به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، در دوران هخامنشیان حمام‌های خصوصی برای اشراف و چند حمام عمومی برای مردم در نقاط مختلف احداث شده بودند که از نمونه‌های بارز آن می‌توان به حمام تخت جمشید و کاخ داریوش و یک حمام خصوصی در کاخ پارتی آشور مربوط به زمان پارتیان که سال‌های گذشته کشف شده اند اشاره کرد.

دسته بندی حمام‌ها از دوران ساسانی بیشتر مورد توجه قرار گرفت و حمام‌های مجلل و با کیفیت تنها مختص اشراف و طبقات بالای جامعه احداث شده بود، اما با اسلام آوردن ایرانیان و به دلیل تاکید ویژه این دین مبین بر پاکیزگی، ساخت بنا‌هایی مانند حمام، مسجد، مدرسه و بازار گسترش یافت.

گناباد با توجه به سابقه کهن بیش از دو هزار و ۵۰۰ ساله خود مجموعه‌ای از آثار تاریخی دوره‌های مختلف قبل و بعد از اسلام اعم از اشکانی، هخامنشی، ساسانی، سلجوقی، خوارزمشاهی، صفوی و قاجاریه را در دل خود جای داده است که قنات جهانی قصبه به عنوان تنها اثر ثبت شده خراسان رضوی در فهرست آثار سازمان یونسکو، قدیمی‌ترین این آثار محسوب می‌شود.

از مجموع ۲۵۰ اثر تاریخی شناسایی شده در گناباد ۱۴۸ اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است که از این میان ۶۰ اثر سابقه چند هزار ساله دارد و ۱۵ اثر آن نیازمند مرمت اضطراری هستند و از آثار تاریخی مهم گناباد حمام‌های تاریخی است.

از دیرباز تعداد زیادی حمام تاریخی مربوط به اعصار گذشته در مناطق مختلف شهری و روستایی گناباد وجود داشت که تعداد زیادی از آن‌ها در طول تاریخ به مرور زمان تخریب شد و هم اکنون ۳۰ حمام تاریخی بازمانده از گذر زمانه در این شهرستان وجود دارد که قدمت آن‌ها به دوره صفویه و قاجاریه بر می‌گردد.

صادق ایزدی نوغابی یکی از فعالان فرهنگی و گردشگری گناباد گفت: حمام‌های تاریخی از ظرفیت‌های زیادی برای توسعه گردشگری برخوردار هستند و می‌توانند به عنوان یک قابلیت برای گردشگری و رونق اقتصادی و به خصوص گردشگری سلامت مورد توجه قرار بگیرند.

 او افزود: در حمام‌های تاریخی در کنار فضایی برای شست و شو و رختکن بخشی هم برای گفت و گوی افراد با هم وجود داشت که مردم بعد از استحمام در زمینه مسائل مختلف با هم صحبت می‌کردند.

این فعال فرهنگی و گردشگری ادامه داد: برخی از حمام‌های تاریخی گناباد مانند ۲ حمام در نوغاب این شهر تغییر کاربری داده شده است و از آن‌ها برای ورزش‌های باستانی استفاده می‌شود.

 

برند سازی، لازمه نقش آفرینی بناهای تاریخی است

 ابوالقاسم شفیعی یکی دیگر از فعالان گردشگری و فرهنگی گناباد هم گفت: گردشگری از مقوله‌های توسعه و رونق اقتصادی مناطق مختلف و از جمله مناطق روستایی است و از این میان اماکن تاریخی نظیر حمام‌های تاریخی ظرفیت مهمی در گردشگری به خصوص گردشگری سلامت محسوب می‌شوند که علاوه بر رونق اقتصادی منطقه‌ای در زمینه‌های درمانی و آب درمانی هم کاربرد زیادی دارند.

 او افزود: لازمه نقش آفرینی بنا‌های تاریخی در این بخش برند سازی است و در این صورت کارکرد و قابلیت‌های آن‌ها بیشتر نمود می‌یابد و باید این قبیل آثار تاریخی به عنوان یک برند در گناباد معرفی شوند.

 

---

این فعال فرهنگی و گردشگری ادامه داد: آثار تاریخی دارایی ناملموس فرهنگی و گردشگری هر منطقه‌ای به شمار می‌روند و باید نقش آن‌ها در روند رونق اقتصادی از طریق جذب گردشگر افزایش یابد.

 شفیعی بیان کرد: حمام‌های سنتی در طول تاریخ تنها برای استحمام و نظافت استفاده نمی‌شدند بلکه مکان‌هایی بودند که از آن‌ها برای گفت و گوی افراد و تعامل اجتماعی افراد بهره گرفته می‌شد که از جمله آن‌ها می‌توان به حمام تاریخی روستای هدف گردشگری "ریاب" گناباد اشاره کرد.

 

 

۳۰ حمام با قدمتی تاریخی در گناباد وجود دارد

علیرضا شناسایی رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گناباد گفت: این شهرستان با توجه به پیشینه تاریخی از قابلیت‌ها و جاذبه‌های تاریخی بسیاری برخوردار است که از جمله آن‌ها حمام‌های تاریخی است.

او افزود: بخشی از این حمام‌های تاریخی گناباد در سده‌های گذشته به مرور زمان تخریب شدند و هم اکنون ۳۰ حمام در مناطق مختلف شهری و روستایی وجود دارند که قدمت آن‌ها به دوران صفویه و قاجاریه باز می‌گردد و قدیمی‌ترین حمام در گناباد حمام قلعه عمرانی است.

 رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گناباد ادامه داد: از مجموع ۳۰ حمام تاریخی گناباد ۱۱ حمام در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است که ۶ حمام به خصوص در روستا‌های روچی و زیرجان بخش کاخک فعال هستند و برخی از آن‌ها بلا استفاده و برخی هم مانند حمام تاریخی بیدخت، مرتضی علی قصبه شهر، حمام کرم نوغاب، پوریای ولی روستای بیلند و حمام باغ آسیا تغییر کاربری داده شده است و یا به عنوان مکان گود ورزش‌های باستانی از آن‌ها استفاده می‌شود.

شناسایی بیان کرد: اقداماتی با مشارکت مردم و روستاییان برای تبدیل حمام‌های تاریخی روستا‌های بهاباد و خیبری به سفره خانه سنتی در دست انجام است تا به عنوان قابلیتی برای جذب گردشگر بهره گرفته شوند.

او تصریح کرد: اقدامات مشترکی نیز با همکاری دانشگاه علوم پزشکی گناباد برای توسعه گردشگری سلامت در این شهرستان در دست انجام است تا از برخی از جاذبه‌های این منطقه برای جذب گردشگر بهره گرفته شود و حمام‌های تاریخی از قابلیت مهمی در این بخش برخوردارند.

 رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گناباد کمبود اعتبار را از مشکلات مهم در مرمت آثار تاریخی نظیر حمام‌های تاریخی ذکر و تاکید کرد: با مرمت، احیا و فعال سازی دوباره حمام‌های تاریخی می‌توان از آن‌ها به عنوان ظرفیت خوبی برای توسعه گردشگری سلامت و آب درمانی بهره گرفت.

شناسایی اظهارکرد: در ورودی و خروجی حمام‌های تاریخی حوضچه‌های آب گرم و آب سرد وجود داشته است بدین ترتیب که فرد قبل از ورود به حمام برای تطبیق دمای بدن پای خود را درون حوضچه آب گرم و قبل از خروج هم در حوضچه آب سرد قرار می‌داده است.

 

منبع: ایرنا

انتهای پیام//ف.ش