چندی قبل رئیس سازمان بازرسی کل کشور در پی وصول گزارش‌هایی مبنی بر آبیاری اراضی کشاورزی با پساب آلوده، در راستای تأمین امنیت غذایی مردم و حقوق عامه از فاز‌های مختلف تصفیه‌خانه جنوب تهران بازدید و دستوراتی را خطاب به بازرس کل استان تهران و بازرسان امور جهاد کشاورزی و نیرو صادر کرد و خواستار اجرای هرچه سریع‌تر طرح تصفیه روان آب‌های تهران شد.

خدائیان در جریان این بازدید از وزرای جهاد کشاورزی و بهداشت خواست همکاری لازم را به منظور کاهش آلودگی رواناب‌ها و پیشگیری از آلودگی آب و تهدید بهداشت عمومی انجام دهند و اعلام کرد که این موضوع طی جلسه‌ای با دستگاه‌های متولی از سوی سازمان بازرسی دنبال می‌شود.

حال پس از گذشت چند روز از این بازدید، روز گذشته جلسه‌ای با حضور نمایندگان وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های متولی در سازمان بازرسی کل کشور برای پیگیری این موضوع و بررسی اقدامات دستگاه‌ها در تکمیل پروژه تصفیه‌خانه فاضلاب تهران و جمع‌آوری روان آب‌های سطحی برگزار و قائم‌مقام این سازمان موضوعاتی را در این رابطه متذکر شد.

احمد رحمانیان با یادآوری وظایف سازمان بازرسی مبنی بر نظارت بر حسن جریان امور و اجرای صحیح قوانین گفت: این جلسه پیرو بازدید رییس سازمان بازرسی کل کشور، از مراحل پیشرفت پروژه تصفیه‌خانه جنوب تهران و مشکلات عدیده‌ای که در این رابطه وجود داشته، تشکیل شده است.

وی با بیان اینکه راه‌اندازی تصفیه‌خانه فاضلاب جنوب تهران از برنامه زمان‌بندی عقب است، تأکید کرد: عدم راه‌اندازی این تصفیه‌خانه، مخاطرات زیادی را در حوزه بهداشت عمومی و زیست‌محیطی برای مردم تهران داشته از این‌ رو سازمان بازرسی این مسئله را در دستور کار قرار داده و چنانچه مشخص شود دستگاهی قصور یا سهل‌انگاری داشته، اقدامات قانونی لازم انجام خواهد شد.

قائم‌مقام سازمان بازرسی کل کشور خطاب به نمایندگان وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های حاضر در جلسه گفت: در اظهارنظر‌ها توپ را در زمین هم نیندازند و همه مشارکت و تعامل کنند تا کار به سرانجام برسد.

وی با بیان اینکه باید برای رفع این مشکل نگاه جهادی داشت، از تصفیه‌خانه فاضلاب جنوب تهران که حدود ۱۱۰ هکتار مساحت دارد به‌عنوان بزرگ‌ترین تصفیه‌خانه، خاورمیانه یاد کرد و گفت: شش فاز این تصفیه‌خانه با قابلیت تصفیه فاضلاب مربوط به سه میلیون  نفر با وام‌های داخلی و خارجی راه‌اندازی شده و از این پساب‌ها در فضای سبز و صنعت استفاده می‌شود، اما فاز هفتم و هشتم آن ۱۵ درصد پیشرفت داشته که حدود پنج درصد از آن‌ پس از بازدید رئیس سازمان بازرسی سرعت گرفته است.

به گفته وی عملیات اجرایی دو فاز مذکور دو هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز داشته که پس از بازدید رئیس سازمان بازرسی از تصفیه‌خانه جنوب تهران و با ورود سازمان بازرسی کل کشور این اعتبار به روش‌های مختلف تأمین شده است.

رحمانیان با اشاره به اینکه مزارع جنوب شهر در معرض پساب‌های آلوده هستند، گفت: این پساب‌ها در مزارع حاشیه شهر استفاده می‌شود و بهداشت عمومی و صیانت از محیط‌زیست را تحت تأثیر قرار داده از این‌ رو پیگیری آن به جد در دستور کار سازمان بازرسی کل کشور است.

وی ادامه داد: روان آب‌های سطحی و آلوده تهران، آلودگی‌های میکروبی و آلاینده‌های بسیار خطرناکی دارند که متأسفانه بدون تصفیه رها می‌شوند و در مزارع مورد استفاده قرار می‌گیرد و باید هر چه سریع‌تر تعیین تکلیف شود، زیرا اثرات مخربی روی بهداشت عمومی، آب، خاک و منابع زیرزمینی دارد.

رحمانیان در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح برخی از وظایف قانونی وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های متولی این حوزه پرداخت و گفت: بر اساس ماده یک قانون تشکیل شرکت‌های آب و فاضلاب، وزارت نیرو وظیفه جمع‌آوری، انتقال و تصفیه فاضلاب شهرها، وزارت جهاد کشاورزی مطابق با بند سه تصویب‌نامه سال ۸۵ هیات وزیران موظف به رفع مشکل آبیاری مزارع سبزی‌کاری با فاضلاب خام، وزارت بهداشت و درمان به موجب بند دو ماده یک قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت و ماده دو آیین‌نامه بهداشت محیط، وظیفه تشخیص هرگونه تهدید علیه بهداشت عمومی و انجام اقدامات قانونی، وزارت صمت به استناد بند ۱۴ مصوبه سال ۹۴ شورای عالی امنیت ملی مکلف به خودداری از صدور مجوز جدید با همکاری محیط‌زیست و وزارت نیرو به واحد‌های آلاینده صنعتی حوزه آبریز، بر اساس ماده یک قانون حفاظت و بهسازی محیط‌زیست، پیشگیری و ممانعت از هرگونه آلودگی و هرگونه اقدامی که منجر به برهم خوردن تعادل و تناسب محیط‌زیست شود برعهده سازمان محیط‌زیست و شهرداری تهران نیز مدیریت فاضلاب‌های شهری و تأمین زمین برای احداث تصفیه‌خانه‌های محلی و... را برعهده دارد.

وی با تأکید بر اینکه فاز‌های هفت و هشت تصفیه‌خانه تهران یکی از موضوعات مهم مورد توجه و پیگیری سازمان بازرسی است خواستار تسریع در راه‌اندازی فاز‌های مذکور شد.

قائم‌مقام سازمان بازرسی کل کشور با اشاره به برخی از موضوعات مطرح شده در این جلسه پیرامون راه‌اندازی فاز‌های هفت و هشت تصفیه‌خانه جنوب تهران تأکید کرد؛ بر اساس اعلام آب منطقه‌ای این دو فاز در تیرماه سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد، اما اگر این‌گونه نباشد هیچ عذری از سوی آب منطقه‌ای پذیرفته نیست.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع روان آب‌های سطحی اشاره کرد و خطاب به نمایندگان وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های متولی گفت: من به دنبال نتیجه هستم، خروجی منتهی به اقداماتی که انجام داده‌اید را مطرح کنید؛ قرار نیست ما در این جلسه آسیب‌شناسی کنیم.

رحمانیان افزود: وقتی مصوبه‌ای وجود دارد، کارگروهی هست و نمایندگان تام‌الاختیار دستگاه‌ها سه سال می‌آیند و می‌روند، اما خروجی ندارد و روان آب‌های آلوده همچنان وجود دارد، این یعنی حسن جریانی نبوده و سوءجریانی وجود دارد.

وی در جمع‌بندی این نشست گفت: بر اساس مصوبه هیات وزیران سال ۹۸ مسئولیت کارگروهی در حوزه روان آب‌ها برعهده وزارت کشور گذاشته شده و برداشت این است که این وزارتخانه به وظایف خود عمل نکرده و یا اگر اقدامی انجام شده ضعیف بوده است.

قائم‌مقام سازمان بازرسی کل کشور به وزارت کشور یک ماه مهلت داد که برنامه زمان‌بندی و نقشه راه و وظیفه دستگاه‌ها را ظرف یک ماه مشخص و اعلام کند و از بازرسان مربوطه خواست بر روی این موضوع نظارت داشته باشند و چنانچه پس از تعیین وظایف دستگاه‌ها به وظیفه خود عمل نکردند موضوع به بازرسی اعلام شود.

پیگیری موضوع از سوی بازرسی استان تهران و ورود دستگاه‌ها در بعد پیشگیری و آگاه‌سازی مردم و کشاورزان و برخورد با متخلفان، فارغ از برنامه زمان‌بندی وزارت کشور از دیگر مصوبات این جلسه بود که رحمانیان مأموریت داد به جد در دستور کار قرار گیرد.

دکتر رحمانیان تأکید کرد: قانون‌گذار برای برخی از دستگاه‌ها از جمله محیط‌زیست، وزارت بهداشت و درمان و صمت ظرفیت نظارتی مشخص کرده که ضرورت دارد این دستگاه‌ها به وظایف خود نیز عمل کنند.

وی همچنین بر ضرورت استفاده از ظرفیت مدعی‌العموم در این حوزه نیز تأکید کرد و گفت: به طور حتم مجموعه دادستانی نیز پای‌کار هستند و تا جایی که بنده اطلاع دارم تاکنون از این ظرفیت استفاده نشده است.

قائم‌مقام سازمان بازرسی کل کشور افزود: اگر مشخص شود که دستگاهی به وظایف خود عمل نکند سازمان بازرسی کل کشور فارغ از اینکه فرد چه کسی است به موضوع ورود و مدیران و دستگاه‌های خاطی را به مراجع قانونی معرفی می‌کند و همه بدانند که سازمان در راستای انجام وظیفه قانونی خود با هیچ‌کس تعارف ندارد.

وی همچنین گفت: اگر دستگاه‌های دولتی توانایی اجرای تصفیه‌خانه را ندارند با توجه به ارزش‌افزوده آب‌های تصفیه شده برای استفاده در بخش‌های کشاورزی، صنعت و فضای سبز، شرایط را برای مشارکت بخش خصوصی فراهم کنند.

در جریان این جلسه نمایندگان وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها موضوعاتی را پیرامون اقدامات انجام شده، بیان کردند.