به گزارش خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، یکی از موارد مهمی که در انعقاد قرارداد‌های کار مورد نظر قرار می‌گیرد، مدت قرارداد کار است؛ چرا که اصولا کارگر و کارفرما با تعیین مدت در قرارداد‌های کار قادر به پیش بینی شرایط خود می‌باشند و بدون مشخص بودن و ذکر مدت در قرارداد‌های کار، دشواری‌های ناشی از عدم پیش بینی این امر سبب تضرر کارفرما شده و کارگر را نیز با عدم امنیت شغلی مواجه می‌سازد.

در جامعه کارگر و کارفرمایی یک کشمکش دائمی همیشه در حال اتفاق است و تمام مراجع صالح نیز نتوانسته اند با وضع انبوهی از قوانین آن را به سامان برسانند و آن بحث قرارداد کارگر و کارفرما است که هر ساله از رهگذر تخلفاتی که در این خصوص اتفاق می‌افتد و عمدتا نیز از طرف کار فرما است هزاران نفر از کارگران شاغل دچار خسارت مالی بسیار می‌شوند.

قرارداد کار دائمی (غیر موقت)

یکی از مهم‌ترین انواع قرارداد‌های کار با در نظر داشتن تعیین مدت در قرارداد کار، قرارداد کار غیر موقت برای مدت نا محدود یا دائمی است. مفهوم قرارداد کاری غیر موقت یا دائم، همانگونه که در عرف شناخته شده است، ناظر بر قرارداد‌هایی هست که برای مدت نامحدودی بین کارگران و کارفرمایان انعقاد می‌گردد و کارگر و کارفرما با فرض دائمی و همیشگی بودن، آن را منعقد ساخته و در حین قرارداد کار، برای آن مدتی را مشخص و تعیین نکرده اند.

در واقع این نوع قرارداد بهترین نوع قرارداد برای کارگر است چرا که موجب می‌شود تا کارگر بتواند از مزایای یک کار ثابت برخوردا شود و با افزایش تعداد سال‌های کاری، مزایای کارگر از لحاظ سنوات و بیمه افزایش یابد. مضاف بر این بعد از خاتمه کار می‌تواند از مزایای صندوق تامین اجتماعی مانند بازنشستگی و از کار افتادگی هم استفاده کند.

باتوجه به تبصره ۲ ماده ۷ قانون کار پیش بینی شده است " در کار‌هایی که طبیعت آن‌ها جنبه مستمر دارد، در صورتی که مدتی در قرارداد ذکر نشود، قرارداد دائمی تلقی می‌گردد ".

یکی از شرایط مهمی که قانونگذار در قانون کار برای قرارداد‌های غیر موقت یا دائمی و نامحدود مورد پیش بینی قرار داده، این است که با استنباط از ماده ۲۷ قانون کار، در قرارداد کار دائمی یا غیر موقت، کارگران را نمی‌توان بدون دلیل موجه اخراج نمود؛ بنابراین کارفرما برای اخراج کارگر دائمی خود، باید از فرایند و تشریفات پیش بینی شده در قانون مانند موجه بودن دلیل اخراج و کسب موافقت شورای اسلامی کار برای اخراج وی استفاده کند.

البته این مسئله سبب شده تا برخی از کارفرمایان از انعقاد قرارداد‌های کار غیر موقت یا نامحدود با کارگران امتناع کرده و با تمدید مجدد و چندین باره قرارداد‌های کوتاه مدت و موقت با کارگران، امنیت شغلی آن‌ها را مخدوش کنند.

96 درصد قراردادهای کار موقت هستند

علی خدایی نماینده کارگران در شورای عالی کار در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره ماهیت قرارداد کار دائم و مزایای آن برای کارگران، اظهار کرد: قرارداد کار دائمی مستقیم بر روی امنیت شغلی کارگران تاثیر می‌گذارد و جزو مطالبات اصلی کارگران است که طبق ماده هفت قانون کار اصل بر دائمی بودن قرارداد‌ها بر اساس مستمر بودن آن است و اگر قرارداد دائمی منعقد شود به واسطه امنیت شغلی که متوجه کارگران است جلوی خیلی از تخلفاتی که در امهال حقوق کارگران انجام می‌شود، گرفته خواهد شد.

نماینده کارگران در شورای عالی کار ادامه داد: سود عقد قرارداد دائم برای کارگران، رسیدن به امنیت شغلی و دیگر مزایای آن خواهد بود که برای بازار کار هم سود آور است.

وی با اشاره به اینکه بیش از ۹۶درصد قرارداد‌های کار، موقت است، تصریح کرد: عقد قرارداد دائمی موجب می‌شود تا حضور نیروی کار، افزایش بهروری و خلاقیت لازم را داشته باشد و حوادث کار نیز کاهش پیدا کند و سبب پیشرفت تولید و خدمات در کشور شود.

خدایی گفت: ماهیت کار یا مستمر یا غیر مستمر است که بر اساس طبیعت کار، قرارداد باید بر آن طریق نوشته شود که متاسفانه این مسئله اجرا نمی‌شود و با سوء تعبیری از تبصره ۲، ماده هفت قانون کار صورت گرفته است و در کار‌هایی که ماهیت مستمر هم دارند قراردادکار موقت منعقد می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: در این سال‌ها انواع قرارداد‌ها اختراع شده که عدم آگاهی کارگر از آن‌ها در زمان عقد قرارداد سبب می‌شود تا توسط کارفرما یا پیمانکار‌ها مورد سوء استفاده قرار بگیرند.

شرایط فسخ نمونه قرارداد انجام کار دائمی

مطابق ماده ۲۱ قانون کار، قرارداد دائم با یکی از شرایط زیر به پایان می‌رسد:
_فوت کارگر
_بازنشستگی یا از کار افتادگی کامل کارگر
_استعفای کارگر
_اخراج موجه کارگر

استعفای کارگر مطابق قانون انجام می‌شود، کارگر وظیفه دارد یک ماه به فعالیت خود ادامه دهد و در همان ابتدا استعفای خود را به صورت کتبی به کارفرما اعلام کند. در صورتی که حداکثر ظرف مدت ۱۵ روز، استعفای خود را به صورت مکتوب به کارفرما اطلاع ندهد استعفای ایشان منتفی محسوب شده و قرارداد قانون کار همچنان معتبر است.

در این حالت کارگر وظیفه دارد رونوشت استعفا و انصراف آن را به شورای اسلامی کارگاه (در صورت وجود) یا انجمن صنفی یا نماینده کارگران تحویل دهد.

در مورد اخراج کارگر نیز باید توجه داشت که مطابق ماده ۲۷ همین قانون، هرگاه کارگر در انجام وظایف خود کوتاهی کند و آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه را حتی با وجود تذکرات کتبی نقض کند، کارفرما حق دارد علاوه بر مطالبات و حقوق عقب افتاده، به نسبت هر سال سابقه کار، معادل یک ماه آخرین حقوق کارگر را به عنوان حق سنوات به او پرداخت کند تا قرارداد فسخ شود.

وحید حاجی‌زاده کارشناس حوزه روابط کار و کارگری در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان درباره انواع قرارداد‌های موقت و مزایای آن، اظهار کرد: باتوجه به نامه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به قوه قضائیه در خصوص ابطال دادنامه ۱۷۹ که بر اساس در مشاغلی که ماهیت آن مستمر است، اما قرارداد عقد شده با کارگران موقت است تبدیل به قرارداد‌های دائم می‌شود.

وی با اشاره به انواع قرارداد‌های دائم، ادامه داد: چهار دسته قرارداد دائم داریم مانند قرارداد‌هایی که از روز اول طبق یک حکم مشخص می‌شود که آن نیروی کار به عنوان نیروی دائم مشغول به کار است، در نوع دوم قرارداد‌ها تاریخ انقضا وجود ندارد و کارفرما در قرارداد فقط تاریخ شروع را درج می‌کند و به گمان خودش هر زمانی که بخواهد می‌تواند تاریخ پایان را بنویسد و قرارداد تمام شود، ولی این عمل جرم است و اگر تشخیص داده شود توسط خط‌شناسی، فرد خاطی مجازات کیفری خواهد داشت به جرم سوء استفاده از سند سفید امضا، در نوع سوم قرارداد‌ها به صورت ضمنی منعقد می‌شوند و نوع چهارم آن شفاهی است و در صورتی که قرارداد کتبی با فرد انعقاد نگردد و کار آن مستمر باشد، قرارداد دائم است.

وی افزود: درصورتی ابطال دادنامه ۱۷۹ و تغییر قرارداد موقت به دائم کارگرانی که ماهیت شغل آن‌ها مستمر است، یک سری شرایط فسخ قرارداد باید وضع گردد که از سوء استفاده نیروی انسانی جلوگیری شود.

وی تصریح کرد: یکی از عمد مزایای قرارداد دائمی، امنیت شغلی کارگران است و افزایش دستمزد و مزایای آن‌ها که البته در قرارداد‌های موقت هم این افزایش در صورت تمدید وجود دارد، اما متاسفانه توسط کارفرما‌ها این حقوق قانونی کارگران نادیده گرفته می‌شود.

باتوجه به اینکه قشر قابل توجهی از جامعه را کارگران تشکیل می‌دهند، عقد قرارداد‌های دائمی با وضع شرایط لازم، می‌تواند موجب امنیت شغلی و رفاه کارگران شود لذا کارگران نیز در عقد قراردادهای خود باید دقت لازم را داشته باشند تا دچار سوء استفادهای احتمالی نشوند.

بیشتربخوانید

• جاماندگان یارانه نقدی برای ثبت نام چه کارهایی باید انجام دهند؟

انتهای پیام/