صنعت گردشگری سومین صنعت بزرگ صادراتی جهان به حساب می‌آید که در سال‌های قبل از کرونا حدود ۷ درصد از ارزش صادرات جهانیو ۹ درصد از کل GDP جهان را به خود اختصاص می‌داد. طبق آمار بانک جهانی بیشترین آمار ورود توریست به ایران مربوط به سال ۲۰۱۸ می‌شود که درآمد ارزی ۵ میلیارد دلاری را برای اقتصاد ایران به همراه داشت.

سهم بالا در جاذبه‌های گردشگری، سهم اندک در جذب گردشگر

طبق اعلام شورای جهانی سفر و گردشگری، ایران یکی از مقرون به صرفه‌ترین مقاصد بین المللی برای سفر است چرا که بریا گردشگران جهانی هزینه اقامت و بهره مندی از خدمات گردشگری در ایران به نسبت دیگر کشور‌ها کمتر است. البته سهم ایران که جاذبه‌های گردشگری و تاریخی فراوانی داشته، از بازار گردشگری جهانی حدود یک درصد بوده و تا کنون این بخش سهم اندکی از GDP ایران را به خود اختصاص داده است.

با توجه به آنچه گفته شد به راحتی می‌توان فهمید این صنعت آسیب پذیر نیاز به محافظت دارد. طی سال‌های اخیر وقوع بحران کرونا باعث کاهش چشمگیر فعالیت گردشگری شد. هرچند بعد از واکسیناسیون ملی رفته رفته شاهد رشد آمار گردشگری بودیم، اما اغتشاشات اخیر با ترویج خشونت و ناآرامی منجر به کاهش چشمگیر بخش توریسم در اقتصاد ایران شد.

پس لرزه‌های ناامنی 

در همین رابطه محمدعلی فرخ‌مهر رئیس جامعه حرفه‌ای هتل، هتل آپارتمان و پانسیون استان تهران گفت: با آغاز و تداوم اغتشاشات در طول هفته‌های گذشته هم اکنون باید گفت مجدداً با نزولی شدن آمار، میزان ضریب اشغال هتل‌ها به دوران اوج کرونا بازگشته است. وی همچنین بیان کرد: در مجموع حدود ۷۰ درصد از رزرو هتل‌ها و مراکز اقامتی و همچنین تعداد مشتری رستوران‌ها کاسته شده است.

محسن حاجی‌سعید رئیس هیئت مدیره تشکل حرفه‌ای راهنمایان گردشگری نیز به اثرات مخرب اتفاقات اخیر بر گردشگری اشاره کرد و گفت: «به‌دنبال اغتشاشات و اتفاقات اخیر، کشور‌های آلمان، اسپانیا، آمریکای جنوبی، برزیل و استرالیا تمامی تور‌های خود را به‌مقصد ایران به‌صورت کامل لغو کرده‌اند.» حاجی سعید با اشاره به اینکه اغتشاشات مانع جدی رونق دوباره گردشگری خارجی در دوران پساکرونا است اظهار کرد: «متأسفانه بسیاری از کشور‌ها خصوصاً کشور‌های معاند با انتشار اطلاعیه‌ای مبنی بر توصیه عدم سفر به ایران با توجه به اتفاقات اخیر از ورود بسیاری از گردشگران خارجی که قصد ورود و سفر به ایران را داشته‌اند، جلوگیری به‌عمل آورده‌اند.»

تبعات ناآرامی‌ها محدود به لغو اقامت یا تور نمی‌شود و در زمینه سلامت نیز موثر است. به طور مثال حسین نیکونام رئیس‌جامعه حرفه‌ای گردشگری سلامت ایران گفت: «آمار ورودی گردشگران سلامت از عراق با توجه به اغتشاشات اخیر حدود ۴۰ درصد، از کشور‌های اروپایی نزدیک به ۹۰ درصد و از کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس بالغ بر ۷۰ درصد کاهش یافته است.»

حال باید این سوال را مطرح کرد چه کسی ضرر فعالان اقتصادی این بخش را جبران می‌کند؟ آیا اغتشاشاگران و کسانی که هیزم به پای این آتش میریزند خسارت عدم النفع اقتصاد ایران در حوزه گردشگری را جبران خواهند کرد؟

منبع: دانشجو