کاوش در ویرانه‌های یک مکان باستانی که فرهنگ‌هایی پیچیده و مرموز پیش از محو شدن در آن شکوفا شده بودند، می‌تواند تجربه‌ای جذاب و فراموش نشدنی باشد. مکان‌های باستانی و تاریخی از جمله محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در جهان هستند. اما مکان‌های بسیاری وجود دارند که حضور گردشگران در آن‌ها محدود شده یا به طور کامل ممنوع شده است. در ادامه با چند نمونه در این زمینه بیشتر آشنا می‌شویم.

ماچو پیچو، پرو

ماچو پیچو سرزمین معروف اینکا‌ها از جمله مقاصد گردشگری مطرح جهان است که البته این محبوبیت و حضور گردشگران فراوان موجب برخی آسیب‌ها به این مکان شد. از سال ۲۰۱۹، بازدیدکنندگان از ماچو پیچو باید همراه با یک راهنما در آن حضور داشته باشند و فقط از مسیر‌هایی که توسط دولت پرو و یونسکو تعیین شده اند، عبور کنند. در سال ۲۰۱۶، این مکان تاریخی پنج هکتاری واقع در ارتفاعات آمریکای جنوبی در فهرست میراث جهانی در معرض خطر یونسکو قرار گرفت.

استون‌هنج، انگلیس

در سال ۱۹۷۷، بازدیدکنندگان از معروف‌ترین دایره سنگی جهان اجازه راه رفتن آزادانه در میان مونولیت‌ها را از دست دادند. در تلاش برای حفظ و نگهداری از استون‌هنج، طناب‌هایی در اطراف این پناهگاه ماقبل تاریخ نصب شد، از این رو رسیدن به فاصله نزدیک آن‌ها امکان‌پذیر نیست.

غار لاسکو، فرانسه

نقاشی‌های ماقبل تاریخ چشمگیر روی دیوار‌های غار لاسکو در جنوب غربی فرانسه در سال ۱۹۴۰ کشف شدند – بهتر است بگوییم دوباره کشف شدند – و این مکان خیلی زود توجه جمعیت زیادی را به خود جلب کرد. چه کسی دوست ندارد آثاری که حدود ۱۷ هزار سال پیش خلق شده اند را مشاهده نکند؟

اما با افزایش تعداد گردشگران که هر روز از غار لاسکو بازدید می‌کردند، این مکان در معرض خطر آسیب دیدگی به واسطه گرما، رطوبت، دی اکسید کربن و آلودگی‌ها قرار گرفت. امروزه، اگر دوست دارید این نقاشی‌های باستانی را مشاهده کنید باید به بازدید از ماکت آن بسنده کنید.

آرامگاه چین شی هوانگ، چین

زمانی که امراتور چین شی هوانگ در سال ۲۱۰ پیش از میلاد درگذشت، به تنهای دفن نشد. بنیانگذار سلسله چین با یک ارتش سفالی متشکل از ۲۰۰۰ سرباز در اندازه واقعی همراه با اسب‌ها و ارابه هایشان دفن شد. این آرامگاه عظیم توسط صد‌ها هزار کارگر ساخته شده و گروهی از کشاورزان در مارس ۱۹۷۴ آن را کشف کردند. بازدید از این مکان به صورت محدود صورت می‌گیرد.

چیچن ایتزا، مکزیک

این خرابه‌های معروف مایا‌ها هنوز برای بازدیدکنندگان قابل دسترسی هستند، اما اگر هدف شما بالا رفتن از پله‌های ال کاستیو، هرم ۳۰ متری و معروف تمدن مایا، است باید این کار را فراموش کنید. ممنوعیتی رسمی برای بالا رفتن از این سازه پس از سقوط یک زن در سال ۲۰۰۶ وضع شد.

قلعه بهانگر، هند

این قلعه قرن هفدمی با وجود قدمت قابل توجه خود در وضعیت بسیار خوبی قرار دارد. قلعه بهانگر یکی از جاذبه‌های پربازدید در هند است و گردشگران می‌توانند در طول روز از آن بازدید کنند. باور بر این است که قلعه بهانگر هنگام شب در تسخیر ارواح قرار می‌گیرد، از این رو، بازدید از آن پس از غروب خورشید ممنوع شده است.

دروازه پلوتو، ترکیه

دروازه پلوتو یک بنای یادبود سنگی است که به خدایی با نامی مشابه اختصاص داده شده است. این مکان در قرن دوم پیش از میلاد در شهر باستانی هیراپولیس، ترکیه ساخته شد. دروازه پلوتو که به نام دروازه جهنم (پلوتو خدای جهان مردگان است) نیز شناخته می‌شود، با توجه به گاز‌های سمی که از غاری که روی آن ساخته شده است، خارج می‌شود، از نام با مسمایی برخوردار است. بازدیدکنندگان نمی‌توانند بیش از حد به این مکان نزدیک شوند.

دخمه مردگان پاریس، فرانسه

یکی از جاذبه‌های گردشگری پایتخت فرانسه، دخمه مردگان پاریس است که در اواخر قرن هجدهم و ۲۰ متر زیر زمین ساخته شده است. این مکان برای نگهداری از استخوان‌های انسان به واسطه کمبود فضا در قبرستان‌های شهر طراحی شده بود و هر ساله افراد بسیاری برای بازدید از آن روانه شهر پاریس می‌شوند. با این وجود، فقط ۱.۷ کیلومتر از تونل‌ها به صورت رسمی به روی بازدیدکنندگان باز است که کمتر از یک درصد کل شبکه زیرزمینی است.

غار شووه، فرانسه

در شرایطی که لاکسو مشهورترین غار در فرانسه و یکی از شناخته شده‌ترین غار‌های جهان است، غار شووه یکی دیگر از غار‌های مشهور فرانسه است. آثار هنری که روی دیوار‌های این غار قرار دارند بیش از ۳۶ هزار سال قدمت دارند. برای پرهیز از مشکلاتی که در غار لاکسو دیده شد، مانند جمعیت بیش از حد، رطوبت، گرما و میکروب ها، غار شووه از مکان‌های ممنوع برای گردشگران است و آن‌ها می‌توانند از ماکتی مشابه غار اصلی بازدید کنند. غار شووه تنها سایت میراث جهانی یونسکو است که به روی عموم بسته است.

گرن پاشاتن، پرو

این محوطه باستانی در کشور پرو که قدمت آن به قرن دوم پیش از میلاد باز می‌گردد، با مشکلی متناقض مواجه است. گرن پاژاتن توسط گردشگری و به طور همزمان غیبت گردشگران تهدید می‌شود. تلاش برای پاکسازی پیشروی جنگل، خرابه‌ها را در معرض عناصر مختلف قرار می‌دهد و از سوی دیگر، به دلیل موقعیت دور افتاده خود، این سایت بازدیدکنندگان کمی داشته و شرایط رو به وخامت آن تا سال ۲۰۱۴ که در فهرست مراقبت از بنا‌های تاریخی جهان (World Monuments Watch) اضافه شد، ادامه داشت. از آن زمان، دولت پرو برای کمک به حفاظت از این مکان باستانی، با کمک منابع مالی حاصل از افزایش گردشگری ساخت زیرساخت‌های لازم را برنامه ریزی کرده است.

مجموعه آرامگاه‌های گوگوریو، کره شمالی

این مجموعه یادگاری از پادشاهی گوگوریو است که بین قرن سوم پیش از میلاد و قرن هفتم پس از میلاد بر بخش‌هایی از چین و کره حومت می‌کرد. این مکان که بین دو کشور گسترده شده است از ۱۰ هزار آرامگاه تشکیل شده که کمتر از صد مورد از آن‌ها با نقاشی‌های دیواری و تصاویر از زندگی اشراف و خانواده سلطنتی آن دوران مزین شده اند. اگرچه این مجموعه در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد، اما دسترسی به آن به دلیل محدودیت فراوان کره شمالی در زمینه گردشگری دشوار است.

جزیره ایستر

بازدید از این جزیره که به کشور شیلی تعلق دارد، چندان آسان نیست. جزیره ایستر که به نام "موزه زنده" نیز شناخته می‌شود، شاهد حضور بیش از حد گردشگران و خطر آسیب به خاک و مجسمه‌های موجود در آن بود و بر همین اساس، تعداد بازدیدکنندگان در حال حاضر محدود شده و این افراد باید مدارک لازم برای ورود به این جزیره را ارائه کنند. به گفته برخی، این جزیره در حال تبدیل شدن به مقصدی است که تنها برای ثروتمندان قابل دسترسی است.

انگکور وات، کامبوج

در سال ۲۰۱۷، نزدیک به ۲.۵ میلیون بازدیدکننده از این مجموعه باشکوه معابد قرن دوازدهمی بازدید کردند که رشد ۱۲ درصدی نسبت به سال پیش از آن را نشان می‌داد. این حجم انبوه از گردشگران موجب رشد مناطق شهری حومه انگکور وات شد که تخلیه آب از خاک و تضعیف ساختار این آثار تاریخی را به همراه داشت. دولت کامبوج برای محافظت از انگکور وات وارد عمل شد و در همین راستا، بهای بازدید از این مکان افزایش یافته و تعداد بازدیدکنندگان نیز محدود شد.

سیرن، لیبی

این روستای باستانی، ابتدا یونانی و بعدا رومی، به دلیل اهمیت تاریخی خود مدتی طولانی تحت مراقبت و حفاظت قرار داشت. اما در قرن بیست و یکم، توسعه شهری به حریم آن تجاوز کرد و این مکان تاریخی به تدریج با تخریب بیشتری مواجه شد. 

سایت‌های هنر صخره‌ای کوه‌های أکاکوس، لیبی

غاری دیدنی که هزاران نقاشی دیواری را در خود جای داده است و قدمت برخی از آن‌ها بیش از ۱۲ هزار سال است، در جنوب لیبی قرار دارد. در سال ۲۰۱۴ خرابکاران این مکان را غارت کردند. پس از این اتفاق، شکوه سابق سایت‌های هنر صخره‌ای کوه‌های أکاکوس از بین رفت که این مساله ناراحتی گردشگران بسیاری را به همراه داشت.

منبع: عصر ایران