امام مهدی (علیه‌السلام) (متولد ۱۵ شعبان ۲۵۵ یا ۲۵۶ ه.ق)، فرزند امام حسن عسکری (علیه‌السلام) و دوازدهمین و آخرین امام شیعیان است. نام و کنیه‌اش هم‌نام پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و مشهورترین لقب آن حضرت، مهدی می‌باشد.

آن حضرت بعد از شهادت پدرشان، به دلایلی دارای دو غیبت صغری و کبری می‌باشد. غیبت صغری ۶۹ سال به طول انجامید و در این مدت به واسطه نواب اربعه با مردم در ارتباط بودند و غیبت کبری از سال ۳۲۹ قمری شروع شده و تا امروز ادامه دارد. طبق احادیت وارده از آن حضرت، در زمان غیبت کبری مردم باید در مسائل خود به فقهای عصر خویش رجوع کنند.
در روایات معتبر شیعه برای ظهور ایشان در آخر الزمان، نشانه‌ها و علائم حتمی و علائم غیر حتمی و شرائط خاص ذکر شده است. در همین راستا با حجت الاسلام عباس عزیزی به گفت‌وگو پرداختیم.

شاخصه‌های حکومت حضرت صاحب‌الزمان ارواحنافداه چیست؟

مرحوم آیت‌الله سید هاشم بحرانی که از عالمان برجسته شیعه بودند کتابی دارند بنام که فیما نزل فی القائم (ع) و در این کتاب صد و سی و دو آیه را مربوط به امام زمان (عج) می‌دانند. یکی از آن آیات آیه اول سوره مبارکه والعصر است که یکی از معانی این عصر، قیام و ظهور حضرت صاحب‌الزمان (ارواحنافداه) است که خود مرحوم شیخ صدوق درکمال‌الدین روایتی را از امام صادق (ع) نقل می‌کند که مقصود از «عصر» عصرظهورصاحب‌الزمان است که خداوند به آن قسم می‌خورد. از ویژگی‌های آن عصر این است که اولا در دوران صاحب‌الزمان، بشر از جهت علمی و دانش پیشرفت شگرفی می‎‌کند. مطلب دوم این است که جابر بن یزید سائر نقل می‌کند که کسی بر امام باقر (ع) وارد شد و پانصد درهم را به‌عنوان زکات مالش به امام داد. امام فرمودند که جابر این زر‌ها را در میان همسایه‌هایت از مسلمانان و مسکین‌ها تقسیم کن بعد حضرت فرمودند خصوصیات صاحب‌الزمان اینست که حجت خداست همه چیز به مساوات تقسیم می‌شوند و وجود مبارک حضرت یک عدالتی را در میان مردم که یک عدالت واقعی است حاکم می‌کند. همه مظلومین عالم منتظر عدالت هستند و اوست که عدالت را به تمام معنا در میان مردم می‌گستراند و به اصطلاح پی این اجرای عدالت یک رضایت همگانی در میان مردم اتفاق می‌افتد و مردمان شادمان می‌شوند. سوم اینکه امنیتی درون عالم حاکم می‌شود که حتی حیوانات درنده هم باهمدیگر مصالحه می‌کنند. به‌هرحال مدینه‌ای مدینه فاضله‌ای که تمام مظلومین عالم به‌دنبال ایجادش بوده‌اند و در رؤیاهایشان جستجوش می‌کرده‌اند در دوران صاحب‌الزمان محقق خواهد شد.

شکل‌گیری زمینه‌های حکومت امام‌زمان چگونه صورت می‌گیرد؟

اولاً مردم باید پذیرش عدالت را داشته باشند. عدالت یک مفهوم دو سویه است. از طرفی حاکم باید عادل علی‌الاطلاق باشد. گاهی از اوقات می‌بینیم که حکمی که می‌شود خیلی باب میل ما نیست، ولی باید تلاش کنیم که عدل و عدالت را همگی قبول کنیم. اگر به‌دنبال به‌اصطلاح زمینه‌های شکل‌گیری حقوق و صاحب زمان هستیم باید برای فرج صاحب‌الزمان و تشکیل آن حکومت جهانی دعا کنیم و استغاثه کنیم. دعا برا تعجیل در فرج امام‌زمان یکی از اساسی‌ترین وظیفه وظایف منتظران در عصر غیبت کبری است؛ و در نهایت عاشقی که مهم‌ترین ویژگی یاران صاحب‌الزمان است که یاران صاحب‌الزمان باید در خودشان یک روحیه تعبد عمیقی را ایجاد کنند. آن چیزی که از ما خواسته‌اند این است که نسبت ب خدا و پیغمبر و سلسله جلیله اهل‌بیت مطیع محض باشیم. اطاعتی چیزی فراتر از عبادت است.

نظر اهل سنت به منجی اخر الزمان چیست؟

با استناد به اغلب منابع روایی اهل‌سنت آن چیزی که جزء حتمیات آن‌ها است شخصی بنام مهدی خواهد آمد. اما حالا این مهدی چگونه هست پدرش چه کسی هست لکن اختلاف زیاد است. فرق بسیاری معتقدند که هنوز متولد نشده و در آخر الزمان متولد خواهند شد، ولی نکته مهم اینکه دراین‌میان بعضی از عالمان اهل‌سنت هستند مثل سبط بن جوزی صاحب تذکره خواص که معتقدند منتظر همان صاحب‌الزمان و قائم است که مردم در انتظار آمدنش هستند. او اعتقاد دارد که منجی فرزند امام حسن عسکری (ع) است. از روایات معتبری که هم اهل‌سنت و هم شیعه از آن نقل می‌کنند حدیث ثقلین است که دو گوهر گرانبها که از هم جدا نمی‌شوند قران و اهل بیت هستند که حضرت صاحب‌الزمان (عج) آخرین امام است؛ و حدیث دومی که مورد اتفاق شیعه و سنی است این است که پیغمبر (ص) فرموده‌اند هر که بمیرد و امام‌زمان خود را نشناسد به مرگ جاهلی مرده است؛ و این روایت منحصر به آن زمان نبوده و در همه زمان‌ها زمین از حجت خدا خالی نمی‌ماند.