۰۷ شرکت دیگر در این نوبت بارگذاری شد که مجموع بارگذاری ما به غیر از بورسی‌ها به ۶۰۳ مورد می‌رسد. این وعده را می‌دهیم که تا پایان سال این آمار به هزار شرکت برسد.

سوال: این هزار صورت مالی از هزار شرکتی است که ذکر شد؟

عنبری: این اولین بار است که شناسایی شرکت‌ها به صورت منسجم افزایش پیدا می‌کند و تعداد ۱۰۸۶ شرکت افزایش خواهد داشت. برآورد ما همان هزار مورد است، اما ممکن است فراتر از این رقم هم برود.

سوال: راهکار شناسایی به چه شکل است؟

عنبری: ما چند راهکار داریم. طبق قانون باید به شرکت‌هایی که زیر مجموعه یک سری نهاد‌ها هستند ورود کنیم و به صورت شفاف منتشر کنیم. یکی از راهکار‌ها مراجعه به صورت حساب و فهرست سهامداران و سرمایه‌های شرکت‌ها است. مجموعه‌ای از اطلاعات را در کنار هم قرار می‌دهیم و دایره شناسایی را گسترش می‌دهیم. شبکه شرکت‌ها به شکل درختی و منظم نیست و شناسایی آن‌ها پیچیدگی دارند.

سوال: هدف از این کار در قانون چیست و قرار است چه کمکی کند؟

فاطمی: این اتفاق در قانون بودجه تکلیف شده است. بحث شفافیت صورت‌های مالی شرکت‌ها یک سری مزایا و یک سری معایب دارد. مزایای این شفافیت، نور افکندن به بخشی است که پیش از این تاریک‌تر بود. یک نکته خیلی مهم‌تر این است که شرایطی برای بحث در مورد شرکت‌های دولتی ایجاد می‌کند انتشار صورت‌های مالی شرکت‌ها به این دلیل که ابزار تحلیل آن در اختیار جامعه نیست معایبی دارد. شرکت‌های دولتی بر خلاف شرکت‌های خصوصی مکلف هستند یک سری وظایف حاکمیتی انجام دهند. این بار مالی وظایف حاکمیتی در صورت‌های مالی تفکیک شده نیست، متوجه نمی‌شوید این عملکرد چه میزانی مربوط به مدیریت شرکت است و چه میزانی ناشی از اعمال سیاستگذاری در شرکت هاست.

سوال: در این رابطه چه می‌توان کرد؟

فاطمی: یکی از موارد این است که در صورت‌های مالی، بار مالی این وظایف حاکمیتی شفاف شود. بخش دیگر مربوط به تامین نیروی انسانی است. شرکتی که کار تجاری می‌کند و نیازی به نیروی انسانی ندارد، با قوانین نیروی انسانی به آن‌ها تحمیل می‌شود که این مورد هم خودش را در صورت‌های مالی و سودآوری شرکت نشان می‌دهد.

سوال: وضعیت ما به صورت سود و زیانی به چه صورت است؟

عنبری: از ۲۰۷ مورد شرکت، نزدیک به ۷۰ درصد آن‌ها نسبت به سال گذشته رشد داشته اند. بسیاری از شرکت‌هایی که اخیرا صورت مالی آن‌ها منتشر شده عموما وظیفه تکلیفی ندارند و برای همین تاثیر این موضوع در این شرکت‌ها کمرنگ‌تر است.

سوال: انتشار نسخه ساده‌تر به کجا رسید؟

عنبری: اولین نسخه به زبان ساده فردا منتشر خواهد شد.

سوال: مجلس چه کمکی می‌تواند در زمینه ورود این قانون به احکام دائمی انجام دهد؟

رضا خواه: این موضوع مسئله مهمی است و مجلس یازدهم این موضوع را مد نظر قرار داد. به دلیل اهمیت این موضوع انجام این کار در مجلس محتمل است و انشالله به زودی تنظیم خواهد شد.

سوال: به هدفی که در این زمینه داشته ایم رسیدیم؟

رضا خواه: این مسیر، مسیر یک شبه نیست. حتما دستاورد‌هایی داشته و شفافیت‌هایی ایجاد شده است، اما رسیدن به هدف نهایی زمان بر است. اینکه مجلس و دولت روی این موضوع متمرکز باشند، در دستور کار قرار داد.

سوال: در مجلس چه میزانی از این صورتحساب‌ها استفاده شده است؟

رضا خواه: اعضای کمیسیون برنامه و بودجه با این موضوع سروکار دارند. به عنوان عضوی از این کمیسون باید بگویم که از این صورت حساب‌ها استفاده شده و می‌شود رابطه مالی نفت و دولت از همین شفافیت آغاز می‌شود.

سوال: صورت‌های مالی شرکت‌های نفت و گازی چه شرایطی دارد؟

عنبری: برخی از این حساب‌ها به رغم اینکه حسابرسی شده اند هنوز روی کدال منتشر نشده و علت این عدم انتشار محرمانگی بخشی از این اطلاعات بوده است. نامه نگاری شده است و درخواست دادیم که بخش‌هایی که محرمانه است در صورت‌های مالی حذف شود و سایر اطلاعات منتشر شود در این هفته پاسخ درخواست داده می‌شود.