آشفتگی در بازار برنج، این ماده غذایی را از سبد مصرف کنندگان حذف کرد، اما نان خوبی را در سبد دلالان گذاشت.

باشگاه خبرنگاران جوان ساری- برنج، مهمان قدیمی سفره‌های ایرانی چند وقتی است به جای هر روز، چند روز درمیان سروکله اش در بشقاب‌های غذاخوری خانواده‌ها پیدا می‌شود. 

دانه‌های سفیدی که با هزار زحمت از دل خاک نمناک شالیزار بیرون آمدند تا قوت قلبی برای شالیکار زحمتکش و دردانه‌ای برای سبد غذایی خانوار باشند، اما چند وقتی است که گرانی اش سر تیتر اخبار مهم کشور شده و قیمتش هر بار داغ دل تازه‌ای بر دل تولید کننده و مصرف کننده و همه مردم به جز آن‌هایی که سودشان در همین افزایش گاه و بی گاه قیمت برنج جا خوش کرده است می‌گذارد، اما سرنخ این گرانی‌های سریالی برنج را در کجا می‌توان پیدا کرد؟ 

کشاورز برنج ندارد که سود کند

برنج محصولی جدایی ناپذیر از سفره مردم شمال به خصوص مازندرانی هاست، استانی که ۴۲ درصد برنج کشور را تولید می‌کند تا همین آمار باعث شود برخی‌ها فکر کنند این افزایش قیمت بی سابقه از مازندران نشات می‌گیرد و بسیاری با شنیدن خبر افزایش قیمت برنج فکر کنند چه سود خوبی به شالیکار و کشاورز می‌رسد.

جواب شالیکاران مازندرانی، اما آن چیزی که فکر می‌کنید نیست، غلام پاینده شالیکار نکایی که نزدیک ۳۰ سال است این شغل را برگزیده از ظلمی که دلال به کشاورزی کشور می کند پرده برمی دارد و می‌گوید: شالی‌ها را همان شهریور که برداشتش تمام شد تحویل شالیکوبی دادم کیلویی ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان، اما دو هفته بعد از قیمت برنج ناگهان ۱۰ هزار تومان گران‌تر شد.

او می‌گوید: آن موقع حسرت این را می‌خوردیم که چرا برنج را نگه نداشتیم تا دیرتر و با سود بهتر بفروشیم، اما دریغ که دلال‌ها همیشه از کشاورزان یک قدم جلوتر بودند.

این کشاورز نکایی دلیل افزایش قیمت برنج را کشاورز و شالیکار نمی‌داند و می‌گوید: کشاورز اصلا برنجی ندارد که بخواهد با افزایش قیمت سود کند، همه برنج‌ها گونی گونی در انبار‌های از ما بهتران ذخیره شده است و حتی دست مصرف کننده هم به زور به آنان می‌رسد.
برنج
او که حالا خودش را برای کشت برنج سال آینده آماده می‌کند می‌گوید: قیمت سم و کود و نهاده‌های کشاورزی به حدی گران شده است که قیمت تمام شده برنج برای شالیکار بسیار بالا می‌رود و دولت اگر واقعا می‌خواهد فکری به حال بازار برنج و نابسامانی اش بکند باید به شالیکار و کشاورز کمک کند.

پاینده گفت : برای شالیکار سخت است وقتی می‌بیند چند ماه خون دل می‌خورد و زحمت می‌کشد تا برنج به عمل آید، اما دلال بدون هیچ زحمتی حاصل دسترنج اش را چند برابر به مردم می‌فروشد.

او می‌گوید: ما خودمان از این وضع و مشکلاتی که به طبقه ضعیف جامعه وارد شده است گله داریم، زیرا خودمان از همین طبقه هستیم و نگرانی مردم را درک می‌کنیم.

شالیکار اهل نکا این سوال را مطرح کرد که چگونه برنج طارمی که در شهریور کیلویی ۳۰ هزار تومان فروختم هم اکنون در بازار ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان فروخته می‌شود؟ سود این پول در جیب چه کسانی می‌رود؟

اینجا کمتر، آنجا بیشتر قضیه چیست؟

درد را از هر طرف بخوانید درد است، اما احساس درد برای هر شخصی متفاوت است، این را می توان  از چشمان کارگری فهمید که افزایش قیمت برنج قوزی بالای قوز مشکلاتش شده است.

با جست و جوی ساده در اینترنت و از طریق سایت‌های فروشگاه‌های اینترنتی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌توان به قیمت‌های سرسام آور این روز‌های بازار برنج پی برد، انواع برنج طارم با قیمت‌های کیلویی ۸۵ تا ۹۰ هزار تومان و بعضا گاهی تا صد هزار تومان هم پیدا می‌شود و البته با قیمت پایین‌تر می توان برنج هاشمی را نیز با قیمت کیلویی ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان پیدا کرد.

این قیمت‌ها در فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز به همین منوال است، برنج‌های ده کیلویی ایرانی با قیمت‌های نه چندان مشتری پسند گوشه‌ای از این فروشگاه‌ها را اشغال کرده اند تا مشتری بیچاره را به خرید برنج‌های پاکستانی و تایلندی، اما ارزان سوق دهند.

برای جست و جوی بهتر خودم را به چهار راه ابن شهر آشوب ساری می‌رسانم، جایی که با وارد شدن به خیابان فردوسی در سمت راست این خیابان همیشه پرتردد، می‌توان مغازه‌های برنج فروشی را نظاره کرد، وارد مغازه آقای صفری می‌شوم و قیمت برنج طارم را می‌پرسم.

پیرمرد با آن کلاه لبه دارش و آستین‌های بالازده پیراهنش، استکان چایی را روی نعلبکی می‌گذارد و با دست گوشه‌ای از مغازه که برنج‌ها تلنبار شده اند نشان می‌دهد و می‌گوید: طارم کیلویی ۶۰ تا ۶۵ هزار تومان!

با تعجب می‌پرسم کیلویی ۶۰ هزار تومان؟ پس قیمت‌هایی صد هزار تومانی برنج کدام است که با خنده می‌گوید: آن برا تهران است، اینجا معدن برنج کشوره این قیمتا به ما نمی‌چسبد.


کیسه های برنج
از آقای صفری علت این افزایش قیمت را می‌پرسم می گوید: برنج  تنها یک بار در سال برداشت می‌شود و مثل کیک و کلوچه نیست که هر روز تولید شود به همین دلیل نوسان قیمت برنج با توجه به میزان تورم منطقی است.

این فروشنده کهنه کار بازار برنج ساری البته این قیمت را قیمت اصلی برنج نمی‌داند و معتقد است با واردات برنج توسط دولت و عرضه آن به بازار قیمت برنج با کاهش مواجه خواهد شد.

او گفت:   بازار برنج در سال‌های اخیر دچار تعدد دلال شده است شما نگاه کنید در بازار تهران همین طارم را کیلویی ۸۰ می‌دهند، اما من کیلویی ۶۰ یعنی اگر مشتری در تهران به من سفارش بدهد و من از ساری برایش ارسال کنم با هزینه ارسال هم برایش به صرفه‌تر از آن است که برود سر کوچه اش برنج بخرد.

صفری گفت: البته طبق گفته مسئولین، سال گذشته به دلیل خشکسالی و کمبود آب ۳۰ درصد کشت برنج نیز کم شده یود که این مسئله تاثیر زیاد در نابسامانی این بازار به خصوص در پایتخت و استان‌های مرکزی ایران داشته.  

سری به مابقی مغازه‌ها می‌زنم آن‌ها هم همین حدود قیمت را دارند، این یعنی کاسه‌ای زیر نیم کاسه است؟ مقصر این نابسامانی را در کدام پستو یا خیابان باید جست و جو کرد؟ علت اختلاف ۱.۵ برابری قیمت برنج در بازار مازندران و تهران چیست؟

در حسرت نظارت درست و حسابی

در ساختار تشکیلاتی اگرچه نظام مندی و کارآمدی به اوج خود برسد، اما آن چیزی که از ریشه دواندن فساد در این سیستم جلوگیری می کند نظارت است، حلقه مفقوده این روز‌های بازار پر تب و تاب برنج، تا جایی که حتی صدا برخی نمایندگان مجلس نیز بلند شد است و برخی اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس، وزارت جهاد کشاورزی را به علت کنترل نکردن عرضه این محصول استراتژیک مقصر می‌دانند.

قیمت برنج، اما بدون اعتنا به دعوا‌ها، در بزرگراه گرانی تخت گاز پیش می‌رود و هر چند در مازندران به دلیل قطب تولید این محصول مشکلی در عرضه وجود ندارد، اما کمبود برنج در نقاط دیگر کشور به وضوح حس می‌شود.

حسن تقی‌زاده رییس اتحادیه برنج فروشان بابل در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره علت اختلاف قیمت در نقاط مختلف کشور می‌گوید: برنج طارم از درب شالیکوبی به قیمت ۶۰ تا ۶۵ هزار تومان معامله می‌شود که با توجه به هزینه حمل و نقل و سود فروشندگان این اختلاف قیمت طبیعی است.
سایه سیاه گرانی بر برنج‌های سفید
او می گوید: سود بنکداری برنج ۴ درصد، سود خرده فروشی ۱۲ درصد و سود فروشگاهی از جمله فروشگاه‌های زنجیره‌ای ۱۳ درصد است.   فروشگاه‌های زنجیره‌ای همزمان با آغاز برداشت برنج، این محصول را به صورت عمده و با قیمت‌های پایین ۳۰ تا ۳۵ هزار تومانی از کشاورزان خریداری و در طول سال با قیمت‌های متفاوت عرضه می‌کنند که سود کلانی را برایشان در پی دارد.

به گفته او هم اکنون شاهد هستیم که یک کیسه ده کیلویی برنج طارم ۹۰۰ هزار تومان فروخته می‌شود که با یک حساب سرانگشتی از سود ۳ برابری این فروشگاه‌ها برای انبار داری خبر می‌دهد.

رییس اتحادیه برنج فروشان بابل این عمل فروشگاه‌های زنجیره‌ای را مصداق احتکار دانست و گفت: متاسفانه عدم نظارت دقیق نهاد‌های نظارتی از جمله جهاد کشاورزی و صنعت معدن تجارت مشکلات متعددی را برای شهروندان به وجود آورده است.

او گفت: افزایش قیمت برنج داخلی موجب کاهش ۵۰ تا ۶۰ درصدی مصرف این محصول در بین شهروندان شده است و مصرف‌کنندگان داخلی برای اینکه توان خرید برنج ایرانی را ندارند اقدام به خرید برنج خارجی می کنند.

به گفته این فعال اقتصادی واردات برنج خارجی از سوی دولت موجب کاهش قیمت برنج در روز‌های آینده خواهد شد، اما سوال مهم اینجاست که با این حجم تولید برنج ایرانی در کشور چگونه بازار همچنان نیازمند واردات برنج است؟ با اینکه هر ساله از سوی مسئولین قول خودکفایی و عدم نیاز به واردات داده می‌شود، اما چرا در این چند سال همواره شاهد واردات این محصول از تایلند و پاکستان هستیم؟

بازار در تصرف مافیای واردات

دلال واژه‌ای که در اقتصاد این آب و خاک رشد کرده و خیرش به هیچ کس نمیرسد جز خودشان، نه منفعت کشاورز را می‌شناسند و نه مصرف کننده برایشان اهمیتی دارد، تهدید‌های گاه و بیگاه چند مسئول هم هیچ تاثیری در فعالیتشان ندارد، شاید خوشحال‌تر هم شوند که نامشان وقدرتشان در روزمرگی‌های همه مردم شنیده می‌شود.

اگر چه بسیاری از مسئولین کاهش ۳۰ درصدی کشت برنج در سال گذشته را دلیل افزایش قیمت آن می‌دانند، اما مرتضی نصیری عضو هیات علمی موسسه تحقیقات برنج کشور نظر دیگری دارد و می‌گوید افزایش قیمت این روز‌های برنج هیچ ربطی به کمبود این کالا در بازار ندارد.

او مهم‌ترین مسئله در رشد افسار گسیخته قیمت برنج را مافیای واردات می‌داند که می خواهند با افزایش قیمت برنج داخلی و به طبع آن کاهش قدرت خرید مردم راه را برای ورود برنج‌های خارجی با قیمت بالاتر فراهم کنند.

نصیری در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: طبق مشاهدات میدانی  میزان برنج خارجی در بازار مازندران بیشتر از برنج‌های داخلی نظیر طارم است و اکثر فروشگاه‌ها اقدام به قرار دادن این محصولات در ویترین مغازه‌های خود کرده اند.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات برنج کشور واردات برنج خارجی را توهین به اعتبار برنج ایرانی میداند و سودجویی برخی را عاملی خطرناک در اقتصاد کشاورزی عنوان می کند.


سایه سیاه گرانی بر برنج‌های سفید
او در پاسخ به پرسش ما که چگونه می‌توان انتظار داشت با کاهش واردات، برنج‌های داخلی نیز با توجه به انحصاری که بوجود می‌آید همانند بازار خودرو گران‌تر نشود گفت: مازندران در تولید برنج هیچ مشکلی ندارد و می‌توان با افزایش سطح کشت ارقام پرمحصول همچون فجر و شیرودی نیاز بازار را کنترل کرد.

نصیری می‌گوید: میزان تولید برنج طارم ۴.۵ تن در هر هکتار، اما در ارقام پر محصول بین ۸ تا ۱۲ تن در هکتار است و با افزایش میزان کشت ارقام فجر و شیرودی به عنوان ارقام پرمحصول می‌توان میزان برداشت برنج را ۲۰۰ هزار تن افزایش داد و تا حد زیادی نیاز بازار به واردات را کم کرد، اما قبل از آن باید دست مافیای خطرناک واردات برنج از سفره مردم قطع شود.

گزارش: محمد حسین رمدانی
انتهای پیام / ک

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۳۱
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۴۹ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
وقتی هر مغازه و انباری تا سقف پر از برنج شده پس مشکل کمبود نیست، مشکل بی عرضگی ناظرين و سودجویی و حرامخواری کاسب بی خداس
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۳۷ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
لعنت بر گرانی
Iran (Islamic Republic of)
ایرانی
۱۳:۳۵ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
بجای پول نفت برنج خارجی وارد میکنند .حالا چگونه این برنج ها با قیمت بالا به مردم بخورانند و هم از فروش نفت سود کنند و هم از فروش برنج خارجی . فقط یک راه دارد برنج ایرانی را در دست بگیرنند و قیمتش را بالا ببرند تا مردم بدبخت به سمت برنج خارجی بروند.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۳۰ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
خب برنج هم پر.....
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۲۷ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
همون کیلویی ۳۵ تومن برنج مازندران مثلا مناسبه ؟! قیمت برنج مازندران کیلویی ۱۶ تومن بود هزار تومن دو تومن افزایش قیمت نه بیش تر از دو برابر !!!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۲۷ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
همون کیلویی ۳۵ تومن برنج مازندران مثلا مناسبه ؟! قیمت برنج مازندران کیلویی ۱۶ تومن بود هزار تومن دو تومن افزایش قیمت نه هر کیلو بیش تر از دو برابر !!!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۲۴ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
خود مردم هم به همدیگر رحم نمی کنند . دلال که خون مردم را تو شیشه کرده و کسی نمی تواند یا نمی خواهد با این پدیده ضد انسانی و حرامخور برخورد کند حتی از خود کشاورز هم مستقیم بروی بخری به همان قیمت بازار می دهد و متاسفانه دولتها هم که تا الان کاری نکرده اند .فقط خدا به داد این ملت برسد البته تا زمانی که مردم به همدیگر رحم نکنند خداوند هم کاری نکرده و رحمی هم نخواهد کرد.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۲۳ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
سلام خدمت اقای رئیسی و اقای قالیباف .هردو با شعار خدمت به مردم .در وضع معیشتی وسر وسامان دادن با اوضاع گرانی ها وتورم و رسیدگی به اوضاع بورس به جلو امدید .واما بنده وخیلی ها که به پای صندق رای امدیم جهت ازمایش شما ...
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۰۰ ۰۲ اسفند ۱۴۰۰
دقیقا
Germany
ناشناس
۱۳:۰۳ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
برای کنترل قیمت و فروش بدون دلال نیاز به فروشگاه های چند هزار متری زنجیره ای هست!
توی هر منطقه شهری و روستایی نیاز به ده فروشگاه زنجیره ای داریم تا از کشاورز و کارخونه دار مستقیم خریداری شه!
مثلا تهران بیست منطقه داریم باید هر منطقه بیست فروشگاه زنجیره ای پنج هزار متری داشته باشه
شصت درصد اقتصاد کشور توی فروشگاه ها هست که جای بانک جدید باید روی فروشگاه ها سرمایه گذاری کرد!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۵۵ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
جهاد کشاورزی چرا برنج مرغوب با کیفیت پرثمر مقاوم در اختیار کشاورزان نمی گذارد چرا با این همه صد کشاورزی نیست چرا صنعت کشاورزی رشد نمی کند چرا زمین مساعد ومخصوص خوراک وکالاهای اساسی نیست و...دولتی ها کجا رفتند؟!!!!!!؟؟؟؟
Iran (Islamic Republic of)
))))))))))((((((((((
۱۲:۵۳ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
دولت قبلی بابت کسری بودجه با بورس کلاه گشاد سر مردم گذاشت و خیلی ها رو به خاکستر نشوند تا 1/5 تریلیون تومان به جیب بزند
دولت جدید با برنج چطور؟وقتی قیمت برنج ایرانی 70 تا 100 هزارتومان بشود دولت هم به راحتی میتواند برنج وارداتی تهاتری هندی و پاکستانی و.. رو به قیمت 30تا 40 هزار تومان به مردم بفروشد(همه هم راضی هم دولت هم مردم )
برنجی که از این کشورها به قیمت 10 تا 13 هزار تومان وارد میشد(بهمراه سود ) یهو شد 30تا 40 هزار تومان کیلویی 17000 تومان سود بیشتر افرین به این درایت بابت رفع کسری بودجه ؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۴۱ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
ما خودمون برنج کشت میکنیم شهریور ماه برنج طارم اصل و کیلویی ۳۰ به فروش رسوندیم الان قیمت اینقدره دست دلالان تو کاره وگرنه خوده کشاورز داره ضرر میبینه با این هزینه های کاشت و نگهداری
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۴۱ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
ما خودمون برنج کشت میکنیم شهریور ماه برنج طارم اصل و کیلویی ۳۰ به فروش رسوندیم الان قیمت اینقدره دست دلالان تو کاره وگرنه خوده کشاورز داره ضرر میبینه با این هزینه های کاشت و نگهداری
-
ناشناس
۱۲:۲۶ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
نميدونم چرا همه سرشونو كردن زير برف . اون از بازار اون از معيشت اون از بورس
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۱۵ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
دولت باید زمین های کارشناسی شده و کاملا مساعد را برای کشت صنعتی برنج فراهم کند جمعیت داره بالا می رود و مبارزه ارزان وکارامد با آفات گردد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۴۵ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
هر روز خبر بد یکی هم پیدا نمیشه ی کاری بکنه
Iran (Islamic Republic of)
حسین
۱۰:۱۸ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
مسولی که نمی تونی با گرانی داخلی و دلال‌ها برخورد کنی چطوری میخوای با اسرایییل بجنگی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۱۴ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
همون دلال یا واسطه گر یا مݝازه دار گرانفروش بی انصاف همه از جنس همین مردم ایران هستن پس تا خودمون به خودمون وهم نوعانمون رحم نکنیم هیشگی به ماه رحم نمیکنه از دولت هم نمیشه انتظار داشت چون همه کاربلد و کارکشته و بلا نسبت گرگ دارن میشن پس منتظر یه بلای اسمانی دیگر هم باید باشیم تمام
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۰۹ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
دولت برای پایین آوردن قیمت ها ونظارت بر قیمت وکنترل دلالان ای کاش این همه قاطعیت داشت
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۰۴ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
تمام بازارهارهاشده اند وگرانی لحظه به لحظه بیشتر می شود
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۵۵ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
امروز هم که قیمت برنج درجه یک ایرانی از سوی مسؤولین مربوطه ۶۵هزار اعلام شد یعنی رسمیت دادن به گرانی حدود پنجاه درصدی قیمت برنجی که در دست دلال هست و نهایتا به قیمت حدود ۴۰ تومن خریداری کرده!!!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۲۷ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
مسبب تمام گرانیها دولت است و لاغیر. از نهاده های دامی بگیر تا دلار!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۴۳ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
با کمک و سکوت مسئولین و ارگانهای نظارتی علاوه بر گرانی وحشتناک برنج : متاسفانه تقلبهای زیادی هم انجام گرفته . حتی در برنج های ممتاز و فوق اعلا هم مخلوط برنج خارجی وجود دارد.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۱۷ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
یکی برادر خودت اگه گرانفروشی و احتکار کنه چی بهش میگی؟؟ لوش میدی؟ زندانیش میکتی باهاش دعوا میکنی؟؟؟ جناب الان وضعیت ما همینجوری خودمون دار یم به خودمون بد میکنیم از هم دیگه داریم میکنیم دولت دیگه زورش نمیرسه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۴۱ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
دروغگویی و حقه بازی مملکتو ورداشته
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۲۸ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
هیس! اینجا مملکت امام زمانه!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۳۹ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
یعنی کشاورز ارزون میفروشه ؟؟؟؟؟
Iran (Islamic Republic of)
مهدی
۱۱:۱۵ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
بله من فروختم کیلو ۳۰ ت،الانم یکم دارم ۶۵ میفروشم درجه یک یک
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۲۸ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
از خود برنجکار هم بخوای بخری قیمتها همین است! دلالی توهمی است که دستگاه تبلیغاتی حکومت به خورد مردم میدهد تا نقض و برنامه خودش را پنهان کند.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۰۳ ۰۱ اسفند ۱۴۰۰
سلام اقا مهدی
داری برنج ادرس بده بییایم از شما بگیریم