به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از همدان، امسال زمستان کوله بارش را بدون بارش‌های کافی برف و باران و ذخیره‌ای برای تابستان بست و رفت و فصل بهار نتوانست آن سرسبزی و شادی را مانند سالیان گذشته به کوهستان‌ها هدیه دهد و اینک سایه خشکسالی بر مرتع های این استان سنگینی می‌کند.

استان همدان  در تنوع حیات وحش غنی است اما سال‌هاست که با مهمان ناخوانده‌ای به نام خشکسالی، دست و پنجه نرم می‌کند و همین تنوع گونه‌های حیات وحش را دستخوش تغییراتی کرده است و اینک خشکسالی و کمبود علوفه باعث کاهش زادآوری حیات وحش شده و جمعیت آنان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.

کاهش زادآوری گونه‌های جانوری همدان به علت خشکسالی

مهدی صفی‌خانی، معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان گفت: سرشماری گونه‌های جانوری از ابتدای تیر به مدت دوهفته اجرا شد.

در این سرشماری شاهد کاهش زادآوری حیوانات هستیم که ناشی از تأثیرات خشکسالی است.

او با تاکید بر کاهش جمعیت حیات وحش در اثر خشکسالی افزود: هنوز نتایج سرشماری ها برای اعلام دقیق کاهش گونه های جانوری  و حیات  وحش تحلیل نشده است . 

او ادامه داد: برای جبران خشکسالی هر چند معتقد به دخالت حداقلی در مدیریت حیات وحش هستیم، اما به واسطه تراکم بالای جمعیت حیات وحش در مناطق تحت مدیریت نیاز به  اقدام عملی است از جمله می‌توان به اقدامات فصلی مانند پایش مداوم منابع آبی مناطق، سنجش هفتگی و بررسی خروجی منابع آبی، شناسایی منابع جایگزین در صورت خشک نشدن منابع موجود، برنامه ریزی چگونگی جایگزینی منابع، تهیه علوفه برای جبران خسارت ناشی از کاهش رویش گیاه اشاره کرد.

صفی خانی گفت: اداره کل محیط زیست استان  تلاش کرده با ساخت آب انبار و آبشخور، انبار علوفه، آبرسانی سیار، لایروبی چشمه ها، توزیع دان و علوفه ، پمپاژ آب به ارتفاعات و  نصب سامانه های آبرسانی، تا حدودی پیامدهای خشکسالی را  کاهش دهد.

• خشکسالی، زنگ خطر نابودی حیات وحش استان یزد
•  خطر خشک شدن ۸۰۰ هکتار از باغات شهرستان چادگان
• ارائه آموزش‌های مراقبتی لازم برای حفاظت از احشام به دامداران

سرشماری وحوش مناطق حفاظت شده استان همدان

او با بیان اینکه سرشماری گونه‌های شاخص دو بار در سال انجام می‌شود، گفت: سرشماری تابستانه با هدف برآورد نرخ زادآوری حیات وحش انجام می‌شود.

صفی خانی ادامه داد: در سرشماری زمستانه نیز کل جمعیت گونه‌های جانوری  بررسی و پایش  می‌ شود.

او با بیان اینکه نیمی از سرشماری‌ها تا کنون انجام شده و پیش‌بینی می‌شود کاهش زادآوری در بره و بزغاله‌ها را داشته باشیم، تأکید کرد: برآورد‌های انجام شده تا کنون با پیش‌بینی‌های مجموعه محیط زیست هم‌خوانی دارد و در مقایسه با  سال‌های اخیر با کاهش زادآوری روبرو هستیم.

معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان به اثر مستقیم خشکسالی در مناطق حفاظت شده اشاره کرد و گفت: منابع آبی مورد نیاز حیات وحش را تحت تأثیر قرار می‌دهد همچنین اثر غیر مستقیم خشکسالی، شرایط تغذیه‌ای حیات وحش را تحت تأثیر قرار داده و میزان تغذیه آن‌ها را کاهش می‌دهد.

صفی خانی بیان کرد: ترک منطقه از سوی گونه‌های جانوری قبل از فصل زادآوری ممکن است به وقوع بپیوندد اما در این فصل گونه‌های جانوری منطقه  را ترک  نخواهند کرد.

شناسایی ۳۰۰ گونه جانوری در استان همدان

معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان با اشاره به تنوع زیستی ۳۰۰ گونه جانوری در مناطق حفاظت شده استان همدان گفت: ۴۰ گونه پستاندار، ۱۸۱ گونه پرنده، ۴۳ گونه خزنده، ۳۸ گونه ماهی، ۴ گونه دوزیست، یگ گونه منقرض شده، ۲ گونه هم در معرض خطر انقراض و آسیب پذیر هم شناسایی شدند که برای حفظ و نگهداری آن‌ها اقدامات لازم انجام شده است.

صفی خانی عنوان کرد: بیشتر این گونه‌ها از جمله کل و بز، قوچ و میش در ۶ منطقه حفاظت شده با وسعت ۶۲ هزار هکتار تحت مدیریت محیط زیست همدان زندگی می‌کنند.

او  بزرگترین تهدید محیط زیست و تنوع زیستی همدان برای حفظ گونه‌های جانوری و گیاهی را تخریب زیستگاه آنان بیان کرد.

معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان ادامه داد: مرکزی تحت عنوان «شیر دره» در همدان اقدام به تیمار و نگهداری پرندگان و گونه‌های مجروح و مصدوم می‌کند که مشکل این حیوانات را بررسی کرده و پس از تیمار به آغوش طبیعت باز گرداند.

خشک شدن تالاب آق‌گل ملایر

عباس نجاری، رئیس اداره حفاظت محیط زیست ملایر گفت: خشک شدن تالاب آق‌گل با توجه به فصلی بودن آن  طبیعی است .

این تالاب در سال‌های ۸۸ تا ۹۵ نیزکاملا خشک بوده و امسال نیز به علت خشکسالی بی سابقه در نیم قرن اخیر، خشک شده است.

او مهم‌ترین علت خشک شدن تالاب را کاهش بارش‌های جوی بیان کرد و گفت: از طرفی حوضه آبریز رودخانه قره‌چای در جنوب دشت کمیجان به عنوان حق‌آبه زیست محیطی این تالاب ، از منابع تغذیه تالاب آق گل است که متأسفانه تا امروز به‌صورت کامل تأمین نشده است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست ملایر از مهاجرت پرندگان ساکن در این تالاب به طور کامل خبر داد و گفت: بسیاری از پرندگان مهاجر همچون اردک سرسبز، فلامینگو، خوتکا، کاکایی، پاچیلیک و عقاب تالابی که در مسیر مهاجرت خود این تالاب را برای استراحت یا زادآوری انتخاب می کردند، در حال حاضر با خشک شدن تالاب در منطقه حضور ندارند.

نجاری افزود:با بارش‌های جوی در ماه‌های آتی و تأمین حق‌آبه زیست محیطی، تالاب آبگیری شده و به چرخه حیات بازگردد.

جلوگیری از برداشت بی رویه علوفه

حمید رضا حق نظری، روزنامه نگار حوزه محیط زیست و نائب دبیر شبکه تشکل های مردم نهاد محیط زیست و منابع طبیعی استان همدان گفت: کشور ایران در مناطق خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته که منابع آبی ما بیشتر تحت تاثیربارش های سالیانه است و به طور طبیعی با مشکل خشکسالی مواجه می شویم.

این فعال حوزه محیط زیست ؛مهمترین وظیفه همه قشرهای مردم را  صرفه جویی در حوزه انرژی و منابع آبی دانست.

حق نظری به اصلی‌ترین عوامل از بین رفتن و تخریب زیست‌بوم‌ها از جمله آتش سوزی جنگل‌ها و مراتع و قطع درختان برای تهیه زغال و هیزم یا تولید الوار و مصالح ساختمانی و صنعتی و گسترش بی‌رویه شهر‌ها و کارخانه‌ها اشاره کرد و افزود: افزایش جمعیت و تغییر سبک زندگی مهمترین عامل برای دست‌اندازی به طبیعت و تخریب محیط زیست بوده است.

روزنامه نگار حوزه محیط زیست و نائب دبیر شبکه تشکل های مردم نهاد محیط زیست و منابع طبیعی استان همدان افزود: جنگل‌زدایی و تخریب جنگل‌ها بر اثر چرای بیش از ظرفیت دام برای تولید گوشت و مواد لبنی و همینطور گذران معیشت بخشی از جامعه عشایری و روستایی سبب شده است تغییرات محسوسی در حاشیه این زیست بوم ها شاهد باشیم.

کلام آخر

ایران کشوری خشک و نیمه خشک محسوب می‌شود و خشکسالی یک پدیده طبیعی است که در سالیان گذشته هم اتفاق می‌افتاد، اما گاهی اوقات با طولانی شدن دوره خشکسالی چنان اثرات منفی بر حیات وحش وارد می‌کند که حتی افزایش بارندگی در سال‌های آینده هم نمی‌تواند خسارت وارد شده را جبران کند.

خشکسالی از جمله مهمترین و قدیمی‌ترین بلایای طبیعی است که تکرار آن در استان تبدیل به بحران شده است.

مردم نمی‌دانند که چه موقع ممکن است این خشکسالی اتفاق بیفتد پس باید با تحقیق در مورد منابع مختلف صرفه جویی، بهینه کردن روش‌های آبیاری و بالا بردن آگاهی مردم می‌توانند از وقوع این بلای طبیعی جلوگیری کنند.

گزارش از آتنا بهرامی مقدس

انتهای پیام/ب