وجود مزیت‌های نسبی از قبیل پهنه‌های معدنی و ذخایر سرزمینی ارزشمند، امکان تبادلات بازرگانی بین المللی با توجه به مرز‌های گسترده آبی و خاکی و نیز برخورداری از نیروی انسانی جوان و تحصیل کرده از یک سو و نیاز کشور به بهره گیری از این منابع خدادادی به جای خام فروشی و ایجاد ارزش افزوده بیشتر با ارزآوری حاصل از صادرات از سوی دیگر، دست اندرکاران اقتصادی کشور را بر آن داشته که به توسعه صنایع فولاد همت گمارند.

صنعت فولاد سازی و نقش آن در اقتصاد خراسان رضوی

از آنجا که خراسان رضوی از اغلب این مزیت‌ها و الزامات برخوردار است و در حالی که یکی از غنی‌ترین پهنه‌های سنگ آهنی کشور یعنی معادن سنگان در خواف در این استان واقع شده که به  عسلویه سنگ آهن ایران مشهور است، وجود مرز‌های گسترده خراسان رضوی با کشور‌های افغانستان و آسیای میانه، دسترسی به شبکه ترانزیت ریلی و جاده‌ای و نیز استعداد انسانی مورد نیاز در استان، ایجاد کارخانه فولادسازی را در منطقه موجه کرده است.

 

امری که باعث شده با توجه به فراهم شدن زیرساخت‌هایی همچون شاهراه‌های حمل و نقل، انرژی و سایر مزیت ها، نیشابور محل استقرار نخستین کارخانه فولاد شرق کشور باشد.

 

فولاد نیشابور پرداخت کننده ۱۰ درصد از درآمد‌های مالیاتی خراسان رضوی

کسری غفوری مدیرعامل فولاد خراسان به خبرنگار ما می‌گوید: اکنون مجتمع فولاد خراسان در نیشابور به عنوان پرداخت کننده ۱۰ درصد از درآمد‌های مالیاتی خراسان رضوی و برخوردار از قریب به دو هزار نیروی انسانی توانا، قطب بزرگ صنعت و تولید در شرق کشور می‌باشد که این شرکت چندین برابر رقم یادشده، به صورت غیرمستقیم اشتغال آفرینی کرده است که برای نمونه می‌توان به فرصت شغلی ایجاد شده در شبکه حمل و نقل زمینی با قریب به دو هزار راننده اشاره کرد.

 

---

او با بیان اینکه تکمیل زنجیره تولید فولاد در استان، هدفی مسئولانه، آینده نگرانه و ضروری است، می‌افزاید: فولاد خراسان اکنون تمام حلقه‌های تولید فولاد را در استانِ محل استقرار خود دارد و با بهره برداری از سهم این شرکت در منطقه معدنی سنگان، می‌توان امیدوار بود که تولید پایدار فولاد با توجه به کاهش هزینه حمل کنسانتره تا محل تولید به صورت ملموس و واقعی تحقق یابد.

مدیر عامل مجتمع فولاد خراسان با اشاره این که سهامداران عمده این مجتمع، از جمله «صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر» و نیز «شرکت توسعه معادن و فلزات» پایمردانه از احداث کارخانه کنسانتره‌ی فولاد خراسان در سنگان حمایت می‌کنند، ادامه می‌دهد: در یک سال گذشته تمرکز فولاد خراسان بر این امر بوده است که از سنگ آهن تا محصول نهایی روی پای خود بایستد که گام‌های خوبی در این زمینه در ماه‌های اخیر برداشته ایم.

 

رونق تولید با وجود ویروس‌های کرونا و تحریم

غفوری بیان می‌کند: حفظ مسیر‌های صادرات و ارزش آفرینی ارزی برای کشور در شرایط تحریم اهمیت ویژه‌ای دارد. جبران بخشی از کاهش منابع ارزی کشور به علت شرایط تحریم را می‌توان از برجسته‌ترین عملکرد‌های صنایع فولادی در سال‌های اخیر دانست، رشد بیش از ۲۰ درصدی میزان صادرات محصولات فولادی در سال ۹۸ با وجود تحریم‌ها که بنا به برآورد‌های دولت، از صادرات نفت و فراورده‌های آن پیشی گرفت، اتفاقی کم نظیر در تاریخ صنعت این مرز و بوم است. علی رغم فراز و نشیب‌های اقتصادی کشور در سال‌‏های اخیر، صنعت فولاد توانسته است روند رو به رشد خود در زمینه تولید و صادرات را حفظ کند.

• قطع گاز صنایع خراسان رضوی در زمستان، تهدید یا فرصت؟
• رکورد تامین ماهانه کنسانتره سنگ آهن در فولاد نیشابور شکسته شد
• صادراتی با طعم خسران ملی/ تامین شمش فولادی در گرو تصمیمات اصلاحی

او با اشاره به اینکه برنامه مجتمع فولاد خراسان برای امسال، تحقق بیش از ۱۲۰ میلیون دلار ارزآوری برای کشور از طریق صادرات است که با توجه به نتایج به دست آمده در ۱۰ ماه گذشته، این هدف در آستانه تحقق است، تصریح می‌کند: این مجتمع از ابتدای امسال تا کنون بیش از پنج هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان فروش را به ثبت رسانده است و با تحصیل یک هزار ۸۰۰ میلیارد تومان سود ناشی از فروش، سهم بزرگی از تولید و اقتصاد استان را به خود اختصاص داده است.

 

این در حالی است که این مجتمع، هم اکنون تمام نیاز استان پهناور خراسان رضوی را به محصولات سبک ساختمانی برآورده ساخته و ده‌ها هزار تن از محصولات خود را به خارج از مرز‌ها صادر کرده است و این خود گویای سهم شرکت مجتمع فولاد خراسان در اقتصاد استان است.

 

سهم عمده مجتمع فولاد خراسان در اقتصاد این استان

محمد رضا مس فروش رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در این باره می‌گوید: میزان تولیدات مجتمع فولاد خراسان براساس آمار‌های ثبت شده در سامانه بهین یاب در ده ماهه نخست سال، بالغ بر ۳۶/۱ میلیون تن گندله آهن، ۹۷۲ هزار تن آهن اسفنجی، ۷۸۱ هزارتن شمش فولاد و ۴۳۲ هزارتن میلگرد می‌باشد و فروش آن بالغ بر شش هزار ۲۶۷ میلیارد تومان بوده که سهم بزرگی از تولید و اقتصاد استان را به خود اختصاص داده است.

 

او می‌افزاید: میزان صادرات مجتمع فولاد امسال در زمینه تولید شمش و میلگرد بالغ بر ۱۳۱ هزارتن، با ارزش ۶/۵۷ میلیون دلار می‌باشد که نسبت به سال گذشته در وزن ۴۸ درصد کاهش داشته و در ارز آوری ۸/۲۹ درصد کاهش داشته که علت اصلی آن، دستورالعمل‌های صادره از سوی وزارت صمت، در جهت توزیع محصولات فولادی در بورس با هدف جلوگیری از کمبود محصولات با اولویت تامین نیاز کشور بوده است.

 

رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت خراسان ادامه می‌دهد: مجتمع فولاد خراسان با توجه به نوع صنعت و محصولات استراتژیک و نیز رویکرد چشم انداز توسعه استان در صنایع معدنی، طی چند سال اخیر می‌تواند در ایجاد صنایع بالادستی، سهم عمد‌ه ای را در اقتصاد استان ایفا کند.

مس فروش بیان می‌کند: فولاد خراسان یکی از واحد‌های بسیار موثر در اجرای طرح معین اقتصادی منطقه ۵ استان، براساس دستور صادره از سوی استاندار پیشین و مقام عالی وزارت فعلی بوده، که علاوه بر تاثیر در اقتصاد استان، در جایگاه اجتماعی و نیز کمک به وزارت بهداشت در بحث تامین اکسیژن مورد نیاز بیمارستان ها جهت مقابله با ویروس کرونا عملکرد مطلوبی را در استان به خود اختصاص داده است.

 

 

با توجـــه بـــه تأکیـــد مـقـام معـــظم رهبـــری مبنی بر ضرورت حذف وابستگی بودجۀ کشور به نفت و توسعۀ صادرات غیرنفتی می توان گفت که صنعت فولاد به خاطر کاربرد‌های بسیار و به دلیل اینکه از جمله صنایع مادر و استراتژیک به شمار می‌آید، می تواند نقش اصلی و محوری در این زمینه را ایفا کند.

 

بنابراین تقریبا همۀ کشور‌های توسعه‌یافته یا درحال‌توسعه نگاه ویژه‌ای به این صنعت دارند و ارتباط مستقیمی که رشد تولید و مصرف فولاد در کشور‌ها با شاخص رشد اقتصادی آن‌ها دارد نشان‌دهندۀ این نگاه است.

انتهای پیام//ر. ح

 

گزارشگر؛ سید روح الله حسینی