دریاچه خواری با ایجاد معادن نمک غیرقانونی!
مدیرکل محیط زیست فارس گفت: شیوه‌های کنونی برداشت معادن نمک آبی از دریاچه مهارلو مورد تایید محیط زیست استان فارس نیست.
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، حمید ظهرابی مدیر مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس گفت: معادنی که نمک مهارلو را استخراج می‌کنند از محیط زیست مجوز ندارند، سازمان صنعت، معدن و تجارت نباید شیوه‌های برداشت مخرب نمک را تایید کند.
مدیر مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس افزود: حدود ۶ معدن نمک آبی در تالاب مهارلو مستقر است که سه معدن آن فعال و سه معدن دیگر غیر فعال است.
او در خصوص مجوز این معادن بیان داشت: ۴ معدن دریاچه مهارلو فاقد مجوز محیط زیست است که از قدیمی‌ترین معادن این منطقه بوده و از این اداره کل مجوز ندارد، اما ما دو معدن دیگر دارای مجوز از این اداره است که یکی فعال و دیگری غیر فعال است.
تخریب زیستگاه، نا امنی و آلودگی در کمین مهارلو
او با اشاره به مشکلات و اثرات زیست محیطی این معادن برای منطقه افزود: شیوه استحصال نمک در این معادن باید مورد ارزیابی قرار گیرد، زیرا فعالیت معدنی در تالاب‌ها پیامد‌هایی نظیر تخریب زیستگاه، نا امنی و آلودگی به همراه دارد، علاوه بر تاثیر بر ارزش‌های بوم شناختی باعث تخریب منظر و از بین رفتن ارزش‌های زیبا شناختی و صدمه به کارکرد‌های پایدار و مناسبی مانند گردشگری و تفرج می‌شود.
ظهرابی گفت: ایجاد حوضچه‌های مصنوعی و در معرض تبخیر قرار دادن آب در محیط‌های کم آبی نظیر مهارلو هم از دیگر اثرات منفی برداشت نمک و واملاح از این تالاب است.
ممنوعیت برداشت غیرمجاز نمک از تالاب‌های آب شور
مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس اظهار داشت: بر اساس قانون حفاظت و احیای تالاب‌ها و آیین نامه اجرایی آن بهره برداری از معادن در تالاب‌ها بدون کسب مجوز از سازمان حفاظت محیط زیست ممنوع است و برداشت از نمک در تالاب‌های آب شور فقط با مجوز سازمان آن هم به روش‌های مدار بسته که با کمترین هدر رفت آب همراه باشد امکان پذیر است.
او تاکیدکرد: شیوه‌های کنونی برداشت از معادن نمک مهارلو مورد تایید محیط زیست نیست و سازمان صنعت، معدن و تجارت نباید این شیوه‌های برداشت را تایید نماید.
ظهرابی در خصوص آخرین وضعیت دریاچه مهارلو گفت: حدود شصت درصد این تالاب پوشیده از آب است و شرایط این تالاب به نسبت تالاب‌های حوضه مرکزی ایران در شرایط بهتری قرار دارد، اما به واسطه نداشتن عمق مناسب هنوز کارکرد‌های اکولوژیکی خود را به طور کامل بازیابی نکرده است.
او، به رنگ صورتی دریاچه مهارلو اشاره کرد و ادامه داد؛ رنگ دریاچه‌ها و تالاب‌ها تابعی از املاح موجود و رنگ میکرو ارگانیسم و جلبک‌هایی است که در آن محیط رشد می‌کند، رنگ دریاچه مهارلو نیز در این فصل از سال و همزمان با افزایش تبخیر و شور‌تر شدن دریاچه به دلیل رشد و افزایش بیوماس باکتری‌های نمک دوست و نوعی جلبک بازتاب دهنده رنگ صورتی است.
مدیر مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس افزود: برای مدیریت تالاب مهارلو در حال تدوین برنامه مدیریت زیست بومی هستیم، برای تدوین این برنامه تا کنون چند کارگاه برنامه ریزی مشارکتی با حضور گروه‌های ذینفع انجام شده و پس از برگزاری کارگاه‌های تکمیلی فرآیند نهایی سازی و تصویب برنامه در دستور کار قرار می‌گیرد.
برخورد شدید با هر گونه تغییر کاربری غیرمجاز
او با بیان این که فعالیت و بهره برداری معادن باید متناسب با شرایط و تکنولوژی روز ارتقاء یابد، گفت: تالاب مهارلو در منطقه‌ای با ویژگی‌های کمبود آب و تبخیر بالا واقع شده، بنابراین حفظ منابع آب در این حوضه مهمترین مولفه در پایداری اکوسیستم و پشتیبانی پایدار فعالیت‌های اقتصادی مرتبط با این تالاب است. استفاده از تکنولوژی‌های جدید استحصال املاح از آب‌های شور اولین خواسته‌ای است که دنبال خواهد شد. از همین رو در صدد هستیم از صدور مجوز‌های جدید جلوگیری و فرصت را برای ارتقای تکنولوژی معادن مجاز فراهم می‌کنیم.
ظهرابی ادامه داد: هرگونه ساخت و ساز و توسعه در مناطق حفاظت شده باید بر اساس طرح جامع و تفضیلی مدیریت منطقه صورت گیرد چراکه سازمان حفاظت محیط زیست در مناطق حفاظت شده قائم مقام کلیه دستگاه‌های دولتی به شمار می‌رود و با هر گونه تغییر کاربری غیرمجاز در این مناطق به شدت برخورد می‌شود.
آموزش و ترویج قوانین و مقررات تالاب‌ها و دریاچه‌ها
مدیر مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس گفت: رعایت حریم و بستر دریاچه، چه از نظر طولی و چه از نظر ارتفاعی اهمیت زیادی دارد که این حریم را با توجه به قانون توزیع عادلانه آب و قوانین دیگر مَی توان اعمال کرد.
او، به برخی زمینه‌های لازم در مدیریت دریاچه خواری اشاره کرد و ادامه داد: اقدامات مدیریتی مناسب در دریاچه‌ها شامل:جلوگیری و مدیریت ورود آلاینده‌های کشاورزی و شهری، فرسایش و رسوب گذاری است.
ظهرابی افزود: تکنیک‌ها و روش‌های مدیریت حوضه آبریز دریاچه مانند:حفاظت حوضه آبریز، بازیابی و احیا اکولوژیکی تالاب، تصفیه مناسب جمع آوری آب باران شهری، روش‌های شیمیایی کنترل فسفر و اقدامات مدیریتی مناسب نرم افزاری ضروریست.
او با اشاره به اقدامات عمده آموزش و ترویج قوانین و مقررات تالاب‌ها و دریاچه‌ها، توضیح داد:کنترل فرسایش و رسوب، مدیریت جمع آوری آب‌های سطحی، رعایت حریم‌های گیاهی در سواحل دریاچه ها، عقب راندن تجاوز‌های انجام شده به سواحل با رعایت حریم قانونی، مقررات در خصوص دامداری ها، مدیریت جامع پسماند در محدوه دریاچه‌ها و محدودیت در استفاده از فسفر کود‌های مصرفی در محدوده دریاچه‌ها و حوضه آبریز اهمیت بسزایی دارد.
مدیر مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس به روش‌ها و برنامه‌های حفاظتی اشاره کرد و گفت: عقب راندن تجاوز‌ها در سواحل و حفظ حریم اکولوژیک، خریداری از برنامه‌های میان مدت و بلند مدت است که باید مد نظر قرار گیرد.
خطر تهدیدات در کمین مهارلو
ظهرابی با اشاره به برنامه توسعه کمتر تاثیرگذار در زمینه‌های مختلف کاربری در حریم و خود دریاچه‌ها، ادامه داد: قایقرانی، اقدامات گردشگری و تفریحی، کاهش رواناب‌ها با سیستم‌های نفوذپذیر، مدیریت گونه‌های گیاهی و جانوری مهاجم، مدیریت سیستم‌های سپتیک تانک‌ها نیز از موارد مهم دیگری است که رعایت آن ضرروی و علاوه بر اینها موضوع آموزش و اقدامات ترویجی نیز بسیار اهمیت دارد که خود برنامه‌های جداگانه‌ای مَی طلبد.
مدیرکل محیط زیست فارس با تاکید بر اینکه برای جلوگیری از دریاچه خواری باید اقدامات گسترده و پیوسته‌ای صورت بگیرد، گفت: دریاچه‌ها جزئی از تالاب‌ها محسوب مَی شوند که حفظ و حراست آنها باید در دستور سازمان‌های مسئول، چون محیط زیست، بهداشت، سازمان آب، گردشگری، منابع طبیعی، آبخیزداری، سازمان‌های مردم نهاد و دوستداران محیط زیست قرار گیرد.
او با بیان این که تالاب‌ها و دریاچه‌ها از نظر محلی، منطقه‌ای و ملی مهم و از نظر جهانی نیز اهمیت بسزایی دارد، افزود: برخی از این ارزش‌ها شامل تنوع زیست گیاهی و جانوری، تعدیل آب و هوای منطقه، پتانسیل مدیریت سیلاب، زیست بوم پرندگان مهاجر بین المللی، پتانسیل گردشگری و تفرجی، منافع اقتصادی برای ساکنان محلی و منطقه ای، مهار ریز گرد‌ها و ... است؛ لذا با توجه به اهمیت عمده این تالاب ها، کنوانسیون بین المللی رامسر در این خصوص در حفظ و نگهداری تالاب‌ها پیگیر زمینه‌های مختلف مدیریت جامع منعطف تالاب‌ها بویژه تالاب‌های ثبت شده جهانی است.
ضرورت جلوگیری از تجاوز به حریم دریاچه‌ها و سواحل آن
این مقام مسئول به تهدیدات تالاب‌ها و دریاچه‌ها اشاره و بیان کرد:به طور معمول تالاب‌ها در معرض خطر و ریسک چالش‌های متعدد از خشکسالی ناشی از بهره برداری بیش از توان سفره‌های آب زیرزمینی در محدوده تالاب‌ها و تغییر اقلیم ناشی از گرم شدم کره زمین، هجوم ریز گرد ها، گرد و غبار و نمک ناشی از خشک شدن، ورود آلاینده‌ها شامل آلودگی‌های شهری مرتبط با جمع آوری آب‌های سطحی ورود فاضلاب شهری و صنعتی، رسوبات بویژه رسوبات آلوده به فلزات سنگین و حتی آلودگی هوا و اثرات آن روی کیفیت آب دریاچه‌ها تاثیر دارد، لذا مدیریت جامع و منعطف دریاچه‌ها جنبه‌های متعددی بویژه تجاوز به حریم در یاچه‌ها و سواحل آن را مَی طلبد.
براین اساس، دریاچه مهارلو که در نزدیکی شیراز، نظر هر گردشگری را به خود جلب می‌کرد، این روز‌ها حال و روز خوشی ندارد چرا که با برداشت‌های غیرقانونی و بدون مجوز نمک در آنجا، نه تنها از وسعت و اندازه آن کم شده بلکه رنگ و بوی گذشته را ندارد و دیگر از زلالی آب آن هم خبری نیست.
زیستگاه این دریاچه برای جانوران و پرندگان با هجوم رانت خواران در ایجاد معادن نمک، حالا به محیطی ناامن تبدیل شده و با حوضچه‌های مصنوعی که به صورت غیرمجاز و غیرقانونی یکی پس از دیگری سربرآورده اثرات نامطلوبی را به بار آورده است.
به هر روی، محیط زیست سالم و طبیعی هر روز هم در حال تهدیدشدن است، رشد جمعیت در کنار توسعه فعالیت‌های صنعتی به خطر بزرگی برای آینده محیط زیست در جهان بدل شده که اگر امروز کاری برای محیط زیست نشود، دیگر چیزی از آن برای آیندگان باقی نمی‌ماند.
در ایران توجه به محیط زیست، همواره مورد توجه قانونگذاران قرار داشته و علاوه بر تاکید اصل پنجاهم قانون اساسی بر حفاظت از آن، در قوانین عادی نیز بر این امر تاکید شده و حتی برای متخلفان، خاطیان و متعرضان به محیط زیست مجازات نیز تعیین شده است.
گفتنی است، دریاچه مهارلو در شهرستان سروستان از توابع استان فارس قرار دارد که عناوینی، چون مهلو، مهلویه، ماهلویه و یا جنکال و دریاچه نمک نیز شناخته می‌شود. نام این دریاچه برگرفته از نام روستای مهارلو از توابع شهرستان سروستان است که در مجاورت آن قرار گرفته و این روستا در بخش ساحلی دریاچه واقع شده است.
این دریاچه وسعتی برابر ۲۵ هزار هکتار دارد و دارای آبی است بسیار شور که همه ساله میزان قابل توجهی نمک از آن برداشت می‌شود. دریاچه مهارلو در فصل‌های خشکی یکی از کانسار‌های بزرگ نمک ایران به‌شمار می‌آید. فرآوری نمک از این دریاچه توسط مجتمع استحصال نمک وابسته به پتروشیمی شیراز انجام می‌شود.
آب مهارلو توسط دو رودخانه فصلی سلطان‌آباد و رودخانه خشک تامین می‌شود و برخی قسمت‌های آن نیز از چند چشمه زیرزمینی تغذیه می‌کنند دریاچه مهارلو مامن امنی برای پرندگان کوچک و بزرگ محسوب می‌شود که مهمترین آنها فلامینگو است.
انتهای پیام/
