به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان،استانی که هر سال پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است که به شوق دیدن جاذبه های کوچک و بزرگ این دیار، بار سفر می بندند و عزم سفر می کنند. آوازه عمارت ها و پل های باشکوه تاریخی و معماری شگفت انگیزشان، تا دورترین نقاط این کره خاکی رسیده و بنابر گفته بسیاری از گردشگران، سفر به اصفهان یکی از خاطره انگیزترین و فراموش نشدنی ترین سفرهایشان بوده است.

اما نکته مهم این جاست که در این استان پهناور، برخی از جاذبه های تاریخی و مناطق زیبای طبیعی وجود دارد که کمتر مورد توجه گردشگران و مسافران قرار می گیرد و شاید در سایه بناهای تاریخی بلند آوازه این شهر، کمتر به چشم آمده است. در ادامه به معرفی برخی از این جاذبه ها می پردازیم.

بقعه شیخ ابومسعود منشاء الهام کاشیکاران

«شیخ ابومسعود رازی» یکی از عرفا و محدثان سده نهم هجری قمری است. او درمیان مردم اصفهان مقامی بلند داشت و هنگامی که درگذشت در محل خانقاهش، مجموعه ای شامل یک بقعه زیبا و باغی در آنجا ساختند که به «درب شیخ» معروف شد. این بقعه در گذر زمان تخریب شد و بسیاری از نفایس آن به تاراج رفت.

آنچه فعلا از این مجموعه بزرگ بر جای مانده، یکی سردر زیبای آن است که کاشیکاری جالب توجهی دارد و منبع الهام بسیاری از کاشیکاران اصفهانی بوده است و دیگری بقعه یا گنبد پشت این سردر است که آن نیز از حیث معماری و برخی تزیینات به جا مانده واجد اهمیت تلقی می شود.

یکی از نکات جالب توجه در این بقعه یادگارهایی است که در طول 500 سال گذشته، صوفیان یا مریدان شیخ بر در و دیوار آن با خطوطی ریز و خوش نوشته اند و خواندن شان سرگرمی جالبی برای گردشگران خواهد بود.

بقعه شیخ ابومسعود را در سالیان اخیر شهرداری اصفهان مرمت کرده که با عنوان «خانه انقلاب اسلامی و ولایت» مورد بهره برداری قرار گرفته است. نشانی دقیق آن میدان شهدا، خیابان چهارباغ پایین، خیابان جامی و بازدید از آن برای عموم آزاد است.

مناره هایی برفراز اصفهان

اصفهان به واقع شهر مناره های بلند آجری است، از مناره های به نام اصفهان یکی «مناره ساربان» است و دیگری «مناره چهل دختران» که اولی 54 متر و دومی حدود 40 متر بلندا دارد.

گویا این مناره های متعلق به مساجدی بوده که از میان رفته و فقط مناره آنها باقی مانده است و البته شاید نام ساربان روی یکی از آنها اشاره ای باشد به اینکه در گذشته به عنوان راهنما برای مسافران هم به کار می آمده و موقعیت شهر اصفهان را از دوردست نشان می داده است.

هر دو مناره با ارتفاع زیاد و عمر 900 ساله  دارای آجرکاری های ظریف و واقعا دیدنی است و این موضوع را در ذهن هر بیننده تداعی می کند که این بناد با امکانات آن روزگار چگونه ساخته شده و تا به امروز تاب آورده است.

مسوول گروه امانی اداره کل و سرپرست پروژه مرمت این بنای تاریخی گفت : این بنا در طول زمان دچار آسیبهای متعدد محیطی ، طبیعی و انسانی شده بود که به همت معاونت میراث فرهنگی استان و کارشناسان واستادکاران اداره کل میراث فرهنگی مرمت شد.

منصور زیرک  اقدامات مرمتی این بنای تاریخی را شامل سبک سازی و ایزولاسیون بام ، پی بندی ومرمت دیوارهای گچی مقبره ، استحکام بخشی دیوارهای جانبی و بازسازی طاق نمای حیاط، بند کشی دیوارها، اجرای کف فرش آجری و مرمت کلیه قسمتهای گچی و کاه گلی ذکرکرد.

هم اکنون هر دو مناره میان بافت مسکونی به نشانی  خیابان کمال، محله جوباره قرار گرفته و دیدنشان در همه اوقات شب و روز بدون هیچ محدودیتی ممکن است.

مرمت دومنار دردشت و مقبره سلطان بخت آغا از آثار دوره ایلخانی اصفهان به پایان رسید.

محله دردشت

دردشت محله‌اي قديمی در اصفهان است. اين محله در منابع مختلف به نام‌های گوناگون، ازجمله درب دشت يا باب‌الدشت ناميده شده که هنوز هم آثاری از دوره سلجوقی و صفوی را در خود نگه داشته است. تاريخ سكونت در آن، به دوره هخامنشی می رسد، زمانی كه كوروش با نجات يهوديان آنان را پس از فتح بابل به اين منطقه و به جويبار آورد.

محور گردشگری دردشت از مدرسه بوعلی سينا آغازمی شود و با عبور از بازارچه دردشت به دو منار دردشت و مقبره بخت‌آغا می رسد و عصارخانه و حمام شيخ‌بهايی و بازار بزرگ را در بر میگيرد و به ميدان عتيق منتهی می شود.

بازارچه دردشت

 بازار دردشت آن‌زمان‌ها ابهت و اهمیتی داشت. بازارچه دردشت آن روزها محل گذر بوده و مردم از طریق آن به بازارهای سبزه‌میدان می‌رفتند؛ اما از وقتی خیابان ابن‌سینا را کشیدند، دیگر کسی از داخل آن عبور نمی‌کند.

ده سال است چهارطاق بازارچه را با آجر جایگزین، اما بخشی از خشت ۳۰۰ساله آن را در وسط تیغه‌اش حفظ کرده‌اند. در بازار دردشت سقاخانه جالب‌توجهي وجود دارد كه تزئينات كاشيكاری بيرون آن مانع از نفوذ نگاه به درون آن می‌شود. دو در كه درطرفين اين بناست به داخل باز می‌شود و نوار كاشيكاری دور سردر مزين به اشعاری درباره حضرت ابوالفضل عليه‌السلام است. در پایين دو سوی کاشی‌ها نيز چنين نوشته شده است: «به لعنت خدا گرفتار شود كسی كه به کاشی‌ها خيانت كند.»

در پيشانی سقاخانه در ميان لوحه بزرگ‌تری نام مبارك اباعبدالله‌الحسين‌الشهيد عليه‌السلام نقش بسته است. زمينه اطراف اين لوح را كاشی هفت‌رنگ با گل‌های اسليمی زيبايي فراگرفته و دو ستون ميانی كه گويا بازسازی شده، از كاشی معرق با پيچ اسليمی است. در زمينه ميانی، تصويری از حضرت عباس عليه‌السلام سوار بر اسب ديده می‌شود.  

مدرسه ابو علی‌ سینا

  مدرسه ابن‌سینا در محله دردشت واقع شده و مربوط به دوره سلجوقیان است. این بنای کوچک اما باارزش با گنبد آجری‌ بی‌گمان محل تدریس پورسینا به‌هنگام اقامت او در اصفهان بوده و بر پایه برخی روایات محلی، مقبره وی در همین مکان قرار دارد البته توجه به این نکته ضروریست که بی‌گمان نزد اهل فرهنگ، جایگاه «مَدرَس» از «مَدفَن» رفیع‌تر است.

در نزدیکی این بقعه مسجدی کوچک قرار دارد که آن‌ را مسجد گلدسته می‌گویند. این مسجد دارای مناره کوتاهی است که احتمال می‌رود مربوط به عهد سلجوقی باشد. این اثر در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۳ با شماره ثبت ۱۱۵۵۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به‌ثبت رسیده است.

شهردار اصفهان با بیان اینکه بنای فعلی مدرس پورســینا، بخشی از بنای بزرگتری است که در گذشته در این محل موجود بوده و به تدریج تخریب و به انبار تبدیل شده بود، گفت: ابن سینا، دانشمند نامدار ایرانی، سال های پایانی عمر خود را در اصفهان و در این مدرس به سر برد و به آموزش دانشجویان و نوشتن آثارش پرداخت.

قدرت الله نوروزی ادامه داد: بر اســاس آنچــه در تاریــخ نقل شــده، نخســتین دوره از ادوار دانشگاه پزشکی اصفهان بــه زمــان ســلطنت آل بویــه مى‏ رســد و دانشکده طب به عنوان هسته اولیه دانشــگاه علوم پزشــکی اصفهان که به مدرس ابن سینا مشهور است در خیابان ابن سینا امروزی اصفهان حفظ  و توسعه یافته است.

وی تصریح کرد:  بنا بــر روایــات تاریخــی، بوعلی هر روز صبح بعــد از اذان صبح در آن تدریس می کرده است و  به جز بوعلی، اســتادان دیگری چون جوزجانــی نیز در ایــن مــدرس درس مــی گفته انــد.

مدرس ابن ســینا در محله دردشــت، خیابان ابن ســینا، کوچه پا گلدســته، بالاتر از مدرسه شــفیعیه واقع شــده اســت و در تاریخ ۲۴ اسفند ماه ۱۳۸۳ خورشــیدی با شــماره ۱۱۵۵۵ در فهرســت آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مدرسه ابن سینا در خیابان ابن‌سینا، کوچه پاگلدسته، بالاتر از مدرسه شفیعیه قرار دارد.

خا‌نه جواهری

  خانه جواهری یکی از خانه‌های تاریخی کشور بوده که در قدیمی‌ترین خیابان اصفهان یعنی خیابان ابن‌سینا واقع شده است. قدمت این خانه به دوران قاجار برمی‌گردد و در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ به ثبت میراث فرهنگی رسیده است.

کارشناس سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری اصفهان با بیان اینکه شهر اصفهان يک موزه ارزشمند و تاريخی است گفت: آثار چند هزار ساله اي که در اصفهان وجود دارد ،ميراث ارزشمندی است که در نوع خود بی نظير است.

امیری درباره معماری و فرم ساخت این خانه افزود: شکل نمای خانه جواهری مربع‌شکل است که فضاهای معماری چهار جبهه حیاط مربع‌شکل آن را احاطه کرده‌اند. فضاهای اصلی و ارزشمند در ضلع جنوبی واقع شده است و نسبت به دیگر اضلاع مرتفع‌تر و دارای تالاری در وسط با نمای ارسی پنج‌لنگه مشرف به حیاط و تاقچه‌های هلال و تاقچه بلندهای چهارگوش مزین به نقاشی‌های شیر و شکری است. پوشش فضاها به صورت تخت و طاق و تویزه است.

حوضخانه در تقاطع دو ضلع جنوبی و غربی قرار گرفته و شکل آن به‌صورت هشت کشکولی است که حوض هشت‌ضلعی در میانه آن جا گرفته و توسط پنج دری چوبی به فضاهای ضلع غربی و حیاط ارتباط می‌یابد.

ضلع شرقی دارای فضاهایی از قبیل تالاری با یک پیش‌زدگی مزین به ارسی سه‌لنگه چوبی و اتاق‌های جانبی با سه‌دری‌های مشرف به حیاط و دو ایوان در طرفین تالار است. تالار، حوض مستطیل‌شکلی پیش رو دارد که توسط آب درون حوض هوای سرداب زیر تالار و اتاق‌های جانبی آن تهویه می‌شود.

فضاهای داخلی اتاق پنج‌دری با نقاشی‌های شیر و شکر و تاقچه‌های هلال و تاقچه بلندهای چهارگوش زینت یافته است که این فضاها توسط سه‌دری‌های چوبی به یکدیگر ارتباط می‌یابند.

تزئینات به‌کاررفته در این بنا شامل تزئینات شیر و شکر و ارسی‌های پنج‌لنگه و سه‌لنگه؛ همچنین بخاری‌های گچبری‌شده در قسمت شاه‌نشین و بهارخواب اشکوب دوم ضلع جنوبی کاشیکاری نمای زیرزمین جبهه جنوبی به‌شیوه صابونکی و معلقی بر زمینه آجر است.

تالار اشرف  زیباترین تالار صفوی

تالار اشرف اصفهان که از بناهای معروف دوره صفوی اصفهان است در خیابان باغ گلدسته در غرب خیابان استانداری و در محدوده باغ استانداری اصفهان واقع شده است. عمارتی که به نام تالار اشرف ناميده می شود باقيمانده کاخ های عصر صفوی است که در منطقه دولت خانه در کنار قصرهای ديگری همچون تالار سرپوشيده، کاخ هشت بهشت، کاخ پشت مطبخ، رکيب خانه و تالار تيموری مجموعه ای از کاخ های باشکوه آن روزگار را تشکيل می داده است به عبارتی از تالار اشرف به منظور سکونت پادشاه و حرم سلطنتی استفاده می ‌شده است، با توجه به موقعیت مکانی این تالار می ‌توان نتیجه گرفت تالار اشرف یکی از کاخ‌ های دولت‌خانه صفوی است تالار اشرف در زمان شاه عباس دوم آغاز و در زمان شاه سلیمان کامل شد.

در حال حاضر از آن عمارت مجلل یک تالار نفیس بزرگ و دو اتاق کوچک در طرفین تالار اصلی باقی مانده است. درهای اصلی و پنجره‌ های تالار اشرف که به سمت جنوب باز می ‌شود به احتمال زیاد در دوره پهلوی بازسازی شده و تزئینات بر جای مانده در این تالار بسیار نفیس و منحصر به فرد است.

تزئیناتی هم‌چون گچ‌بری با نقوش هندسی و گل و بوته، لایه چینی با نقوش گیاهی، طلاکاری، تنگ‌بری، قطاربندی و در سر درب ورودی آن با آجرهای گره چینی شده به صورت برجسته کار شده است. شاید آن چیزی که تزئینات این بنا را متفاوت می‌ کند، انبوه مقرنس ‌هایی است که بر روی سقف ضربی و بلند آن کار شده و در میان هر مقرنس یک گل سنتی با تکنیک لایه چینی طلاکاری شده به چشم می‌ خورد و در مرکز تالار اصلی شمسه ‌ای گردان شعاع طلایی پیچ‌ دار همچون خورشیدی تابان می‌ درخشد.

چشمه لادر، طبیعتی بکر و چشم نواز

چشمه لادر به مجموعه ای از چشمه ها گفته می شود که در دل کوه های مشرف بر کمر بندی غرب خمینی شهر واقع گردیده است. این چشمه ها با وجود اینکه آب فراوان ندارد صحنه های جالبی را بوجود آورده است به طوری که هر ساله تعدادزیادی گردشگر را از سرتاسر ایران جذب خود می کنند.

شهرستان خمينی شهر از توابع استان اصفهان و در شمال غربی شهر تاريخی اصفهان واقع شده است، بافت تاريخی اين شهر به زمان ساسانيان می رسد، كهندژ كه برسر راه اصفهان قرار دارد گويا پايتخت و مقر پادشاهان و حكام كيانی و ساسانی بوده است.

اگر در نوروز قصد عزیمت به نصف جهان را دارید، حتما سری به این جاذبه های گردشگری بزنید و لذت تماشای مناظر زیبای طبیعی و تاریخی را از دست ندهید.

گزارش از سولماز محمدی

انتهای پیام/م