به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، بر اساس نتایج طرح آمارگیری نیروی کار تابستان ۹۹ مرکز ملی آمار، نرخ بیکاری استان در تابستان امسال با کاهش ۳.۳ درصدی نسبت به تابستان سال گذشته به ۵.۷ درصد رسید. کاهشی که در شرایط فعلی رکود اقتصادی ناشی از بحران کرونا عجیب به نظر می‌رسد، اما همزمان با این کاهش، نرخ مشارکت اقتصادی استان نیز از ۴۷.۴ درصد در تابستان سال گذشته به ۴۲.۴ درصد در تابستان امسال رسیده است.

علاوه بر این نسبت اشتغال استان هم به طرز عجیبی با وجود کاهش نرخ بیکاری از ۴۳.۲ درصد در تابستان سال گذشته به ۴۰ درصد در تابستان امسال رسیده است. در واقع هم نرخ بیکاری استان کاهش‌یافته، هم نرخ مشارکت اقتصاد و هم نسبت اشتغال رویه‌ای که در بهار امسال رخ‌داده است.

رئیس مرکز ملی آمار اذعان کرده بود که "کاهش نرخ بیکاری همیشه به معنای بهبود وضعیت بازار کار نیست اگر کاهش نرخ بیکاری همراه با افزایش نرخ مشارکت و نسبت اشتغال باشد، وضعیت بهبودیافته که البته این‌طور نبوده است. اگر کاهش نرخ بیکاری با کاهش نرخ مشارکت و نسبت اشتغال همراه باشد، خوب نیست. اما دلیل این کاهش‌ها چیست؟ آیا کاهش نرخ بیکاری به معنای بهبود وضعیت اشتغال در استان است؟ آیا در شرایط رکود اقتصادی و بحران کرونا فرصت‌های شغلی جدید باعث کاهش نرخ بیکاری استان شده است؟ برای پاسخ به این سؤالات باید چند عامل را مدنظر داشته باشیم. بنا بر گفته حسین زاده رئیس مرکز ملی آمار، "نرخ بیکاری از تقسیم جمعیت بیکار به جویای کار از جمعیت فعال (بیکار و شاغل) حاصل می‌شود" به گفته وی، "معنی جمعیت بیکار این است که جزو جمعیت فعال محسوب می‌شود که به‌طور فعالانه در جست وجوی کار بوده، اما کار پیدا نکرده است. اگر در جست وجوی کار نباشد مشمول جمعیت غیرفعال می‌شود" یعنی نرخ بیکاری در گزارش‌های مرکز ملی آمار به افرادی اطلاق می‌شود که جویای کار بوده، ولی شغلی پیدا نکرده‌اند؛ بنابراین تغییرات نرخ بیکاری کاملاً وابسته به نرخ مشارکت و نسبت اشتغال است.

کاهش ۲۵۰ هزارنفری جویندگان شغل در خراسان رضوی


اما نرخ مشارکت اقتصادی چیست و چگونه برآورد می‌شود. طبق تعریف مرکز ملی آمار نرخ مشارکت "به نسبت جمعیت فعال (شاغل و بیکار) ۱۵ ساله و بیشتر به‌کل جمعیت در سن کار ۱۵ ساله و بیشتر" اطلاق می‌شود. بنا بر اذعان رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، نرخ مشارکت به افراد جویای کار گفته می‌شود که با هر یک درصد افزایش این نرخ ۵۰ هزار نفر به جمعیت جویای کار افزوده خواهد شد. بنا براین کاهش ۵ درصدی نرخ مشارکت استان در تابستان امسال نسبت به تابستان پارسال بیانگر کاهش ۲۵۰ هزارنفری افراد جویای کار در استان است. درحالی‌که در بهار امسال کاهش ۱۳۰ هزارنفری را نسبت به بهار گذشته نشان می‌داد.

رتبه دوم خراسان رضوی در خروج جویندگان شغل در کشور

همان‌طور که در جدول شماره یک مشاهده می‌کنید خراسان رضوی بعد از گیلان بالاترین میزان خروج جویندگان شغل از چرخه مشارکت اقتصادی را در بین استان‌های کشور داراست و مورد عجیب دو استان لرستان و هرمزگان است که مشارکت اقتصادی این دو استان برخلاف تمام استان‌های کشور مثبت بوده و تعداد جویندگان شغل این استان‌ها در تابستان امسال نسبت به تابستان پارسال افزایش داشته است که نسبت اشتغال این دو استان به‌طور منطقی افزایش و نرخ بیکاری آن‌ها نیز کاهش‌یافته است.


چرا امید به یافتن شغل در استان کاهش یافت؟


اما چرا نرخ مشارکت اقتصادی کاهش می‌یابد؟ بنا بر اذعان رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، عمده‌ترین دلیل کاهش نرخ مشارکت اقتصادی ناامیدی افراد از یافتن شغل مدنظرشان است؛ بنابراین با توجه به این که در بهار و تابستان امسال کشور و استان با بحران کرونا روبه رو بوده درنتیجه کسب‌وکار‌ها راکد شده است به همین دلیل افراد به دلیل آگاهی از شرایط حاکم بر جامعه امیدی به پیدا کردن شغل مد نظر خود ندارند. از سویی خراسان رضوی مانند گیلان به‌شدت وابسته به ورود مسافران به جغرافیای استان خود است که درنتیجه کاهش ورود مسافران در دو فصل بهار و تابستان امسال به دو استان مذکور بالاترین میزان کاهش نرخ مشارکت در کشور به این دو استان تعلق دارد.

---

بیشتر بخوانید

---

علاوه بر این، پارسال خراسان رضوی به دلیل اجرای طرح‌های خرد اشتغال‌زایی به خصوص در روستا‌ها در قالب طرح مثلث توسعه اقتصادی که از ابتدای سال ۹۸ آغازشده بود بالاترین میزان اشتغال‌زایی را به خود اختصاص داد و به دلیل فضای به وجود آمده در استان امید به یافتن شغل به‌تبع آن افزایش یافته بود، اما بعد از حاکم شدن بحران کرونا و تا حد زیادی رکود در پیشبرد طرح‌های راهبرد مثلث توسعه اقتصادی در استان شاهد کاهش امید جویندگان شغل در تابستان امسال هستیم.


کاهش ۳.۲ درصدی شاغلان خراسان رضوی

اما متغیر و عامل دیگری که باید در کنار کاهش نرخ بیکاری و نرخ مشارکت در استان مدنظر داشت «نسبت اشتغال» است. بنا بر تعریف مرکز ملی آمار، نسبت جمعیت شاغل ۱۵ ساله و بیشتر به‌کل جمعیت در سن کار ۱۵ ساله و بیشتر «نسبت اشتغال» نام دارد.

در واقع نسبت اشتغال بیانگر آن است که چه میزان از جمعیت فعال استان دارای شغل است. بر اساس نتایج طرح آمارگیری نیروی کار تابستان ۹۹، نسبت اشتغال استان در تابستان امسال از ۴۳.۲ درصد در تابستان ۹۸ به ۴۰ درصد تغییر کرده یعنی جمعیت شاغل استان در تابستان امسال ۳.۲ درصد کاهش یافته است که دلیل عمده آن را می‌توان در وقوع بحران کرونا و تعطیل شدن کسب‌وکار‌ها در استان جست وجو کرد.

جمع بندی

به همین دلیل است که به رغم این که نرخ بیکاری استان در تابستان امسال به ۵.۷ درصد رسیده و نسبت به سال گذشته ۳.۳ درصد کاهش داشته است، اما کاهش نرخ مشارکت که بیانگر خروج ۲۵۰ هزارنفری جویندگان کار در استان است از یک‌سو و کاهش ۳.۲ درصدی نسبت اشتغال که بیانگر کاهش جمعیت شاغل استان است از سویی دیگر حکایت از آن دارد که کاهش نرخ بیکاری استان تحت تأثیر کاهش دو نرخ مشارکت و جمعیت شاغل بوده است نه ناشی از ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در تابستان امسال. زیرا بحران کرونا به شدت اقتصاد زائر محور خراسان رضوی را با رکود روبه رو کرده و ثبت‌نام حدود ۵۰ هزار نفر در استان برای دریافت بیمه بیکاری بعد از شیوع ویروس کرونا شاهد دیگری بر این ماجراست.


انتهای پیام//م. م