به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان ، در مناطق مختلف ایران مقبره های متعددی از امامزاده ها، عرفا و شیوخ  وجود دارد که یکی از این مقابر، مقبره امیرحیدرمهنی از عرفای دوره صفوی است که در بخش اسفندقه در جنوب کرمان واقع شده است.

این مقبره در یکم فروردین سال ۱۳۴۵ در فهرست آثارملی به ثبت رسیده است و در زیر گنبد آن آرامگاه امیرحیدرمهنی از مبلغان مذهب شیعه درعصر صفوی قرار گرفته است.

این بنا دارای نقش‌های هشت ضلعی، گنبد، چهار ورودی به سمت چهار جهت اصلی و ایوان‌هایی در داخل و خارج بنا است که ایوان‌های داخلی و گنبد با تزئینات هندسی شمسی و ستاره رنگی تزئین شده است.

نقشه گنبد آن از داخل چهارضلعی و در مراحل بعد به هشت طاقنما تبدیل  و گنبد مدوری بر روی آن احداث شده است این بنای منحصر به فرد در واقع آرامگاه امیرحیدر مهنی و اولاد اوست که در این محل دفن شده اند.

این مقبره در سنوات گذشته مورد بی توجهی قرار گرفته و در و دیوار‌های آن به محلی برای نوشتن یادگاری تبدیل شده بود که مردم آن منطقه خواستار مرمت این اثر تاریخی و ماندگار شدند که در اوایل دهه ۸۰ و ۹۰ اقداماتی برای مرمت انجام شد، اما کافی نبود.

کوتاهی مسئولان در ناشناخته ماندن آثار ملی

فاطمه اسکندری یکی از اهالی اسفندقه با بیان این که به آثار تاریخی این منطقه بی توجهی می‌شود، گفت: برخلاف این که مقبره امیرحیدرمهنی ثبت ملی شده است، اما هنوز خیلی از مردم آن را نمی‌شناسند وآشنا نبودن مردم با این مکان تاریخی برای ما ناراحت کننده است.

او افزود: از مسئولان شهرستان، دهیاران و بخشداری خواهشمندیم نظارت بیشتری برای حفظ این اثر تاریخی و دیگر آثاری که میراث ما هستند، داشته باشند.

علی محمدحسنی یکی دیگر از اهالی اسفندقه گفت: با توجه به صحبت‌های اجدادمان مقبره امیرحیدر مهنی مکانی عرفانی بوده است که مردم در قدیم برای دعا و نیایش به آنجا می‌رفتند و مشغول به دعا و ثنای خدا می‌شدند.

او افزود: در این سال‌ها نظارت و رسیدگی به این مکان تاریخی واقعا کم بوده است و اگر به همین روال ادامه پیدا کند این بنا علاوه برنابودی به دست فراموشی نیز سپرده می‌شود.

محمد حسنی با بیان اینکه جای تاسف دارد که هنوز خیلی از مردم کشور و حتی مردم استان خودمان این اثر ملی را نمی‌شناسند، بیان داشت: این بنا به محوطه سازی، حفاظت و نگهبانی، نصب تابلو‌های مسیر یاب و مرمت نیاز دارد و ما به عنوان اهالی این منطقه از مسئولان خواهشمندیم نظارت و توجه بیشتری به این بنا داشته باشند.

در ادامه گزارش به سراغ احمد ابوسعیدی یکی نوادگان مرحوم امیرحیدرمهنی رفتیم او، گفت: مرحوم امیر حیدر مهنی پس از سکونت در این منطقه کارحاکمیت و قضاوت را برعهده می‌گیرد.

او افزود: برخی معتقدند که ایشان در این مکان که اکنون به مقبره امیر محمد مهنی معروف است به وضع و عرفان مشغول بوده اند.

ابوسعیدی با بیان اینکه امیر حیدر با هدف ترویج تشیع برای تثبیت حکومت صفوی و حفظ بلوکات خمسه آن زمان دراین منطقه ساکن شد، بیان داشت: وی پیش از فوت وصیت می‌کنند که درهمین محل دفن شوند.

او گفت: برای سال فوت وی تاریخ دقیقی اعلام نشده چراکه در حمله افغان‌ها به این منطقه، سنگ قبر وی که از یشم  و بسیار گرانبها ربوده می‌شود.

ابوسعیدی با بیان اینکه این اثر ارزشمند باید به عنوان یادگاری برای نسل‌های آینده نیز باقی بماند، افزود: با اقدامات انجام شده در سال‌های گذشته و انجام مرمت، این بنا فقط از تخریب و نابودی نجات پیدا کرده است، اما کافی نبود.

او با بیان اینکه این بنا به نظارت و رسیدگی بیشتری نیاز دارد، گفت: این بنا یکی از آثار تاریخی و ملی کشورمان است که اگر مرمت نمی‌شد تا الان از بین می‌رفت.

ابوسعیدی بیان داشت: برای محوطه سازی و ادامه روند مرمت‌ها و زیباسازی اطراف این مکان تاریخی نیازبه حمایت و نظارت بیشترمسئولان مربوطه است.

میثم شهسواری کارشناس باستان شناسی با بیان اینکه قدمت تاریخی این بنا مربوط به دوره صفوی است، گفت: مقبره میرحیدرمهنی یک مقبره خانوادگی ازطایفه ابوسعیدی در شهرستان جیرفت است.

او افزود: تعدادی از سنگ قبر‌های این مقبره مربوط به اواخر دوره صفوی است و این مقبره قطعا مربوط به این دوره از تاریخ است و علاوه بر تاریخ سنگ قبر‌ها از تزئینات و پلان بنا هم می‌شود صفوی بودن این مکان را با اطمینان کامل اعلام کرد.

شهسواری بیان داشت: این بنا در سال ۱۳۴۵ با شماره ۵۳۲ ثبت ملی شده است و از زمانی که ثبت شده به همت میراث فرهنگی قبل و بعد از انقلاب چند مرتبه مرمت شده و در ۱۰ سال اخیرهم مرمت خوبی دراین بنا صورت گرفته است.

وجود تمدنی پرگهر و ناشناخته در جیرفت

محمد سالاری رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان جیرفت هم گفت: سنت مقبره سازی یکی از سنت‌های دیرین در ایران است و از زمان ماد‌ها و هخامنشیان در کشور رواج داشته است.

او با بیان اینکه یکی از این مقابر، مقبره امیرحیدرمهنی است که درجنوب کرمان ودر بخش اسفندقه واقع شده است، افزود: در شهرستان جیرفت ۳۰ اثر تاریخی وجود دارد که ثبت ملی شده است و از این آمار ۷ اثر در بخش اسفندقه است.

سالاری گفت: در اوایل دهه ۸۰ سقف این مقبره در جیرفت فرو ریخت که بلافاصله مرمت و سبک سازی شد ودر اوایل دهه ۹۰ مراحل مرمت را ادامه دادیم و گچ کاری‌های بنا مرمت شد.

او افزود: در سال‌های اخیر با قرار دادن پی پنهان در زیر بنا مراحل مقاوم سازی نیز انجام شده است و پس از آن نقاشی‌های روی گچ کاری‌ها و پنجره‌های بالای بنا را نیز مرمت کرده ایم.

سالاری بیان داشت: با اقدامات انجام شده این بنا از خطر تخریب خارج شده است و در حال حاضر فقط به محوطه سازی، نصب درب ورودی وادامه مرمت نیاز است.

رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان جیرفت بیان داشت: کار‌های مرمتی این بنای تاریخی در سال‌های قبل به همت تیمی از متخصصان مرمت کشوربه سرپرستی نادرعلیدادی سلیمانی رییس بخش پژوهشگاه میراث فرهنگی استان کرمان انجام شد.

سالاری در ادامه افزود: دراعتباری که به همت فرمانداری‌ها در اختیار ادارات قرار می‌گیرد باید بخشی را برای مرمت بنا‌های تاریخی درنظر بگیرند و خواهشمندم که مسئولان برای تامین اعتبار این بخش توجه ویژه‌ای داشته باشند تا ادامه کار مرمت در این اثر انجام شود.

آثار باستانی و میراث فرهنگی شناسنامه هر کشور است که قدمت، تاریخچه و تمدن هر سرزمین را مشخص می‌کند و امانتی است که باید به دست نسل‌های آینده سپرده شود پس حفاظت و حراست از آن امری ضروری است و مسئولان باید بیشتر به آن توجه کنند.

گزارش از مژگان سنجری

انتهای پیام/ی