آمار‌ها نشان می‌دهد حدود ۱۹ میلیون کاربر اینترنت در کشورمان زیر ۱۸ سال سن دارند و از سوی دیگر افزایش جرایم اینترنتی نشان از افزایش تهدیدات سایبری بویژه برای کودکان و نوجوانان دارد. این در حالی است که والدین فرزندان خود را در محیط مجازی تنها گذاشته اند و این تنهایی به چنین اتفاقاتی منجر می‌شود و کودک خواسته یا ناخواسته وارد فضای جرائم سایبری می‌شود. معمولا هم در این فضا یا قربانی است یا متهم، به همین دلیل بسیاری از کارشناسان مسائل کودک و نوجوان براین باورند که باید "والدگردی" در هر خانواده‌ای برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی فضای مجازی به عنوان یک ضرورت مورد توجه قرار گیرد.

در این گزارش به سراغ کودک و نوجوانانی آمده ایم که لذت بازی‌های رایانه‌ای آن‌ها را متهم به سرقت کرده، همچنین با والدینی به گفتگو نشستیم که هیچ اطلاعی از سارق حساب‌های بانکی خود نداشتند و وقتی با متهم روبه رو شدند در عین ناباوری، کودکان خود را در مقابل خود دیدند، متهمان کوچکی که در نهایت بخشیده شدند.

خالی کردن حساب به وقت استراحت پدر

«باربد» کودکی ۱۲ ساله و بسیار باهوش است. این را می‌توان در جملات کوتاه، اما حساب شده اش متوجه شد، از حساب والدینش حدود ۱۲ میلیون برداشت کرده و به گفته خودش برای خرید بازی‌های رایانه‌ای آن هم به صورت پنهانی این کار را انجام داده است، می‌گوید: «زمانی که پدرم از سر کار برگشت و در حال استراحت بود این کار را کردم، الان خیلی از این کارم ناراحت هستم، اما بازی رایانه‌ای که انجام می‌دادم آنقدر جذبم کرده بود که نمی‌توانستم آن را رها کنم. به مراحل پایانی بازی نزدیک بودم و دلم می‌خواست تا پایان ادامه بدم، به همین دلیل مجبور شدم از حساب پدرم برداشت کنم، چون بازی انلاین بود و وقتی نداشتم.»

او همچنان بازی‌های رایانه‌ای را دوست دارد و به بازی هم ادامه می‌دهد: «پدرم در حال استراحت بود، بدون اینکه متوجه شود، مشخصات حساب بانکی اش را که در گوشی اش ذخیره کرده بود برداشتم و به مدت ۳۰ روز از حساب بانکی پدرم بازی خریداری می‌کردم و پیامک‌های بانکی را از گوشی او حذف می‌کردم به همین دلیل پدرم اصلا متوجه نشد، یک روز که برای خرید از حساب بانکی اش که مثل اینکه از حساب‌های پس اندازش بود برای خرید رفته بود، متوجه شد که حسابش تقریبا خالی است، خیلی عصبانی شده بود و در خانه داد و فریاد راه انداخته بود که نمی‌دانم چرا حسابم خالی است، می‌خواست برود پیش پلیس تا شکایت کند اول فکر کردم که متوجه نمی‌شوند که من انجام داده ام، اما بعد ترسیدم و خودم به پدرم گفتم.»

به او می‌گویم وقتی پدرت متوجه شد، چه رفتاری با تو داشت؟ با کمی خجالت می‌گوید: «سرم داد زد که من به سختی کار می‌کنم و پول پس انداز می‌کنم برای آینده ایت، آن وقت تو به راحتی آن را خرج بازی آنلاین می‌کنی؟ تا چند روز با من حرف نمی‌زد رفتار مادرم هم مثل قبل نبود از کارم پشیمان بودم، اما بعد از مدتی رفتارشان با من خوب شد.»

مادر باربد که همراه پسرش است، با لبخندی که نشان می‌دهد کار پسرش برایش عجیب بود و بعد‌ها تبدیل به سوژه خنده شده است، می‌گوید: «اصلا حواسمان به باربد نبود که چرا سرش مدام در گوشی است، هر وقت از او پرسیدم چیکار می‌کنی، می‌گفت بازی می‌کنم، خوب من هم می‌گفتم بازی که چیز بدی نیست، اما هرگز فکرش را نمی‌کردم این بازی‌ها رایگان نباشد.»

از او می‌پرسم صرف نظر از اینکه این بازی‌ها هزینه دارد یا نه برای شما مهم نبود که این بازی، چگونه بازی است و آیا آثار روانی بدی برای فرزندتان دارد یا نه؟ " من بازی‌های رایانه‌ای را نمی‌شناسم، اما عموما بازی‌های رایانه‌ای جنگی و خشن است، پسر بچه‌ها این نوع بازی‌ها را دوست دارند. به نظر باید در این زمینه از طریق صدا و سیما یا فضای مجازی، آموزش داده شود تا هم والدین آگاه شده و هم کودک و نوجوانان آگاهی بیشتری در این زمینه کسب کنند.»

متهم، فرزند خانواده بود

وقتی پلیس از او خواست به همراه والدینش به پلیس فتا بیاید، هرگز باور نمی‌کرد که دستش رو شده باشد، اما وقتی همراه پدر و مادرش وارد اتاقی شد که پرونده‌ای از مستندات را نشانش می‌داد که در فلان روز و ساعت تراکنش اینترنتی داشته، راهی جز سکوت ندید. اتهامش را پذیرفت و از والدینش عذرخواهی کرد. پدر و مادر نیز راهی جز گذشت و صرف نظر از ادامه رسیدگی به شکایتی که کرده بودند، نداشتند، چون کسی که به عنوان متهم روبه روی آن‌ها نشسته بود کسی نبود جز علیرضا تنها پسر ۱۲ ساله شان.

علیرضا می‌گوید: «پدر و مادر شاغل هستند و بسیاری از ساعات روز درخانه تنها هستم، مدت‌ها بود که به بازی رایانه‌ای عادت کرده بودم و از این طریق وقتم را پر می‌کردم. اوایل از پدرم می‌خواستم که برایم بازی‌ها را خریداری کند، اما زمان بازی کوتاه بود و باید دوباره خریداری می‌کردم، مادر شاکی شده بود که چرا تمام وقتم را صرف این بازی‌ها می‌کنم به همین دلیل تصمیم گرفتم از حساب بانکی آن‌ها برداشت کنم، اما اصلا فکرش را نمی‌کردم که کارم خلاف است و جرم مرتکب شده ام.»

مادر علیرضا می‌گوید: «چند هفته پیش یک شکایت به دادسرای مبارزه با جرائم رایانه‌ای ارائه دادم با این مضمون که ۱۸۰ میلیون ریال از حساب من و همسرم کسر شده، ما که خریدی انجام نداده بودیم و نمی‌دانستم چرا این مبلغ از حسابم کم شده است، چندین ماه به دفعات متوالی، مبالغی از حساب پس اندازمان برداشت می‌شد از طرفی پیامک حساب بانکی ام نیز فعال نبود پس از گذشت چند روز متوجه این برداشت‌ها شدم. اغلب خریدهایم حضوری است و خرید اینترنتی انجام نمی‌دهم. کارشناسان پلیس فتا موضوع را بررسی کردند، اول تصور می‌کردند کارتم کپی برداری شده، اما متوجه شدند که از کارتم در خرید بازی‌های آنلاین مورد استفاده قرار گرفته و تراکنش‌های بانکی مستقیم با گوشی هوشمندم انجام شده، آن‌ها به این نتیجه رسیدند که احتمال دارد فرزندمان از کارت بانکی ما برای انجام بازی‌های آنلاین استفاده کرده باشد. بعد‌ها مشخص شد علیرضا بدون اطلاع ما و با فعال کردن رمز دوم و رمز پویا کارت، از آن برای خرید و استفاد از بازی‌های آنلاین استفاده کرده، وقتی متوجه شدیم کار علیرضا بوده از شکایت مان صرف نظر کردیم.»

برداشت ۶۷۰ میلیون ریال از حساب پدر توسط کودک ۱۱ ساله

در پرونده دیگری که به تازگی مختومه شده کودکی ۱۱ ساله اقدام به برداشت از حساب پدرش به مبلغ ۶۷۰ میلیون ریال کرده است، حساب بانکی پدر در اختیارش بود و بدون محدودیت از حساب پدرش برای خرید بازی‌های آنلاین، خرید می‌کرد. پدرش می‌گوید: «تصور می‌کردم فردی با دسترسی به اطلاعات حساب بانکی ام اقدام به برداشت غیرمجاز از حسابم کرده، اما اصلا حتی یک درصد فکر نمی‌کردم فرزند ۱۱ ساله ام این کار را کرده باشد، بی اطلاع از این موضوع شکایتی تنظیم کردم، مشخص شد برداشت غیرمجاز از حسابم به صورت خرید از طریق شرکتی که فروش بازی، برای اکانت‌های بازی آنلاین دارد صورت گرفته است با بررسی دقیق‌تر مشخص شد پسرم با دسترسی به پیامک‌های تلفن همراه و استفاده از رمز دوم پویا برای تقویت بازی آنلاین خود این مبلغ را برداشت کرده، وقتی متوجه شدم فرزندم این کار را کرده از شکایتم صرف نظر کردم. تا مدت‌ها گیج بودم و باورم نمی‌شد او این کار را کرده باشد.»

برداشت ۴۰۰ میلیون ریالی از حساب مادر

برای اینکه به مراحل بالاتر بازی آنلاین برسد وارد حساب بانکی مادرش می‌شود، مرحله اول برداشت می‌کند، اما این بازی تمامی ندارد، گویا اصلا مرحله‌ای به عنوان پایان تعریف نشده است، مرحله به مرحله بالاتر می‌رود و برداشت از حساب به مرز ۴۰ میلیون تومان می‌رسد، اما یک آن این بازی در مرحله‌ای حساس متوقف می‌شود، چرا؟ برای این که دیگر پولی در حساب مادر نمانده که بخواهد برداشت کند، پس انداز اندک مادر به همین راحتی دود می‌شود.

این‌ها را مادر متین پسر ۱۲ ساله می‌گوید" پیامک بانکی ام فعال است، اما وقتی پسرم از حسابم برداشت می‌کرد هیچ پیامکی دریافت نمی‌کردم گویا او تمام پیامک‌ها را پاک می‌کرد و من از همه جا بی خبر بودم. شاغل هستم و بعد از ظهر‌ها خسته به خانه می‌آیم و کمی استراحت می‌کنم، متین در ساعت استراحتم گوشی موبایلم را بر می‌داشت و به راحتی از حسابم برداشت می‌کرد، این پول را برای کار مهمی پس انداز کرده بودم، اما به راحتی خرج بازی آنلاینی شد که هیچ سودی هم ندارد. وقتی متوجه شدم که حسابم خالی شده که خیلی دیر شده بود. به خاطر این موضوع شکایت کردم و وقتی متوجه شدم متهم پسر خودم است مبهوت ماندم.»

ساخت موشن گرافی برای آموزش به کودکان برای برداشت از حساب والدین

سرهنگ رامین پاشایی معاون اجتماعی پلیس فتا درباره این نوع پرونده‌ها می‌گوید: «گاهی از سوی والدین گزارش می‌شود که از حساب بانکی آن‌ها به صورت غیرمجاز برداشت شده است، اما دیر متوجه موضوع شده اند. زمانی که گوشی تلفن همراه والدین و شماره حساب و اینترنت بانک آن‌ها در اختیار فرزندان است بدون اجازه و گاه از سر کنجکاوی به سراغ آن رفته و وجوهات کارت بانکی را خالی می‌کنند حتی پرونده‌ای داشتیم که فردی که اکانت‌ها را واگذار می‌کرد بچه‌ها را تشویق کرده و آن‌ها را راهنمایی می‌کرد که از برای خرید فلان بازی، از حساب پدر یا والدین خود برداشت کنند. در پرونده دیگری کودکی از حساب بانکی پدربزرگش مبالغی را برداشت کرده بود.»

گروه سنی متهمان این پرونده کودکان ۱۲ تا ۱۳ ساله هستند

پاشایی می‌گوید: «گروه سنی کودکانی که از این طریق از حساب بانکی والدینشنان سرقت کرده اند ۱۲ تا ۱۳ ساله هستند. کودکان در این سنین قدرت تشخیص پایینی دارند والدین باید مراقب حساب‌های بانکی خود باشند چرا که گاه کودکان در استفاده از حساب بانکی یا کارت بانکی والدین وارد درگاه‌های جعلی شده و کل حساب آن‌ها خالی می‌شود.» معاون اجتماعی پلیس فتا همچنین می‌گوید به لحاظ جنسیتی، کودکانی که اقدام به سرقت از حساب والدین خود کرده اند، پسر هستند.

توصیه به والدین

پاشایی خطاب به والدین توصیه می‌کند که حساب بانکی شما مختص به خود شما است و نباید در اختیار هیچ فردی قرار گیرد: «پرونده‌های بسیاری در پلیس فتا تشکیل شده که کارت بانکی افراد به صورت ناخواسته در اختیار برخی از افراد سودجو قرار گرفته و از کارت بانکی افراد سوء استفاده شده است. سایت‌های اسکیمر، شرط بندی و قمار از کارت‌های سرقتی و اجاره‌ای استفاده می‌کنند. در چنین شرایطی اگر کارت بانکی شما در اختیار چنین افرادی قرار گرفته و از کارت شما استفاده شود، برای شما پرونده قضائی تشکیل می‌شود براین اساس اکیدا توصیه می‌شود که حساب بانکی خود را در اختیار هیچ فردی حتی فرزندتان قرار ندهید اگر گوشی تلفن همراه خود را در اختیار فرزندتان قرار می‌دهید، حتما به خاطر داشته باشید که رمز اینترنت بانک و گذر واژه خود را در اختیار آن‌ها قرار ندهید.»

منبع : ایرنا