مشتری، بزرگترین سیاره منظومه شمسی است که حدود ۴۸۴ میلیون مایل از زمین، بر مدار‌های بیرونی خود به دور خود می‌چرخد. بزرگی مشتری باعث شده تا برخی بگویند این سیاره به خودی خود یک منظومه شمسی است.

به گزارش slashgear.com، مطالعه جدیدی که توسط تیمی از ستاره شناسان کانادایی در دانشگاه بریتیش کلمبیا انجام شد، نشان می‌دهد که سیاره مشتری بیش از ۶۰۰ قمر دارد که قطر بسیاری از آن‌ها به ۸۰۰ متر می‌رسد. اندازه بزرگ مشتری به این دلیل است که یک بار قمرهایش را جذب و آن‌ها را مجبور به مداری کرده است.

ناسا با نگاهی محافظه‌کارانه‌تر می‌گوید که مشتری دارای ۵۳ قمر نام‌گذاری شده و ۲۶ قمری است که هنوز به طور رسمی نامگذاری نشده‌اند. در مجموع این سیاره دارای ۷۹ قمر هست. برخی از این قمر‌ها مانند اروپا که تعدادی از دانشمندان معتقدند بهترین مکان برای یافتن حیات در منظومه شمسی است، شناخته شده هستند.

گانیمد بزرگترین قمر در کل منظومه شمسی و کالیستو دارای دهانه‌هایی است که شاهد شکل گیری منظومه شمسی در روزهای ابتدایی است. در میان مدار‌های شلوغ و نامنظم مشتری به دلیل فعال‌ترین جسم آتشفشانی در منظومه شمسی قمر دیگری به نام آیو متمایز از دیگر قمرها است.

قمر آیو

فعالیت آتشفشانی در آیو ناشی از یک کش مکشی است که چندین سال بین مشتری و ماه در جریان بوده است. نیرو‌های گرانشی به قدری شدید هستند که بالا و پایین می‌روند. اما یک مطالعه جدید می‌گوید که ممکن است اتفاق دیگری در این قمر خشن رخ داده باشد. همچنین آیو توسط باد‌های عجیب و یخبندان گوگرد تپه‌های شنی تشکیل شده‌اند.

مزارع بی پایان، تپه‌های شنی سر به فلک کشیده و برآمدگی‌های نامنظم روی آیو می‌توانند توسط باد‌ها و گدازه‌هایی که در زیر پوسته‌ای از یخ دی اکسید گوگرد جریان دارند، تشکیل شوند. مطالعه‌ای که در ۱۹ آوریل ۲۰۲۲ در Nature Communications منتشر شد، روند عجیبی را نشان داد که قبلاً منتفی بود. وب سایت ساینس نیوز گزارش می‌دهد که ویژگی‌های زمین شناسی شبیه تپه‌های شنی بیش از ۲۰ سال است که در آیو مشاهده شده اند.

محققان، سیستم‌های حمل‌ونقل بادی احتمالی در آیو را بررسی کردند. این تیم از فعالیت‌های آتشفشانی روی زمین الهام گرفته‌اند که در آن انفجار بخار هنگام برخورد گدازه‌ها با آب اتفاق می‌افتد. در حالی که آیو آب ندارد، در یخبندان اکسید سولفوریک فراوان است. در زمین، دی اکسید گوگرد به صورت گاز یافت می‌شود، اما در آیو  به دلیل شرایط شدید ماه، سطح را می‌پوشاند که به صورت یخ یا بلور‌های یخ متراکم می‌شود.

این مقاله می‌گوید که برهم‌کنش‌های زیرسطحی بین گدازه و یخبندان گسترده دی‌اکسید گوگرد در آیو می‌توانند گاز کافی برای انتقال رسوب، شکل دادن به مناظر و ایجاد تپه‌های شنی تولید کنند. اکنون ماه به "فهرست رو به رشد اجسامی" اضافه شده است که جو ضعیفی دارند، اما می‌توان در آن باد ایجاد کرد. جورج مک‌دونالد، نویسنده اصلی این مقاله می‌گوید از یک جهت، جهان‌های دیرگر آشناتر به نظر می‌رسند، اما هر چه بیشتر به آن فکر کنید، احساس عجیب‌تر و عجیب‌تری به شما دست می‌دهد.

بیشتر بخوانید

• کشف سیاره فراخورشیدی در فاصله ۱۳۶۰ سال نوری