حسین سلطان‌محمدی منتقد سینما و تلویزیون در خصوص رویکرد رسانه ملی در پخش بازی‌های جام جهانی گفت: جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، به انتها نزدیک شده است. هیجانات فوتبالی در ایران با توجه به رویداد‌های آن، رو به کاستی گذاشته است؛ کاستی از این جهت که بعد از حذف تیم ملی ایران از مسابقات، شور و حال عمومی به شور و حال تماشاگران تخصصی و حرفه‌ای تر، فروکش یافته است. اکنون می‌توان بعد از عبور از مرحله نخست به مرحله فعلی، در بررسی نقش شبکه‌های سیما در پرداخت و پردازش بازی ها، به نکات تازه‌ای اشاره کرد.

وی افزود: پیش از آغاز بازی ها، شبکه‌های پیشتاز سه و ورزش، در کنار شبکه دو و البته شبکه خبر، طراحی‌های خود را برای ورود به معرکه پخش اخبار و بازی‌ها و رویداد‌های مرتبط با آنها، اعلام کرده بودند.

تدارک متفاوت شبکه خبر برای جام جهانی
این منتقد عنوان کرد:شبکه خبر به روال عادی خود پیش رفت و تنها بعد از بازی ایران با ولز، به صورت گسترده به پخش شادمانی‌های مردم در سطح شهر‌ها اختصاص یافت و در ادامه برای بازی آخر، از ابتدا به پخش زنده صحنه‌های حضور مردم در محافل عمومی برای تماشای جمعی مسابقه از جمله در فرهنگسرا‌ها اقدام کرد.

وی افزود: از نکات جالب وضعیت شبکه خبر، امکان پخش واکنش مردم کشور‌های منطقه به نوع بازی‌های ایران بخصوص در افغانستان یا در جمع افغانستانی‌های مقیم ایران، در عراق، در غزه، در لبنان و حتی در یمن و مانند آن، بود که در دیگر شبکه ها، چنین نکته‌ای مطرح نشد. حتی درباره واکنش تماشاگران از کشور‌های مختلف به گزارشگران اعزامی از سرزمین‌های اشغالی فلسطین، گزارش‌های تفصیلی با تحلیل‌های سیاسی و اجتماعی فقط از شبکه خبر دیده شد. همچنان که از مواردی، چون اقبال به اسلام از سوی تماشاگران کشور‌های مختلف حاضر در قطر، در شبکه خبر، تصاویر مختلفی دیده شد. حتی حضور شخصیت‌های سیاسی کشور‌های مختلف، بیشتر در شبکه خبر جلوه داشت.

سلطان‌محمدی اظهار کرد: در شبکه‌های دیگر فقط به فوتبال پرداختند و از نمونه‌های سیاسی اجتماعی یادشده در شبکه خبر، نکته‌ای دیده نمی‌شد. گزارشگران و مجریان و نمایندگان اعزامی شبکه‌های گوناگون، بیشتر شکل فوتبالی به خود گرفته بودند و آنقدر که تشخیص می‌دادند فلان فوتبالیست نام آشنا در استادیومی در حال تماشای بازی است، تشخیص نمی‌دادند که رویداد‌های سیاسی اجتماعی همزمان در استادیوم‌ها چیست یا سعی می‌کردند در پخش، با برش تصویری و مانند آن، به اصلاح بپردازند و خود را فقط تخصصی بنمایانند. مثلا درباره واکنش بستن دهان بازیکنان تیم ملی آلمان در ابتدای بازی نخست در اعتراض به ممنوعیت تبلیغ همجنسگرایی یا نشان دادن وزیر کشور انگلستان با بازوبند همجنسگرایان در استادیوم و حتی صحنه حضور نخست وزیر زن کرواسی با پرچم فلسطین، کمتر تصویری از این شبکه‌ها پخش یا اشاره‌ای شد.

وی ادامه داد: اما از عبارات «همان همیشگی» که به سابقه‌های نادرست قابل ارجاع بود، یا اینکه اگر تیم فلان ببازد مربی اش باید به دخترش حساب پس بدهد که چرا دامادش را به تیم ملی نیاورده یا اینفانتینو رئیس فیفا در استادیوم فلان است به این ربط داده شود که از این استادیوم خوشش می‌آید و مانند این، کم در این گزارش‌های بازی یا قبل و حین و بعد بازی نداشتیم.

استفاده از مهمانان خارجی برای تحلیل بازی‌های جام جهانی
این منتقد توضیح داد: درباره ابتدا و انتهای بازی، در شبکه سه، بسیار قطع تصویر به استودیو یا پخش آگهی داشتیم در حالی که از این جهت، در شبکه ورزش، تصاویر کامل و بهتری دیدیم. درباره استفاده از مهمانان خارجی برای تحلیل پیش و بعد بازی، در شبکه‌های سه و ورزش، پختگی بیشتری در ارتباط دادن یا صحبت با این نوع مهمانان تخصصی دیده شد تا نمونه‌ای که تصادفی در شبکه دو و در برنامه ورزش از نگاه دو به چشم آمد و مجری تسلط خوبی بر قطع و پایان دادن به گفتگو نداشت.

وی افزود: نکته بسیار آشنایی که در پخش رقابت‌های ورزشی خارجی، برای ما وجود دارد نحوه مدیریت پخش زنده بازی هاست و تلاش سختی که تدوینگر یا عوامل پخش دارند تا صحنه نامناسبی از جهت معیار‌های ارزشی ما پخش نشود، اما در همین موارد هم با اینکه احساس می‌شد با توجه به اقدامات قطر تصویر خاصی دیده نشود، باز هم شاهد قطع‌های این چنینی بودیم که البته بسیار بسیار کمتر از گذشته بود.

این منتقد ادامه داد: یکی از اشکالات پخش شبکه سه ناتمام بودن پخش اطلاعات بازی مانند نمودار درصد تصاحب توپ یا شوت‌ها و کرنر‌ها و ... در پایان هر بازی بود که در شبکه سه، برای اینکه دو مجری، با احترام، پرکلام برنامه، بتوانند بیشتر حرف بزنند و البته مانند برنامه‌های نمایشی، جمله به جمله به هم پاس بدهند، این کار انجام می‌شد.

وی افزود: اما در شبکه ورزش که در آنجا هم دو مجری بود، هم اطلاعات بیشتر پخش می‌شد و تصاویر به سادگی قطع نمی‌شد و هم با احترام بهتری از سوی مجریان نسبت به پرسش و پاسخ خودشان و صحبت کردن رویارو بودیم و از این حیث، شبکه ورزش، بسیار تخصصی‌تر و مطلوب‌تر به موضوعات پرداخت. و اما نکته‌ای که از آن بسیار کم تصویر و گزارش دیدیم، موضوع حضور هواداران ایرانی، توزیع عناصر تبلیغاتی در میان آنان یا چگونگی انتقال آنان به قطر وگروه‌های هنری بسیار متنوع اعم از حوزه موسیقی تا تجسمی و مانند آن و فعالیت‌های شان در آنجا بود.

سلطان‌محمدی در پایان گفت: به هر شکل، مجموعه مسابقات با کیفیت خوبی پخش شده است و البته پخش ۴K هم بر همراهی بیشتر با پیشرفت‌های فناورانه تأکید داشت. اگرچه خیلی‌ها مانند من با وجود داشتن تلویزیونی با این امکانات، متوجه نشدند که چطوری این شبکه فراتر را دریافت کنند، که اگر می‌دیدیم حتما ارزیابی بهتری از ورود به این عرصه، سخن می‌گفتیم.