جعفر قنادباشی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتوگو با خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به رابطه ایران با شرق و غرب، گفت: در حال حاضر، شرق و غرب به معنی آن چیزی که در اوایل انقلاب بود، وجود ندارد؛ چراکه شرق، ماهیت کمونیستی خود را از دست داده است. منظور از شرق و غرب، کشورهایی است که از نظر جغرافیایی در شرق یا غرب قرار گرفته اند؛ طبق این تعریف، نگاه به شرق از گذشته در جمهوری اسلامی ایران مورد توجه بوده است چراکه به طور کلی، منطقه غرب آسیا حدود ۲۰۰ سال استعمار غربی را تحمل میکند، جغرافیا و مساحت ایران هم در طول تاریخ و با قراردادهایی مثل گلستان، کاهش پیدا کرد که آن را میتوان به دلیل سیاستهای آمریکایی و انگلیسی دانست.
وی افزود: ما با توجه به واقعیتهای امروز جهانی به دنیا نگاه میکنیم، همچنین باید تحمیلهای ٢٠٠ ساله سیاستهای غربی که متأسفانه در وزارت خارجمان رسوخ کرده و باعث نگاه پیوسته ما به غرب شده بود را کاهش داده و با عینک منافع ملی با سایر کشورها هم ارتباط برقرار کنیم؛ واقعیتهای جهانی میگویند که کشورهایی مثل ژاپن و چین، سیاست استعماری را اجرا نکرده و با دستیابی به تکنولوژیهای نوین، تبدیل به رقیبی برای غربیها شده اند، لذا ما میتوانیم از رقابت بین غرب و شرق استفاده کرده و غربیها را واردار کنیم که برخی از سیاستهای تحمیلیشان را علیه ایران بردارند.
قنادباشی با تاکید بر اینکه دولت سیزدهم نگاه صفر و صدی نداشته و علاقمند به رابطه با سایر کشورهاست، اظهار کرد: ما میتوانیم برخی از نیازهای اقتصادیمان را حتی از غربیها تامین کنیم. ٢٠۵ کشور در جهان وجود دارد که ١٢٠ کشور عضو جنبش غیر متعهدها هستند، ایران باید سعی کند با نگاه منطقی به قابلیتهای این کشورها و خود، رابطه خوبی با آنها داشته باشد، البته رابطه یک طرفه با غرب، باعث ایجاد انحصاری به نفع آنهاست، ما این حق را داریم که با تمام کشورهای جهان مخصوصا چین، ژاپن و روسیه تبادل اقتصادی داشته باشیم و غربیها را ناگزیر به برخورد عادلانه در معاملات اقتصادی کنیم تا از سیاستهای ظالمانه خود دست بردارند.
کارشناس مسائل خاورمیانه در پاسخ به این سوال که چه زمانی نتایج سند همکاری ایران و چین مشخص خواهد شد، بیان کرد: همکاری کشورها به این بستگی دارد که آنها در عرصه دیپلماسی، چقدر حاضر به گسترش روابط خود هستند، قطعا با شتاب بخشیدن به فعالیتهای دیپلماتیک و گفتوگوهای مربوط به اجرا و نهایی شدن یک توافق، نتایج آن به صورت شفافتر معلوم خواهد شد، در حال حاضر نمیتوان زمان معینی را برای ظهور نتایج جدی روابط با کشورها و به ویژه سند همکاری ایران و چین تعیین کرد، اما ابتدایی و مهمترین نتیجه سند همکاری ایران و چین، انفعال غربیهایی است که تصور میکردند ما پیوسته انحصار اقتصادی را به آنها هدیه میکنیم. رابطه تهران و پکن به غربیها این منظور را القا کرد که اگر شما درصدد تحریم و فشار ما باشید، ایران میتواند نیازهای خود را از طریق رابطه با شرقیها تامین کند و به شما نیازی ندارد.
وی با تاکید بر لزوم قطع وابستگی به غرب، گفت: روسیه و چین، راهبرد دلار زدایی برای مقابله با باجگیری سیاسی آمریکا را در پیش گرفتند، در واقع آنها با کنار گذاشتن این ارز بین المللی، مبارزه جدی با حاکمیت دلار و غربی را شروع کردند. همکاری ما با دو کشوری که دلار را در معاملات تجاری خود کنار گذاشتند به معنای خارج شدن غربیها از انحصار اقتصادی آنهاست، لذا همکاری ایران با چین و روسیه، هشداری به غربیهاست که آنها از سیاستهای استعماری و افزون خواهی دست بردارند، چراکه ما زیر بار ظلم نمیرویم.
قنادباشی با اشاره به رابطه ایران و عراق، اظهار کرد: ایران و عراق مواضع یکسانی در برخورد با تمهیدات منطقهای دارند و همراهی این دو کشور در مبارزه با داعش، گواه این موضوع است، همچنین احزاب عراق به طور سنتی با ایران در ارتباط بودند و در زمان جنگ تحمیلی برخی از دست اندرکاران آن احزاب به ایران تبعید و در کشور ما حضور داشتند. تهران و بغداد از لحاظ گردشگری مذهبی با هم رابطه گستردهای دارند و به طور کلی هرچقدر که ایران و عراق رابطه نزدیک تری داشته باشند، بازدارندگی اطمینان بخش تری برای مقابله با تهدیدات دشمنان در کوتاهمدت و بلندمدت دارند، ما برای پیشرفت و رفع موانع دو کشور احتیاج به تبادل نظرات پیوسته با عراق داریم.
وی ادامه داد: بغداد به عنوان میزبان مذاکرات مستقیم تهران و ریاض، در حال تنش زدایی بین این دو کشور است، وساطت عراق به مردم این کشور نشان میدهد که بغداد در حال ارتقاء و نقش آفرینی در منطقه است، همچنین در عراق کسانی هستند که ریاض را حمایت میکنند و سعی در تسهیلگری این مذاکرات به درخواست عربستان دارند.
بیشتر بخوانید
قنادباشی درباره تعامل ایران با هند در دولت سیزدهم، بیان کرد: ما با هند اشتراکات فرهنگی و تاریخی زیادی داریم که میتواند در رابطه ایران با این کشور، بسیار تاثیرگذار باشد اما به طور کلی تعامل با دهلی نو، بستگی به توانایی آنها در برطرف کردن نیازهای تهران و قابلیتهای اقتصادی این کشور دارد، ایران به عنوان یک طرف این رابطه میتواند نیازهای هند را در مسئله گاز، نفت یا برخی کالاهای دیگر تامین کند. البته رابطه ایران با هند به اندازه تعامل با چین نمیتواند برسد چراکه پکن، دومین قدرت اقتصادی جهان، عضو شورای امنیت و پرجمعیتترین کشور دنیاست و توافق این دو کشور از لحاظ اقتصادی برای ایران به عنوان قدرت خاورمیانه، اهمیت زیادی دارد.
وی همچنین با اشاره به رابطه ایران و مصر، گفت: قاعدتا ما با مصر، اشتراکات تاریخی و فرهنگی زیادی داریم که حتی قابل قیاس با هند و دیگر کشورها نیست؛ نگاه بسیار دوستانهای بین این دو ملت وجود دارد که این مسئله به زمان حکومت فاطمیون در این کشور بر میگردد و ایران اسلامی هم به دلیل توجه به اهل بیت (ع)، توجه خاصی به آنها دارد، اما طی این سال ها، حکومتهایی در مصر سر کار آمدند که به دلیل وابستگیهای آشکارشان به غرب و اجرای سیاستهای دیکته شده آمریکاییها و اسرائیلی ها، اجازه رابطه نزدیک با کشورمان را نداشتند و علی رغم علاقه تهران و قاهره برای رابطه با یکدیگر، صهیونیستها نگرانند که رابطه نزدیک مصر و ایران، خطر بزرگی در همسایگی اسرائیل باشد، بنابراین تلاشهای زیادی برای قطع رابطه مصر با کشورمان میکنند. در بسیاری از دولتهای گذشته به ویژه دولت احمدی نژاد برای برقراری رابطه با مصر تلاشهای صورت گرفت، اما سیاست غربیها مانع از برقراری این روابط شد.
در حالی که به روزهای آغاز به کار دولت سیزدهم نزدیک میشویم که یکی از موضوعات مهم، سیاست خارجی و برقراری روابط با سایر کشورهاست. در طول تاریخ، برخی دولتها با نگاهی صرف به غرب، وابستگی کشور را زیاد کردند، اما بعد از گذشت زمان، تقریبا همه کارشناسان به این نتیجه رسیدند که نباید به اصطلاح همه تخم مرغها را در یک سبد گذاشت و باید با تمام کشورها بر اساس منافع ملی ارتباط برقرار کرد، همچنین رابطه با همسایگان یکی از مسائل مهم برای تقویت اتحاد به خصوص در منطقه حساس خاورمیانه است که انتظار میرود دولت سیزدهم به آن اهتمام ورزد.
حجت الاسلام رئیسی، رئیس جمهور منتخب چندر روز گذشته با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در توییتر در خصوص سیاست خارجی دولت احتمالی خود گفت که تعامل با همه کشورهای جهان به ویژه با همسایگان برنامه سیاست خارجی دولت من است.
انتهای پیام/