علی رضا اسدی ۳۰ ساله و حدود ۵ سالی است که متاهل شده است. او فرزندی دو ساله دارد و می‌گوید: سال گذشته در مرکز شهر گرگان در آپارتمانی کوچک با مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان رهن و ۲ میلیون تومان اجاره بها مستاجر بودم، اما امسال برای تمدید قرارداد صاحب خانه مبلغ ۴ میلیون تومان اجاره و ۲۵۰ میلیون تومان رهن را جلوی پایم گذاشته است.

او افزود: حقوق ۶ میلیون تومانی من امسال ۱۰ درصد افزایش داشته است و توان پرداخت این مبلغ اجازه بها را ندارم.

اسدی می‌گوید: مجبورم برای اجاره نشینی مناطق نزدیک به حاشیه شهر را انتخاب کنم تا مبلغ کمتری برای اجاره پرداخت کنم، اما از آنجایی که از مرکز شهر دور هستم هر روز باید هزینه زیادی را برای رفت و آمد به محل کارم پرداخت کنم و باز هم دخل و خرج با هم جور در نمی‌آید.

محسن صیامی یکی دیگر از مستاجران گرگانی است، او می‌گوید: بالا رفتن اجاره بها و مبلغ رهن او را مجبور کرده است که به یکی از روستا‌های نزدیک گرگان نقل مکان کند.

او افزود: با اینکه در روستا خانه‌ای بزرگ‌تر و با اجاره‌ای کمتر تهیه کردم، اما دور بودن از امکانات شهر برای فرزندانم سخت است.

علی جمالی یکی دیگر از افرادی است که به دنبال خانه اجاره‌ای در شهرگرگان است، او می‌گوید: دو سال پیش عقد کرده است، اما شروع زندگی جدیدش با افزایش قیمت مسکن و اجاره بها همراه بوده است و تاکنون نتوانسته خانه مناسبی با بودجه اش پیدا کند.

جمالی می‌گوید: تعدادی از دوستانم به دلیل همین افزایش قیمت مسکن و اجاره بها از ازدواج کردن منصرف شده اند و اگردولت به دنبال جوانی جمعیت است باید برای جوانان تسهیلات ویژه‌ای در بخش مسکن قرار دهد تا تمایل به ازدواج در بین جوانان افزایش پیدا کند نه اینکه آن‌ها را فراری دهد.

درحالی‌که دولت می‌گوید نرخ افزایش اجاره‌بهای مسکن نباید بیش از ۲۰ درصد باشد، گزارش‌های میدانی از شهر گرگان نشان می‌دهد افزایش قیمت اجاره بها دربرخی از نقاط شهر حتی افزایش ۱۲۰ درصدی هم داشته است.

از طرفی برخی مستأجران متقاضی دریافت تسهیلات در بخش مسکن از همکاری نکردن بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات گلایه دارند.

آقای شاهکوهی می‌گوید: چندین بار به بانک مراجعه کردم تا از تسهیلات اجاره بها استفاده کنم، اما هر بار با جواب سیستم قطع است و یا سامانه دارای مشکل است مواجه شدم.

به سراغ مالکان که می‌رویم و علت افزایش قیمت اجاره بها را از آن‌ها جویا می‌شویم، پاسخ‌های قابل توجهی می شنویم.

برخی از این مالکان می‌گویند مبلغ اجاره بها را متناسب با تورم بالا برده اند چرا که امورات زندگی شأن با همین اجاره خانه‌ها تامین می‌شود و اگر این کار را نکنند با مشکلات اقتصادی مواجه می‌شوند.

تعدادی دیگر هم قیمت گذاری سایر واحد‌های مسکونی در همسایگی شان را علت بالا بردن قیمت عنوان می‌کنند و مدعی هستند نسبت به سایر همسایگان خود که واحد‌های مسکونی شان امکانات کمتری دارد قیمت مناسب تری گذاشته اند.

البته تعداد معدودی هم از مالکان هستند که با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی مردم درصد کمتری بر روی اجاره بها اضافه کرده اند.

به سراغ یکی از مشاورین املاک در منطقه گرگانپارس گرگان می‌روم.

آقای رضاپور صاحب مشاور املاک می‌گوید: در یک سال و نیم گذشته بیشتر مستاجران مجبور شدند دو منطقه پایین‌تر از مکانی که زندگی می‌کردند را برای اجاره نشینی انتخاب کنند.

او گفت: دولت و مجلس مصوبه‌ای ارائه کرده اند که اجاره خانه افزایش ۲۰ درصدی داشته باشد، اما این مصوبه ضمانت اجرایی ندارد چراکه مالکان تن به اجرای آن نمی‌دهند.

رضاپور می‌گوید: درآمد یک کارمند معمولی در سال جدید تنها ۱۰ درصد افزایش داشته، اما دولت افزایش ۲۰ درصدی را برای نرخ اجاره مشخص کرده است.

او گفت: متاسفانه نرخ اجاره‌ها بر اساس میل و سلیقه مالک تعیین می‌شود و اگر مستاجری نسبت به افزایش اجاره بها اعتراض کند با بهانه تعمیر خانه و یا ازدواج فرزندان عذر مستاجر را می‌خواهند.

رضاپور می‌گوید: با افزایش چند برابری قیمت ملک، مالک می‌سنجد اگر این مبلغ در بانک بود چه مقدار سود به آن تعلق می‌گرفت و بر اساس آن قیمت اجاره را تعیین می‌کند.

آقای میرزایی یکی دیگر از مشاوران املاک گرگانی در مرکز شهر گرگان است، او می‌گوید: در کشور همسایه ما ترکیه مبلغ اجازه بها زیر نظر شهرداری تعیین می‌شود.

او توضیح داد: به عنوان مثال شهرداری بر اساس امکانات رفاهی یک آپارتمان، متراژ و منطقه قیمت اجاره را مشخص می‌کند و تمام مشاورین املاک هم بر اساس همان نرخ نامه واحد‌های مسکونی را اجاره می‌دهند.

میرزایی افزود: نظارت و ساماندهی وضعیت اجاره بها کار سختی نیست و عزم و اراده جدی مسئولان را می‌طلبد.

اقدامات دولت برای حل مشکلات اجاره نشینان

سید النگی معاون عمرانی استاندار گلستان در باره حل مشکلات مستاجران می‌گوید: برای برطرف کردن مشکل افزایش اجاره بها دولت اقدام به ارائه تسهیلات در شهر‌های بزرگ تا سقف ۱۰۰میلیون تومان، مراکز استان‌ها ۷۰میلیون تومان و سایر شهر‌ها تا ۴۰میلیون تومان کرده است.

او گفت: نرخ بهره این تسهیلات ۱۸ درصد است، اما دولت پنج درصد این بهره را به بانک‌ها پرداخت می‌کند و افرادی که وام ودیعه مسکن را دریافت کرده اند بهره ۱۳ درصدی را می‌پردازند.

به گفته سیدالنگی در استان گلستان بیش از دو هزار و ۸۰۰ نفر برای دریافت وام ودیعه مسکن ثبت نام کرده اند و ۹۰ درصد آن‌ها این وام را دریافت کردند.

او گفت: در بخشی دیگر دولت برای تامین مسکن مقرر شده سالی ۲۰ هزار واحد مسکونی در شهر‌های گلستان و با تامین زمین بسازد.

سیدالنگی می‌گوید: دولت برای کنترل مبلغ اجاره بها در شهر‌ها با کمک مجلس افزایش بیست درصدی مبلغ اجاره بها را تصویب کرده است و اجرای درست این قانون در مبایعه نامه‌هایی که در مشاورین املاک به ثبت رسیده است قابلیت پیگیری دارد.

او گفت: یکی دیگر از اقدامات دولت برای کمک به موضوع اجاره بها مسکن اجاره‌ای ۹۹ ساله است تا از طریق کمیته امداد به زوج‌های جوان کمک شود.

اجرای طرح نظارت ویژه بر مراکز مشاور املاک

اما مدیرکل صنعت، معدن و تجارت گلستان از اجرای طرح نظارت ویژه بر مراکز مشاورین املاک در تمامی شهر‌های استان خبر داده است.

درویش علی حسن زاده می‌گوید: با توجه به تعیین سقف افزایش اجاره بهای مسکن و با توجه به شکایات واصله مردمی به این سازمان در شروع فصل نقل و انتقالات مسکن، طرح نظارتی ویژه مشاورین املاک از ابتدای تابستان امسال آغازشده است و تا اطلاع ثانوی در سراسر شهر‌های استان گلستان ادامه خواهد داشت.

او افزود: اجرای قوانین و مقررات و نرخ‌های اعلامی از طرف دفاتر مشاور املاک و همچنین رعایت میزان درصد مصوب برای افزایش اجاره بهای مسکن از طرف صاحبان واحد‌های اجاره‌ای باید اجرا شود.

حسن زاده نظارت مستمر بر عملکرد مشاورین املاک را عامل مهمی در اجرای قوانین و مقررات مربوط به بستن قرارداد‌ها دانست و گفت: در صورت احراز تخلف از طرف تیم نظارتی برابر قانون با متخلفان برخورد خواهد شد.

مدیر کل صمت استان گلستان از تمامی مدیران واحد‌های مشاور املاک خواست تا با رعایت قوانین و مقررات مصوب و نرخ‌های اعلامی از سوی اتحادیه مربوط نسبت به عقد قرارداد اجاره نامه اقدام کنند و با رعایت شرط انصاف از هرگونه افزایش غیر منطقی قیمت‌ها جلوگیری کنند.

حسن زاده از تمامی شهروندان و مستاجران خواست تا با مشاهده هر گونه افزایش غیر منطقی قیمت اجاره بها و اجهاف در حق آن‌ها سریعا موضوع را از طریق سامانه ۱۲۴ به بازرسان این سازمان گزارش کنند تا در کمترین زمان ممکن موضوع مورد بررسی قرار گیرد.

اصغری معاون بازرسی اداره کل صمت استان گلستان هم در این باره می‌گوید: از زمان اجرای طرح نظارتی در مراکز مشاوره املاک ۶نفر برای شکایت به اداره کل صمت در شهر گرگان مراجعه کرده اند و تخلف‌های اعلام شده از طرف آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت و منجر به تشکیل پرونده برای یک مرکز مشاور املاک در شهر گرگان و ارجاع آن به تعزیرات شد.

او افزود: مستأجرانی که نسبت به افزایش اجاره بها گلایه‌مند هستند می‌توانند از طریق تلفن شکایت خود را مطرح کنند، اما بررسی دقیق شکایت نیازمند حضور آن‌ها در اداره صمت و به همراه داشتن قرارداد قبل و قرارداد جدید است تا میزان افزایش اجاره مورد بررسی قرار گیرد.

مشاهدات نشان می‌دهد افزایش قیمت اجاره بها و رهن تنها مختص به مرکز استان گلستان نیست و مستاجران سایر شهر‌های استان هم این افزایش قیمت را تجربه کرده اند.

بررسی‌های خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان نشان می‌دهد اقدامات در نظر گرفته شده دولت نظیر تصویب نرخ افزایش اجاره نامه و پرداخت تسهیلات به مستاجران آنگونه که باید گره از مشکل این قشر باز نکرده است و حل این معضل نیازمند تدبیر جدی تری است.

گزارش از قاسمی