به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از ساری،  استان مازندران با مساحتی حدود ۲۳۷۷۱/۲ کیلومتر مربع، ۴۶/۱ درصد مساحت کشور را در بر می‌گیرد، استانی با ۲۲ شهرستان، ۶۱ شهر، ۵۷ بخش، ۱۳۱ دهستان و ۳۶۰۴ آبادی که حد شمالی آن دریای خزر، حد جنوبی آن استان‌های تهران و سمنان، حد غربی گیلان و حد شرقی استان گلستان می‌باشد، اما به منظور قضاوت در ارتباط با وضعیت اجتماعی و فرهنگی هر یک از استان‌ها، علاوه بر جمعیت و وسعت می‌توان به برخی شاخص‌های استناد کرد و نزدیکی رتبه استان در هر شاخص به رتبه اول، نشان دهنده بالاتر بودن آن شاخص در استان است.

یکی از مهمترین شاخص‌های اجتماعی، زیستی و فرهنگی که مثبت یا منفی بودن آن می‌تواند پیامد‌های مثبت و منفی در جامعه داشته باشد سه گانه طلاق، ازدواج و ولادت است سه گانه‌ای که سالهاست در مازندران ترسناک شده اند.

آمار‌ها می‌گویند میزان فرزندآوری بانوان مازندرانی در ۱۰ سال گذشته ۳۳ درصد کاهش یافته است، مازندران رتبه ۳۰ کشور را نرخ باروری دارد، به ازای هر دو ازدواج یک طلاق در استان ثبت می‌شود آمار‌هایی که در نبود سیاست‌های مناسب جمعیتی هر سال هولناکتر می‌شوند.

شاید نبود همین سیاست‌های جمعیتی مناسب سبب شده است استان‌های تهران و خراسان رضوی از نظر تعداد کل دانش آموزان، رتبه اول و دوم و استان مازندران رتبه ۱۰ را به خود اختصاص دهد و این استان از لحاظ تعداد کارکنان آموزشی (معلم) رتبه ۸ و از نظر تعداد دانش آموزان استثنایی رتبه ۸ را دارد.

در برخی شاخص‌های فرهنگی، اما وضعیت مازندران کمی مناسب است استان مازندران در سال ۱۳۹۷ در زمینه عناوین کتاب‌های منتشر شده رتبه ۷، در زمینه توزیع کتابخانه‌های عمومی رتبه ۵ و در زمینه توزیع موسسات فرهنگی هنری چند منظوره رتبه ۴ می‌باشد را بدست آورد.

در شاخص تعداد دانش آموختگان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، استان‌های تهران و اصفهان به ترتیب دارای رتبه اول و دوم بوده و استان مازندران رتبه ۴ را به خود اختصاص داده است، اگرچه در خصوص تعداد زیاد فارغ التحصیلان مازندرانی و بیکاری گسترده آنان حرف‌های زیادی در نشست‌های رسمی و غیر رسمی گفته می‌شود اما این میوه همچنان نارس است.

وجود فضا‌های جرم خیز در بسیاری از شهرستان‌ها نیز علاوه بر بروز مشکلات کالبدی اجتماعی زمینه وقوع جرایم و ناامنی‌های را دامن زده است در همین راستا استان مازندران از نظر تعداد پرونده‌های تشکیل شده در مورد اقدام به خودکشی دارای رتبه ۱۳ در کشور، تعداد پرونده‌های تشکیل شده در رابطه با قتل دارای رتبه ۱۳ در کشور و تعداد دستگیر شدگان انواع سرقت‌ها دارای رتبه ۵ در کشور است.

آمار‌های نه‌چندان خوب، اما واقعی

فرهنگ در بستر حیات بشری و در پیوندی تنگاتنگ با وجود و زیست درونی و روحی انسان‌ها شکل می‌گیرد و پیوسته نیز دگرگون می‌شود، فرهنگ را از دیدگاه‌های مختلف می‌توان دید؛ گاه به‌عنوان حوزه نمادین حیات بشری موضوع تحلیل منطقی قرار می‌گیرد و پیوند میان عقاید، ارزش‌های گوناگون، قواعد حاکم بر ساخت، تحول و تغییر و رابطه آن‌ها با حیات اجتماعی و تعامل افراد، نهاد‌ها و تأثیر دوسویه فرهنگ و حیات اجتماعی بررسی می‌شود.

رابطه فرهنگ و فرد، بحث در چگونگی تأثیر فرهنگ در شکل دادن به شخصیت و از سوی دیگر، تأثیرپذیری فرهنگ از خلاقیت و استعداد‌ها و نیاز‌های افراد، ارتباط و رسانه‌ها و انتقال فرهنگ، ابعاد دیگری از مباحث مربوط به فرهنگ است.

اگر فرهنگ را در کلیت زیسته و در تعامل با همه اجزایی که بر آن اثر می‌گذارند و از آن تأثیر می‌پذیرند در نظر بگیریم، برای مفهومی نمودن آن می‌توان از مفهوم حیات فرهنگی در برابر حیات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی سود جست.

امروزه انتقال فرهنگ از طریق رسانه ها، تأثیر رسانه‌ها بر رشد و توسعه صورت‌های مشخصی از فرهنگ، نابسندگی آن‌ها در انتقال بعضی از شکل‌های فرهنگی، محدودیت‌های ناخواسته و تأثیر پذیری خلاقیت فرهنگی در عصر توسعه صنعت فرهنگی، از عوامل دست‌اندرکار آن وجوه دیگری از حیات فرهنگی جوامع است.

حیات فرهنگی، فعالیت فرهنگی افراد و مشارکت آنها، نهادها، سازمان‌ها، تشکل‌ها، انگاره‌ها، روند‌ها و تسهیلات فرهنگی را هم شامل می‌شود.

با توجه به این نکات، استان مازندران، وضعیت مناسبی در مصرف کالای فرهنگی ندارد؛ از جمعیت نمونه آماری ۸ /۶۷ درصد مطبوعات را نمی‌خوانند، ۴ /۷۱ درصد رادیو گوش نمی‌دهند، ۸ / ۱۷ درصد به کنسرت می‌روند، ۴/ ۷۵ هرگز سینما نمی‌روند و ۸/ ۳۵ درصد ورزش نمی‌کنند.

بیشتر بخوانید:

پس از برگزاری جلسه هیات دولت در ۱۶ آبان‌ماه سال جاری، سیدمحمد حسینی پور نوری که در کارنامه خدمتی خود دستیاری ویژه وزیر اطلاعات، معاون دادستانی کل کشور و قائم مقامی سازمان بازرسی کل کشور را دارد بعنوان بیست‌و‌چهارمین استاندار مازندران انتخاب شد.

آنطور که از سوابق خدمتی حسینی‌پور مشخص است او تجربیات فراوانی را در مسند‌های نظارتی به دست آورده و حال با کوله‌باری از تجربه وارد زادگاه خویش بعنوان عالی‌ترین مقام دولتی استان شده است.

باید دید که وی می‌تواند ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بالقوه مازندران را فعال کند تا در نهایت بتواند آمار‌های توسعه‌ای مازندران را در بخش‌های فرهنگی و اجتماعی افزایش دهد یا همین واقعیت‌های نهان اجتماعی و فرهنگی سال‌های بعد نیز به مازندران سنجاق شده خواهند ماند.

یادداشت از سینا قربانی پژوهشگر و کارشناس ارشد مطالعات فرهنگ و رسانه

انتهای پیام / ک