خوزستان از ۱۵ آبان میزبان عشایر کوچ رو است

سیدحمید میرعلایی گفت: بر اساس تقویم کوچ، دامداران مجاز نیستند قبل از ۱۵ آبان از مناطق ییلاقی (سردسیر) وارد مناطق قشلاقی (گرمسیر) شوند و امور عشایر نیز مکلف شده است همکاری لازم را انجام داده و برای تامین نیاز‌های اولیه و علوفه دام عشایر در نقاط مرزی اقدام کند.

میرعلایی می گوید: با توجه به لزوم احیا و زادآوری طبیعی مراتع، برای دامداران «تقویم کوچ» تعریف شده که بر اساس آن از اول دی ماه تا ۱۰ فروردین (به مدت ۱۰۰ روز) می‌توانند طبق پروانه چرا، دام‌های خود را در مراتع تعلیف کنند.

به گفته او عشایر از ۱۵ آبان مجاز هستند وارد خوزستان شوند، در این مدت نیز باید از علوفه دستی و پس‌چر استفاده کنند و از اول دی ماه مجاز هستند وارد مراتع استان شوند.

میرعلایی گفت: در گلوگاه ورودی عشایر به استان (در دهدز) شاهد هستیم که دامداران زیادی در حال ورود به خوزستان هستند که به ناچار مجبور هستیم آن‌ها را به استان مبداء بازگردانیم یا در همانجا متوقف کنیم تا موعد مقرر ورود آن‌ها به استان فرابرسد.

به گفته او، استان‌های سردسیر، عشایر را زودتر از موعدی که توافق شده از مراتع خود بیرون می‌رانند و به آن‌ها فشار می‌آورند که به مناطق قشلاقی بروند، از طرف دیگر به دلیل سرد شدن هوا و کم شدن علوفه، دامداران نیز تمایل دارند به سمت مناطق گرمسیر بیایند.

 عشایر ۹ استان شامل چهارمحال و بختیاری، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، اصفهان، کرمانشاه، کردستان، همدان و ایلام در فصول پاییز و زمستان به خوزستان کوچ می‌کنند.

چهار برابر ظرفیت مراتع استان، دام وارد آن می‌شود که فشار زیادی به مراتع وارد می‌کنند و اگر وضعیت به همین صورت پیش برود تا کمتر از ۱۰ سال آینده همه مراتع خوزستان از بین می‌رود.

مراتع خوزستان در سال‌های گذشته به دلیل خشکسالی، کاهش بارندگی، اجرای پروژه‌های عمرانی و چرای بی‌رویه دام، تخریب شده و در حال بیابانی شدن است و توصیفی که از خوزستان بعنوان جلگه سرسبز وجود داشت به تدریج رنگ می‌بازد.

او گفت: باید برای جلوگیری از چرای بی‌رویه برنامه‌ریزی شود، در حالیکه ما با مردم محلی طرف هستیم و همیشه برای جلوگیری از چرای بی‌رویه مورد نکوهش قرار می‌گیریم.

میرعلایی می گوید: مشکل این است که ما با یک موج انسانی سر و کار داریم که آن‌ها نیز افرادی رنج کشیده‌اند و شرایط سخت و عدم امکانات را تحمل می‌کنند به همین دلیل برای احیا و جلوگیری از تخریب مراتع با هجمه زیادی مواجه می‌شویم، ولی چاره‌ای جز کنترل چرای دام نداریم، چون نمی‌توانیم شاهد از بین رفتن مراتع باشیم.

به گفته او ریزگرد‌هایی که امروز شاهدش هستیم ماحصل چند دهه بی‌توجهی به حفاظت از مراتع بوده که با چرای بی‌رویه دام، اجرای پروژه‌های عمرانی، تعریض جاده‌ها، خط آهن و توسعه چاه‌های نفت نابود شدند به طول مثال تصاویر گذشته هور شریفیه و هور منصوره (در شرق اهواز) که اکنون به کانون‌های گرد و غبار تبدیل شده نشان می‌دهد که در گذشته ارتفاع چمن در این مناطق تا کمر می‌رسید.

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان می گوید: در گذشته روند کوچ از استان مبداء تا خوزستان حدود ۵۰ روز طول می‌کشید و به دلیل حرکت گله‌های دام، فشار کمتری به یک نقطه وارد می‌شد، اما اکنون این روند تغییر کرده و با توجه به اینکه عشایر و دام‌ها به وسیله خودرو جابجا می‌شوند، کوچ از مقصد به مبداء ظرف ۱۵ تا ۲۰ ساعت اتفاق می‌افتد، در حالیکه در مراتع خوزستان هنوز گیاهان رشد نکرده و آماده پذیرش دام‌ها نیستند که این مساله منجر به نابودی مراتع می‌شود.