امروز میز اقتصاد درباره توسعه تجارت با کشور های همسایه با حضور آل اسحاق رییس اتاق بازرگانی ایران و عراق وطباطبایی معاون ارتقاء کسب و کارهای بین المللی سازمان توسعه و تجارت ،سلاح ورزی نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران بحث و بررسی شد. 

سوال: چرا ما با افزایش صادراتمان به عراق و بقیه کشور‌ها همچنان کاهش صادرات داریم؟

علایی طباطبایی: اولویت کشور‌های همسایه در دستور کار ما هست. نقش کشور‌های همسایه نقش غیر قابل انکار است، این پانزده کشور همسایه ما و شش کشور دیگر میشود جمعا ۲۱ تا که عمده تجارت ما را به خود اختصاص می‌دهند.

ثبات روند یک فاکتور مهم آماری است، این موضوع تابع مقررات متنوعی است. ما روند مثبتی را در تجارت خارجه شاهد هستیم. کشور عراق جز پنج کشور صادراتی ما هستند.

ما شاهد ثبات نیستیم که بتوانیم این روند را جدی بگیریم. دولت باید سیاست‌های جایگزین را در دستور کار قرار دهد. روند تجارت با این دو کشور نگران کننده نیستند. 

سوال: چرا روند صادرات به کشور عراق کم است ؟

آل اسحاق: کشور عراق دومین مقصد صادراتی ما اولین کشور چین هست. دلیل این نوسان فصلی بودن بحث است. عراق هم اکنون در حوزه  محصولات کشاورزی رشد کرده و مانع صادرات شده است. در ماه پنجم بر عکس است زیرا ۳۸ درصد در وزن و۱۷  درصد درآمد ارزشی ما  نسبت به ماه قبل افزایش داشته است. یک سری مسائل داخل عراق هست درگیری‌ها و سیاست ها... و اینکه در آمد عراق بسیاری  افزایش یافته و تجارت آنها با تمام دنیا افت کرده است. 

اختلاف بین بازار آزاد و اختلاف نیمایی،نوع تعاملات،روابط بانکی به گونه‌ای است که اگر صادرات با ارز نیمایی باشد برای آن‌ها سود بیشتر خواهد بود. پس این سیستم ارزی هم دلیل دیگری است .دلیل دیگر ترکیه است، زیرا تجار آن ها سعی دارند که از بازار عراق بیشترین استفاده را کنند.

سوال: نظر شما در این خصوص چیست؟

علایی طباطبایی:موضوع ورود به بازار خارجی یک بحث رقابتی است. ما وقتی یک شاخص آماری را قضاوت میکنیم با توجه کنیم به تغییرات معنا دار هستند یا تصادفی. 

سوال : ایران از شرایط عراق چگونه می‌تواند برای افزایش صادرات خود  استفاده کند؟

آل اسحاق: یک رابطه استراتژیک ما داریم که قوی است و هر دو کشور به آن اشاره دارند. افزایش صادرات قابل دستیابی است. کشور عراق نقاط قوت فراوان دارند. عراق تا ده سال آینده از نقاط مهم برای سرمایه گذاری فگر می کند. یکی از مسائلی که ما با عراق داشتیم ترانزیت بود، خوشبختانه با تصویب مجلس این موضوع آزاد شد. هفت مرز برای ترانزیت اعلام شد که سه تا آن برای ایران است. 

سرمایه گذاری در عراق هم باید در دستور کار قرار بگیرد، عراقی‌ها خواستار تولیدات مشترک هستند. کشور ما باید از این فرصت‌های عراق نهایت استفاده را کنند. اگر ما آنجا تولید مشترک کنیم در رابطه با مواد اولیه و ابزار فرصت بسیار مناسبی برایمان است.

سوال:  در خصوص افغانستان چرا ما با کاهش صادرات روبرو هستیم؟

سلاح ورزی نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران: حوزه افغانستان هم از عراق مستثنا نیست. دلایل مختلفی دارد بخشی از آن به تحریم‌ها برمیگردد که از سال ۹۷ برگشت و باعث شد واردات عراق از ما کاهش پیدا کند و دلیل دیگر آمدن طالبان بود، اما واقعیت این است که همه دلیل کاهش برای ورود طالبان نبوده است. این موضوع باعث شد که محصولات ایران برای افغانستان گران‌تر شود. همه این‌ها دلایلی بود که باعث شد ما کاهش بیشتر از پنجاه درصد صادرات به افغانستان داشته باشیم. 

بخشی از مسائل ما مربوط به عوامل بیرونی و بخشی از آن مربوط به شرایط داخلی است. هیات‌های مختلفی از افغانستان به ایران می‌آیند و برنامه‌هایی تنظیم می‌شود ما چشم انداز را مثبت می‌بینیم تلاش مان این است که صادرات افزایش پیدا کند.

سوال: آیا نمیتوان برای محدودیت فصلی برنامه ریزی کرد؟

 علایی طباطبایی: این موضوع مصداق دارد. عراق چندین پیش به کشور ما آمده بودند و اشاره کردند که سیاست هایشان بر حسب تولید داخل و حمایت از آن است. تراز تجاری ما در مورد افغانستان بسیار مثبت است و از نظر آن‌ها بسیار منفی و این موجب اعتراض آن‌ها شده است. ما در سبد صادراتی مان به کشور‌های مختلف باید تجدید نظر کنیم و محصولات واسطه‌ای را در آن قرار دهیم. ما باید با این کشور‌ها مشارکت داشته باشیم که تغییر رویکرد داشته باشیم و بتوانیم این صادرات را افزایش دهیم و بازار را بتوانیم تامین کنیم.

سؤال‌:این تولید مشترک راهکار پیشنهاد دهید؟

آل اسحاق: ثبات در قوانین و راهبرد‌ها یک اصلی در مورد تجارت است. بحث اساسی که در کشور است بحث دیپلماسی اقتصادی ماست. منافع باید طرفین باشند و یک طرفه نمیشود. مشکل اساسی ما دیپلماسی اقتصادی ماست ما باید از راهبرد اصولی و پایدار استفاده کنیم.