به گزارش خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان،  اواخر دهه ۶۰ بود که شهرداری اصفهان تالار تیموری را در کنارباغ موزه چهلستون در اختیار دکتر محمد‌علی جعفریان استاد دانشگاه اصفهان و پدر علم زمین شناسی فلات مرکزی ایران قرارداد تا به عنوان موزه تاریخ طبیعی در اختیار مجموعه گرانقدر آثار این استاد بزرگوار که با هزینه شخصی در حوزه‌های علوم گیاهی، جانورشناسی، زمین ‌شناسی و جغرافیایی از نقاط مختلف ایران گردآوری کرده بود قرار گیرد.

قرار گرفتن این مجموعه نفیس در تالار تاریخی تیموری یک تیر و دو نشان بود، که هم ظرفیت گسترده گردشگری را برای علاقه‌مندان داخلی و خارجی فراهم می‌کرد و هم ظرفیت آموزشی گسترده‌ای داشت که جبران کمبود وسایل کمک آموزشی در علوم طبیعی در سطوح مختلف آموزشی از دبستان تا دانشگاه را فراهم می‌کرد و به سرعت مورد توجه دانش آموزان و دانشجویان و علاقه‌مندان قرار گرفت.

اما چراغ این موزه ارزشمند پس از مرگ بنیانگذارش خاموش و موجب شد نصف جهان چنین ظرفیت بزرگ آموزشی و گردشگری را از دست بدهد از سوی دیگر، بنای تاریخی این موزه دچار فرسودگی و به شدت نیازمند تعمیر و مرمت است که به دلیل مسائل حقوقی مالکیت اشیا تاریخی و همچنین تعیین محل جدید موزه، به تعویق افتاده و این عمارت ارزشمند هر روز فرسوده‌تر می‌شود.

مالکیت موزه در اختیار شهرداری و بخش خصوصی است

فریدون اللهیاری مدیرکل سازمان میراث فرهنگی استان اصفهان گفت: در تفاهم نامه انجام شده در باره موزه تاریخ طبیعی اصفهان، مالکیت این بنای تاریخی در اختیار شهرداری و بخش خصوصی است و سازمان میراث فرهنگی هیچ مالکیتی در آن ندارد.

او افزود: این ساختمان که در جوار تالار تاریخی تیموری قرار گرفته به ثبت ملی رسیده است و طبق قانون سازمان میراث فرهنگی همه ابنیه ثبت شده ملی تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی هستند، بدین معنی که هر نوع مداخله‌ای در ساختمان بنا مانند تخریب و یا بازسازی باید با نظر میراث فرهنگی باشد.

مدیرکل سازمان میراث فرهنگی استان اصفهان تاکید کرد: بنا‌هایی که از نظر قانونی تحت تملک سایر دستگاه هستند باید از سوی همان سازمان مورد حمایت و یازسازی قرار بگیرند و نقش میراث فرهنگی در این حوزه نقش نظارتی است.

اللهیاری ادامه داد: به دلیل اینکه مالکیت موزه تاریخ طبیعی دست شهرداری است کارشناسان میراث فرهنگی امکان مرمت آن را ندارند، اما باید توجه داشت که هر گونه تصمیم گیری در ادامه فعالیت موزه طبیعی اصفهان باید با نظارت و هماهنگی میراث فرهنگی انجام شود.

او افزود: پس از انقلاب محل فعلی موزه تاریخ طبیعی اصفهان در اختیار شهرداری بود و پس از آن در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ این تالار در اختیار دکتر جعفریان، استاد زمین شناسی دانشگاه اصفهان قرار گرفت تا یافته‌های شخصی خود و دانشجویانش را در قالب موزه به نمایش بگذارد که این استاد دانشگاه حدود هشت سال گذشته فوت کرده و به دلیل اینکه شهرداری با وارثان این فرد به توافق نرسید اجازه ادامه فعالیت این موزه را نداد و این بنا در حال حاضر در اختیار شهرداری است.

ورثه مرحوم جعفریان حاضر به تخلیه موزه نیستند

فریده روشن عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر اصفهان در پاسخ به این سؤال که در صورت تخلیه، چه کسی قرار است مرمت تالار تیموری را بر عهده بگیرد؟ گفت: وظیفه بهسازی و مرمت تالار تیموری علی‌القاعده به سازمان بهسازی و نوسازی شهرداری اصفهان سپرده خواهد شد مگر اینکه به هر دلیل، تصمیم دیگری اتخاذ شود.

او ادامه داد: اکنون حکم پایان مشارکت (مشارکت شهرداری اصفهان با ورثه مرحوم جعفریان به‌عنوان مالک اشیای موزه تاریخ طبیعی اصفهان) از سوی دادگاه صادر شده، ولی حاضر به تخلیه نیستند و شکایت مجدد برای تخلیه و دریافت اجرت‌المثل برای زمانی که از پایان مشارکت گذشته، صورت گرفته است.

پیگیری حقوقی مالکیت اشیا تاریخی موزه، عملیات مرمت را به تعویق انداخته است

محمد فیض مدیر عامل سازمان نوازی و بهسازی شهرداری اصفهان گفت: ساختمان موزه تاریخ طبیعی اصفهان در محل تالار تیموری، مربوط به دوران تیمور گورکانی بوده است.

این بنا در زمان صفوی دارای چهار حوض بزرگ در جلوی عمارت بوده است در دوران صفوی و در ادامه در دوران قاجار تغییرات و تعمیراتی در این بنا حاصل شد و در دوران پهلوی، این مکان، محل استقرار سربازان و در سال ۱۳۲۷ باشگاه افسران بوده است.

او ادامه داد: مهم‌ترین مسئله‌ای که امروز موزه تاریخ طبیعی اصفهان با آن رو به رو است، پیگیری حقوقی مجموعه اشیا تاریخی موجود در این مجموعه است که در حال انجام است.

بودجه کافی برای مرمت تالار تیموری در سال آینده درنظر گرفته شده است

مدیر عامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان تاکید کرد: امسال بودجه‌ای برای مرمت این بنای تاریخی در نظر گرفته شده بود که متاسفانه به دلیل همین پیگیری‌های حقوقی اشیا تاریخی، عملیات مرمت به تعویق افتاد.

فیض افزود: خوشبختانه در پیش بونی بودجه سال آینده، بودجه کافی برای مرمت این بنا درنظر گرفته شده و با حل شدن بقیه مسائل نسبت به مرمت و تعمیر بنا اقدام خواهد شد.

حکم تخلیه صادر شده، اما صاحب اشیا موزه، تمکین نمی‌کند

ایمان حجتی مدیرکل ارتباطات و امور بین الملل شهرداری اصفهان گفت: دادگاه حکم قطعی تخلیه موزه تاریخ طبیعی اصفهان را صادر کرده این در حالی است که صاحب این اشیا هنوز به اجرای حکم تمکین نکرده است.

او ادامه داد: شهرداری اصفهان در نخستین برنامه راهبردی پنج ساله خود موسوم به برنامه اصفهان ۲۲+ که در دهه گذشته طراحی و اجرا شده بود، ۲۲ طرح برای توسعه اصفهان تعریف کرد که یکی از این طرح‌ها، ساخت موزه تاریخ طبیعی در منطقه ناژوان و انتقال اشیا موزه تاریخ طبیعی از تالار تیموری به این مکان بود.

مدیرکل ارتباطات و امور بین الملل شهرداری اصفهان با بیان اینکه موزه‌های تاریخ طبیعی در دنیا نیازمند به روز رسانی هستند و موزه تاریخ طبیعی اصفهان نیز از این امر مستثنی نیست، ابراز داشت: در این زمینه مرحوم دکتر جعفریان به عنوان طرف قرارداد شهرداری در دوران حیات خود اقدامات ارزنده‌ای را در این زمینه داشتند و موزه خوبی را نیز ایجاد کردند.

حجتی با بیان اینکه پس از فوت دکتر جعفریان خانواده اشیا این موزه را واگذار کرده‌اند، اضافه کرد: مشارکت شهرداری با مرحوم جعفریان بوده و با فوت ایشان این مشارکت پایان یافت، اما با توجه به عدم همکاری خانواده وی با شهرداری مبنی بر تخلیه موزه تالار تیموری پیگیری‌های قضائی انجام و بعد از چند جلسه دادگاه ه و رأی بدوی و تجدید نظر، رأی دادگاه پایان مشارکت شهرداری و مرحوم جعفریان را اعلام کرد.

او گفت رأی دادگاه حدود یک سال گذشته صادر شده و در این مدت بار‌ها با دختر مرحوم جعفریان جلسات مختلفی را برای جابجایی اشیا برگزار کرده‌ایم و بار‌ها قول‌هایی مبنی بر تخلیه داده‌اند، اما هنوز به رأی دادگاه تمکین نکرده‌اند.

حجتی در خصوص انتقال اشیا موزه تاریخ طبیعی به منطقه ناژوان نیز ابراز داشت: موزه تاریخ طبیعی نیاز به فضا و ساختمان مدرن است تا از فعالیت آفات تهدید کننده این آثار جلوگیری شود واین امر در همه دنیا مورد توجه است.

مکانی برای ساخت موزه تاریخ طبیعی در ناژوان آماده شده است

مدیرکل ارتباطات و امور بین الملل شهرداری اصفهان با بیان اینکه در منطقه ناژوان مکان بسیاری مناسبی برای ایجاد موزه تاریخ طبیعی است و برای این امر مکانی را نزدیک باغ پرندگان در نظر گرفته‌ایم که آماده بهره برداری است و با حضور مشارکت کننده می‌توان این محل را به بهره برداری رساند، اضافه کرد: از سوی دیگر باید توجه داشت که کسانی که اشیا موزه تاریخ طبیعی به آن‌ها واگذار شده بیش از آنکه به دنبال این اشیا باشند به دنبال محل موزه در تالار تیموری هستند چرا که این مکان در مرکز دولتخانه صفوی قرار گرفته است.

حجتی با بیان اینکه با توجه به اینکه موزه تالار تیموری از نظر مکانی بسیار مناسب است، باید کاربری متناسب با فضا برای آن در نظر گرفته شود، گفت: در این زمینه پیش بینی‌هایی را داشته‌ایم.

او تاکید کرد: البته باید توجه داشت که تالار تیموری تنها بنای بازمانده از دوران تیموری در اصفهان است و باید قبل از هر اقدامی این بنا مرمت شود.

برای شکل گیری موزه تاریخ طبیعی باید عزیزان رویکرد امروزی داشته باشیم

محمد عیدی معاون فرهنگی شهردار اصفهان گفت: همانگونه که می‌دانید تالار تیموری یکی از با شکوه‌ترین آثار تاریخی شهر اصفهان است که بناست به عنوان موزه هنر‌های سنتی معرفی شود که البته سنخیتی هم با بنا و هم با بافت تاریخی محیط پیرامون دارد.

او ادامه داد: تالار تیموری متحمل خستگی و فرسودگی بناست که در بدایت امر باید مرمت شود تا این میراث گرانبها پا بر جا بماند. انجام مرمت، مستلزم تخلیه است که تاکنون انجام نشده و در حوزه حقوقی شهرداری در حال پیگیری است.

معاون فرهنگی شهردار اصفهان تاکید کرد: در خصوص موزه تاریخ طبیعی نیز قائلیم که امری لازم و ضروریست و باید مکانی را متناسب تمهید نماییم. در این خصوص آقای خسروی (شورا) با شهرک علمی تحقیقاتی مذاکره نمودند که پذیرفتند، اما عزیزان مایل به انتقال نبودند و اصرار به ماندن در این فضا داشتند.

عیدی گفت: برای شکل گیری موزه تاریخ طبیعی نیز باید عزیزان رویکرد امروزی داشته باشند. به این معنا، که بسیاری از اقلام موزه تاریخ طبیعی باید اصلاح شود، از زمانی که مرحوم دکتر جعفر این اقلام را به موزه هبه کرده اند نگاه توسعه‌ای به موزه نشده است.

با گذشت حدود چهار سال از تعطیل شدن موزه تاریخ طبیعی، مرمت تالار تاریخی تیموری در کشمکش‌های حقوقی شهرداری و بخش خصوصی به دست فراموشی سپرده شده است، بی توجهی به چنین اثار ارزشمندی، فرسودگی بنا را بیشتر کرده و نتایج جبران ناپذیری در این باره به دنبال خواهد داشت.

گزارش از سولماز محمدی

انتهای پیام/ی