تب کریمه بیماری مشترک بین حیوان و انسان و نوعی عفونت ویروسی کشنده به شمار می‌آید که عامل بروز آن موجود ریزی به اسم کنه است و با آمدن فصل گرما سفر تابستانی خود را به بدن حیوانات و انسان‌ها آغاز می‌کند.

این بیماری با قدمت طولانی اولین بار با مقاله پزشک و دانشمند ایرانی حکیم جرجانی حدودا سال ۱۱۰۰ میلادی در سند فارسی که وجود دارد، توصیف و معرفی شده است.

برای اینکه بیشتر با این بیماری آشنا شویم با معاون سلامت اداره کل دامپزشکی استان یزد به گفتگو نشستم.

هادی زارع زردینی در این باره گفت: تب کریمه کنگو نوعی عفونت ویروسی کشنده محسوب می‌شود که از نیش کنه آلوده و گوشت آلوده پیش سرد نشده به انسان منتقل می‌شود که بیشترین علت ابتلای بیماران، تماس با دام یا مصرف گوشت‌های آلوده حاصل از ذبح دام‌های غیر مجاز است.

معاون سلامت اداره دامپزشکی استان یزد گفت: تماس با دام آلوده می‌تواند از طریق ذبح، قطعه قطعه کردن و تمیز کردن، پوست، خون و ترشحات، مصرف گوشت تازه خام یا نیم پز حیوانات آلوده، تماس با خون و ترشحات بیمار و استنشاق هوای آلوده باشد.

علائم این بیماری چیست؟

مسعود شریفی، معاون فنی مرکز بهداشت استان یزد نیز در خصوص علائم این بیماری گفت: زمان مشخص شدن علائم این بیماری به سه دوره کمون، مرحله قبل از خونریزی و مرحله خونریزی  تقسیم می‌شود.

او گفت: طول دوره کمون معمولا ۳-۱ روز و حداکثر ۹ الی ۱۳ روز، مرحله قبل از خونریزی ۷-۱ روز با علائمی شامل: تب، ضعف، سردرد شدید، لرز، درد شدید در ناحیه پشت، کمر و پاها، گیجی، کوفتگی و بی اشتهایی، تهوع و استفراغ بدون ارتباط با غذا خوردن، اسهال و درد شکم است.

به گفته این مسئول مرحله خونریزی دهنده نیز معمولا از ۳ تا ۵ روز شروع می‌شود و با خونریزی در مخاط‌ها و اخلال پوستی، هماتوم و سایر پدیده‌های خونریزی دهنده مثل ملنا و خونریزی از بینی و لثه  دیده می‌شود.

او گفت: همچنین ممکن است خونریزی به صورت داخلی و غیرقابل دید بیمار و از علل تأخیر در تشخیص باشد.

میزان شیوع تب کریمه کنگو در استان یزد

با توجه به وجود ویروس‌های متنوع و جدید از جمله ویروس کووید ۱۹ شاید این بیماری ذهنمان را درگیر کند و نگرانی‌هایی ایجاد نماید. از این رو شریفی برای رفع این نگرانی‌ها گفت: خوشبختانه  در ۳ سال اخیر یک مورد قطعی ابتلا به این  بیماری در استان گزارش شده است که در سال ۱۴۰۰ است.

او گفت: هر چند ما موارد مشکوک ابتلا به بیماری داشته ایم، اما با انجام نمونه گیری‌ها و ارسال آن به آزمایشگاه مرجع در تهران، از نظر ازمایشگاهی مورد ابتلا منفی بوده است.

راه های پیشگیری از این بیماری گرما دوست

مدیرکل دامپزشکی استان یزد در پاسخ به این سئوال گفت: اگر دامداری را نقطه اول پیشگیری در نظر بگیریم باید گفت مهمترین اقدامات از سوی دامداران می توانند شامل استفاده از دستکش، لباس کار، چکمه، هنگام کار در فضاهایی که احتمال وجود کنه وجود دارد باشد همچنین هنگام پشم چینی و شست و شو بدن دام باید اصول بهداشتی را رعایت کنند.

به گفته فاتحی نیا سمپاشی جایگاه نگهداری دام و خرید دام از مکان هایی که مورد تأیید دامپزشکی است نقش اساسی در پیشگیری از این بیماری دارد که در حال حاضر این اقدامات در دست انجام است.

این مسئول گفت: قصابان برای ذبح دام به منظور ادای نذر و یا سایر موارد حتما به کشتارگاه ها مراجعه نمایند و از ماسک، دستکش ، عینک استفاده کنند.

فاتحی نیا گفت: همچنین از قرار دادن چاقوی آلوده به خون و احشای دام در دهان خودداری کرده و گوشت و احشا دام را به مدت 24 ساعت پس از ذبح در سردخانه یا یخچال نگهداری کرده و سپس مورد مصرف قرار دهند.

مدیرکل دامپزشکی استان یزد گفت: شهروندان گوشت را تنها از مراکز مجاز و مورد تأیید دامپزشکی که مهر دامپزشکی دارند، تهیه و به صورت کاملا پخته مصرف نمایند و در صورت تماس با بیمار مشکوک، محتمل و قطعی حفاظت فردی رعایت کنند.

فاتحی نیا گفت: از جمله وظایف این سازمان سم پاشی جایگاه های نگهداری دام در شهرستان های عشایر نشین و نظارت بر کشتارگاه ها با حضور ناظرین فنی و بهداشتی است همچنین از دیگر اقدامات ما در این حوزه ملزم کردن کلیه کشتارگاه های سنتی و صنعتی استان به رعایت پیش سرد گذاری لاشه و نگهداری گوشت به مدت ۲۴ ساعت در دمای ۰ تا ۴ درجه و سپس توزیع به فروشگاه‌های استان است.

او در ادامه گفت: نظارت ها به این مرحله ختم نمی شود و پس از توزیع گوشت در سطح شهر و در فروشگاه ها ناظران ما متصدیان عرضه گوشت را ملزم به نگهداری گوشت در محل سرد و مناسب کرده تا از بروز هر گونه آلودگی پیشگیری شود.

مدیرکل دامپزشکی استان یزد گفت: این بیماری بین طیور وجود ندارد و فقط در میان انواع دام سبک و سنگین شایع است. لذا با وجود تمام نظارت هایی که از سوی همکاران ما صورت می گیرد، شهروندان بهتر است هنگام خرید و پخت گوشت  نکات لازم را رعایت کنند.

شهروندان در صورت مشاهده هرگونه تخلف در زمینه عرضه و کشتار غیرمجاز دام زنده در سطح استان موارد را برای پیگیری قانونی از طریق شماره تلفن ۱۵۱۲ به مسئولان دامپزشکی اطلاع دهند.

گزارش از الهام وادی