روزنامه ایران نوشت: نقش و اهمیت پهپاد در جنگ‌های امروزه دیگر برکسی پوشیده نیست. پهپاد‌ها حتی توانایی تغییر معادلات جنگ را دارند و می‌توانند به همراه ادوات دیگر سطحی از بازدارندگی را داشته باشند.  

اولین هواپیمای بدون سرنشین هواپیمای اریال تارگت. ام.‌ای لو بود که در سال ۱۹۱۶ ساخته شد. در طول جنگ جهانی اول دو کشور ایالات متحده امریکا و انگلستان اقداماتی جهت تحقیق و تولید هواپیمای بدون سرنشین انجام دادند تا بتواند یک کلاهک جنگی را حمل نماید؛ بالاخره در سال ۱۹۲۷ میلادی این تحقیقات به صورت توپ دوربرد هوا به زمین با موتور ملخ‌دار و به نام  لارنیکس به نتیجه رسید. طراحی این وسیله به گونه‌ای بود که به حداکثر سرعت ۲۰۰ مایل در ساعت (۳۲۰ کیلومتر در ساعت) رسیده و قادر به حمل یک کلاهک جنگی با وزن ۲۵۰ پوند تقریباً ۱۱۳ کیلوگرم تا فاصله ۳۰۰ مایلی (۴۸۰ کیلومتری) باشد.

بعد از انقلاب اسلامی ایران، صنعت پهپاد از دهه ۸۰ میلادی آغاز شد. در دهه ۱۹۸۰ صنعت پهپاد شاهد تحولات و پیشرفت‌هایی در زمینه‌های مختلف بود، به گونه‌ای که مبنای تکامل هواپیما‌های بدون سرنشین در دهه ۱۹۹۰ نیز پی ریزی شد. در دهه ۱۹۸۰ کشور‌های زیادی به جمع سه کشور تولیدکننده هواپیمای بدون سرنشین یعنی امریکا،  آلمان و انگلستان پیوستند. در قاره امریکا علاوه بر ایالات متحده به عنوان پیشگام صنعت پهپاد، دو کشور آرژانتین و برزیل نیز شروع به ساخت هواپیمای بدون سرنشین کردند.  

در قاره اروپا هم فرانسه وارد این صحنه شد تا از دو کشور آلمان و انگلستان در این صنعت عقب نماند. در قاره آفریقا، کشور آفریقای جنوبی، اولین و تنها کشوری بود که به تولید و ساخت هواپیما‌های بدون سرنشین پرداخت؛ همچنین در قاره آسیا رژیم صهیونیستی و کشور‌های پاکستان و چین در دهه ۸۰ اولین سازه‌های پهپادی خود را عرضه کردند.

در نبرد‌های اخیر در مناطق مختلف جهان پهپاد نقش بسیار مهمی در تحولات از خود نشان داده است. در جنگ داخلی اتیوپی، در نزاع قره، باغ در بحران سوریه و در این اواخر در بحران اوکراین پهپاد به عنوان یک سلاح استراتژیک استفاده می‌شود. به همین روی از حدود چند هفته گذشته خبر‌هایی در رسانه‌های مختلف غربی و عربی منطقه‌ای مخابره شد که این عنوان را با خود حمل می‌کرد؛ ایران به روسیه پهپاد فروخته است. این خبر توسط رسانه‌های مختلف دنیا با بازتاب‌هایی همراه بود، اما سؤال اینجاست که چرا غربی‌ها به این سمت و سو رفته‌اند که ایران در حال فروش سلاح به روسیه است؟

مراکز مطالعات المستقبل امارات به این سؤال پاسخ داده است که چرا غربی‌ها به دنبال ایران‌هراسی در حوزه تسلیحات هستند؛ این مرکز می‌گوید: در ۹ سپتامبر سال جاری میلادی و بنا به درخواست روسیه در سازمان ملل جلسه شورای امنیت برای بررسی مسأله واردات سلاح پیشرفته امریکایی و اروپایی به اوکراین برگزار شد. در این نشست واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل متحد گفت: اکنون از آن‌ها می‌خواهم که یا مدارک ارائه کنند یا بپذیرند که اطلاعات غیرموثقی را منتشر می‌کنند. این در پاسخ به اتهامات مطرح شده از سوی کشور‌های غربی به ویژه امریکا و انگلیس مبنی بر ارائه هواپیما‌های بدون سرنشین ایران به روسیه برای استفاده در جنگ علیه اوکراین صورت گرفت که توسط معاون سفیر امریکا، ریچارد میلز، در شورای امنیت اعلام شد، اما دولتمردان غربی هیچ مدرکی دال بر اینکه این هواپیما‌های بدون سرنشین ایرانی هستند، نتوانسته‌اند ارائه بدهند.

استاندارد‌های دوگانه غرب

اندیشکده المستقبل در گزارش خود آورده است، با آغاز بحران اوکراین کارشناسان و تحلیلگران باور داشتند که جهان در آستانه یک نظم جدید قرار گرفته است. با ادامه بیش از هفت ماه جنگ، شرایطی که در جامعه جهانی ایجاد شده این واقعیت را تأیید می‌کند. از جمله برجسته‌ترین پیامد‌های آن، بروز تفرقه بین قدرت‌های بزرگ و روشن شدن روند قطبی شدن بین آنهاست. امریکا و غرب بعد از این مدت هنوز به نتایجی که از قبل متصور بودند نرسیدند و برخلاف تمام وعده‌ها و آینده نگری‌ها، این غرب است که در باتلاقی که فراهم کرده گرفتار شده است. با رصد موضعگیری‌های منطقه‌ای و حتی جهانی در برابر ایالات متحده، این موضوع به صراحت روشن می‌شود که هژمونی امریکا  در سراشیبی قرار گرفته و حتی مقامات کشور‌های متحدی، چون عربستان مانند سابق مطیع اوامر امریکا نیستند و در زمین آن بازی نمی‌کنند. این اندیشکده می‌گوید: جنگ کنونی اوکراین و بویژه ضمیمه شدن چهار منطقه اوکراین (دونتسک، لوهانسک، زاپوروژیا و خرسون) به روسیه در اوکراین نشان داد که تنش بین روسیه و غرب به درجه بی‌سابقه‌ای از تشدید رسیده است؛ بنابراین زبان دیپلماتیک دیگر بلندترین صدا بین دو طرف نیست، بلکه «درگیری کنترل شده» بیشترین حضور را در عرصه روابط روسیه و غرب دارد. این درگیری در اوکراین به طور مستقیم و در مسائل دیگر به طور غیرمستقیم مدیریت می‌شود که یکی از آن‌ها اتهامات غرب علیه روسیه مبنی بر دستیابی به تسلیحات و پهپاد‌های ایرانی است.

اخیراً امریکا ادعا کرده است که روسیه از سلاح‌ها و پهپاد‌های ایرانی در طول جنگ خود در اوکراین استفاده کرده است و این گزارش‌ها بر اساس اعلام ارتش اوکراین مبنی بر کشف یک پهپاد ایرانی که روسیه در میدان جنگ از آن استفاده می‌کرده است و برخی منابع نظامی اوکراینی از آن گزارش‌هایی داده‌اند. از سوی دیگر، جک سالیوان مشاور امنیت ملی امریکا در ژوئیه ۲۰۲۲ اشاره کرد که تهران قصد دارد صد‌ها پهپاد مملو از بمب را برای کمک به روسیه در اوکراین بفرستد. این در حالی است که یک مقام ارشد پنتاگون دوشنبه ۲۵ مهر ماه گفت: نمی‌توانیم تأیید کنیم پهپاد‌های استفاده شده توسط روسیه در اوکراین ساخت ایران هستند.

کارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید در تاریخ ۲۵ مهرماه سال جاری نیز مدعی شد واشنگتن مدارکی دارد که نشان می‌دهد پهپاد‌های ایرانی در اوکراین استفاده شده و ایران قصد دارد سلاح‌های بیشتری به روسیه بفروشد. تناقض‌های امریکا در این زمینه بسیار وجود دارد و پنتاگون ادعا‌های کاخ سفید را تأیید نکرده است.

دلایل تمرکز غرب روی نقش ایران

ایران تنها کشوری نبود که غرب آن را به کمک نظامی روسیه در جنگ اوکراین متهم کرد، بلکه کشور‌های دیگری مانند کره شمالی، گرجستان و صربستان نیز متهم شدند، در واقع مقامات امریکایی گفتند که روسیه از چین درخواست تسلیحات و کمک کرده است. اما تمرکز غرب روی کمک ایران برای تجهیز روسیه به هواپیما‌های بدون سرنشین ممکن است به دلایل مختلفی باشد که مهم‌ترین آن‌ها را می‌توان به شرح زیر ذکر کرد:

۱- تزلزل مذاکرات هسته‌ای با ایران و دشواری بازگشت به برنامه اقدام مشترک امضا شده در سال ۲۰۱۵ توسط غرب.

۲- قدرت گرفتن کشور‌هایی که  هژمونی امریکا و غرب را رد می‌کنند، یعنی ایران در سطح خاورمیانه و روسیه در سطح بین‌المللی.

۳- تأیید ناتوانی روسیه در حل و فصل جنگ اوکراین و نشان دادن افول قدرت این کشور، زیرا منابع غربی اشاره کردند که استفاده روسیه از پهپاد‌های ایرانی با هدف کاهش تأثیر سامانه‌های موشکی با تحرک بالا (HIMARS) ارائه شده توسط ایالات متحده است.

۴- کاهش همکاری‌های روسیه و ایران؛ غرب با استفاده از ابزار تحریم به بهانه استفاده از پهپاد‌های ایرانی توسط  مسکو به دنبال کاهش یا قطع روابط استراتژیک دو کشور است.

این در حالی است که کشور‌های غربی در طول ۷ ماه گذشته انواع و اقسام سلاح‌های پیشرفته را به اوکراین ارسال کرده و رژیم صهیونیستی هم در نظر دارد پهپاد و سامانه‌های راداری و موشکی به اوکراین ارسال کند. دیمیتری مدودف، رئیس جمهور سابق و معاون شورای امنیت ملی روسیه به رژیم صهیونیستی درباره ارسال تسلیحات به اوکراین هشدار داد و گفت تحویل سامانه‌های تسلیحاتی پیشرفته به کی‌یف به معنای نابودی روابط دوجانبه است.

به نظر می‌رسد استاندارد‌های دوگانه غرب در همه موارد این بار به صادرات سلاح هم رسیده است. در حالی که امریکا و کشور‌های اروپایی تمام سلاح‌های استراتژیک را در اختیار اوکراین قرار دادند و درحال نبرد نیابتی هستند، اما ادعا می‌کنند که هیچ کشوری نباید به روسیه کمک نظامی بکند و وارد باشگاه صادرکننده سلاح بشود.

منبع: فارس