تفسیر قرآن؛
علت خاتمیت پیامبر (ص) بر چه اساس و مبنایی است؟ +صوت
تفسیر اجمالی آیه ۴۰ سوره احزاب و روایت امام باقر (ع) از این آیه را در این گزارش بخوانید.
به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
مَا کَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِکُمْ وَلَٰکِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِیِّینَ ۗ وَکَانَ اللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمًا
محمّد (ص) پدر هیچ یک از مردان شما (زید یا عمرو) نیست (پس زینب زن فرزند پیغمبر نبود و پس از طلاق او را تواند گرفت) لیکن او رسول خدا و خاتم انبیاست، و خدا همیشه (حکمش وفق حکمت و مصلحت است، زیرا او) بر همه امور عالم آگاه است.
فایل صوتی تلاوت آیه ۴۰ سوره احزاب
دانلود
تفسیر آیه ۴۰ سوره احزاب
امام باقر (ع) می‌فرمایند: آیه «ما کانَ مُحَمَّدٌ أَبا أَحَدٍ مِنْ رِجالِکُمْ»؛ در شأن زیدبن‌حارثه نازل شده است. قریش گفتند: «محمّد (ص) بر ما خرده می‌گیرد که چرا برخی از ما، برخی را به خود منتسب می‌کنیم، درحالی‌که او زید را به خود نسبت می‌دهد و می‌گوید: «او پسر من است»؛ بنابراین خداوند فرمودند: «مَّا کَانَ مُحَمَّدٌ ابا أَحَدٍ مِّن رِّجَالِکُمْ»؛ یعنی در آن هنگام، پیامبر (ص) پدر زید نبود».
بیشتر بخوانید
در این آیه هم کلمه «رسول» و هم کلمه «نبیّ» آمده است. «رسول» صاحب کتاب و «نبیّ» خبر دهنده است، یا آنکه «رسول» پیام آور و «نبیّ» انجام دهنده رسالت است. «خاتَمَ» به معنای نگین انگشتر است که در قدیم با حک کردن نام خود بر روی آن، پایان نامه‌ها و دستور‌ها را با آن مُهر می‌کردند. خاتم و در اینجا کنایه از آخرین پیامبر بودن است.
گرچه در قرآن آیات فراوانی بیانگر جهان شمولی و جاودانگی آیین حضرت محمّد صلی الله علیه و آله است، مانند: «لِلْعالَمِینَ نَذِیراً»، «لِأُنْذِرَکُمْ بِهِ وَ مَنْ بَلَغَ»، «کَافَّهً لِلنّاسِ» و در روایات، حدیث متواتر «لا نبی بعدی» و حدیث معروف «حلال محمد حلال ابدا الی یوم القیامه» و ده‌ها حدیث دیگر بر این مطلب تأکید کرده اند، ولی این آیه روشن‌ترین دلیل بر خاتمیّت پیامبر اسلام است. این آیه تنها آیه‌ای است که هم نام پیامبر و هم رسالت پیامبر را در قالب دو عنوان ذکر کرده است: «مُحَمَّدٌ»، «رَسُولَ اللّهِ»، «خاتَمَ النَّبِیِّینَ»
چرا پس از اسلام انسان‌ها به پیامبر جدید نیاز ندارند؟
پاسخ: دلیل اصلیِ تجدید نبوّت‌ها و آمدن پیامبران جدید، دو چیز بوده است:یکی تحریف دین سابق، به گونه‌ای که از کتاب خدا و تعالیم پیامبر پیشین امور بسیاری تحریف شده باشد و دیگری تکامل بشر در طول تاریخ که مقتضی نزول قوانین جامع‌تر و کامل‌تر بود. امّا پس از پیامبر اسلام، این دو امر واقع نشده است، زیرا اوّلاً قرآن، بدون آنکه کلمه‌ای از آن تحریف شود، در میان مردم باقی است و ثانیاً جامع‌ترین و کامل‌ترین قوانین در آن مطرح شده و بر اساس علم خداوند، تا روز قیامت هیچ نیازی برای بشر نیست، مگر آنکه حکمش در اسلام بیان شده است.
چرا رابطه بشر با عالم غیب قطع شد؟
پاسخ: وحی نازل نمی‌شود، ولی رابطه با غیب همچنان باقی است، امام معصوم علیه السلام حضور دارد و فرشتگان الهی بر او نازل می‌شوند، امداد‌های غیبی به انسان‌های شایسته می‌رسد؛ حتّی افراد عادی اگر متّقی باشند نور الهی پیدا می‌کنند و خداوند راه حقّ را به نحوی به آنان نشان می‌دهد. «اِتَّقُوا اللّهَ ... یَجْعَلْ لَکُمْ نُوراً»
پیام‌های آیه ۴۰ سوره احزاب
۱- پسرخوانده هرگز پسر نیست و پدرخوانده نیز پدر نیست تا ازدواج او با همسر مطلّقه پسرخوانده اش جایز نباشد. «ما کانَ مُحَمَّدٌ أَبا أَحَدٍ مِنْ رِجالِکُمْ»
۲- حکم مادری همسران پیامبر برای مردم، دلیل حکم پدری آن حضرت نیست. «ما کانَ مُحَمَّدٌ أَبا أَحَدٍ»
۳- خاتمیّت پیامبر اسلام، بر اساس علم و حکمت الهی است. «خاتَمَ النَّبِیِّینَ ... اَللّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیماً»
انتهای پیام/
