به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، طی روز‌های اخیر دونالد ترامپ و دیگر مقامات آمریکایی خواستار مذاکره مستقیم با ایران بر سر انعقاد توافقی جدید شده‌اند. درخواستی که جمهوری اسلامی ایران آن را رد کرده‌است. از اردیبهشت ۹۷ که ترامپ از برجام خارج شد، مقامات آمریکایی و اروپایی به صورت مستمر روی «توافق جامع» تاکید کرده‌اند.

با این حال مبرهن است که نوع رفتار غرب در قبال برجام و خروج یکجانبه آمریکا و بدعهدی‌های اتحادیه اروپا در قبال توافق هسته‌ای، جای هیچ گونه مذاکره و توافق دیگری را با آن‌ها باقی نگذاشته‌است. در این خصوص گفت و گویی با پروفسور رابرت اسمیت، استاد دانشگاه سانفرانسیسکو صورت داده‌ایم که از نظرتان می‌گذرد:

بیشتربخوانید

• سیاست‌های ترامپ در قبال ایران و نتیجه آن‌ها در رسانه‌های آمریکایی چگونه انعکاس یافته است؟

تلاش مشترک بازیگران غربی برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ هدف از این فشار‌ها چیست؟
آنچه مسلم است این‌که هدف آمریکا و بازیگران اروپایی از اعمال استراتژی فشار حداکثری علیه ایران، رسیدن به یک توافق جدید و محدود کننده‌تر نسبت به قبل است. فراتر از آن، برخلاف ادعای مقامات کاخ سفید، آن‌ها در صدد تقابل با مردم و نظام ایران هستند. آن‌ها خواستار تغییر نظام حاکم بر کشوری هستند که سال‌هاست در مقابل فشار‌های آمریکا ایستاده‌است. با این حال، استراتژی فشار حداکثری ترامپ علیه ایران شکست خورده‌است؛ حقیقتی که رئیس جمهور آمریکا چاره‌ای جز پذیرش آن ندارد. محاسبات اولیه و پیش‌بینی شده کاخ‌سفید در اعمال این استراتژی، نادرست بوده‌است. پویش فشار حداکثری ترامپ بر ایران اگرچه تأثیر منفی بر اقتصاد ایران داشته، اما باعث تحقق اهداف اصلی آمریکا از جمله تغییر اصول و قواعد جاری در رفتار و سیاست خارجی ایران نشده‌است.

بیشتر تحلیلگران غربی معتقدند که خروج آمریکا از برجام و ناتوانی اروپا در تامین منافع پیش‌بینی شده ایران در این توافق، دیگر جایی را برای اعتماد به غرب باقی نمی‌گذارد. نظر شما در این خصوص چیست؟
بله. همین طور است. آنچه در جریان خروج آمریکا از برجام و اقداماتی مانند فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی بازیگران اروپایی رخ داد، باعث شده‌است تضمین‌های مقامات غربی در قبال هرگونه توافقی، ارزش خود را از دست بدهد. بر همین اساس، تضمین‌های آمریکا و اروپا در قبال هرگونه توافقی جدید، دیگر برای ایران قابل قبول نیست. در این معادله، کشور‌های اروپایی نیز دچار دوگانگی رفتاری شده‌اند. آن‌ها از یک سو بر لزوم حفظ برجام تاکید می‌کنند و از سوی دیگر، خواستار توافق جدید با ایران هستند. همچنین آن‌ها فشاری به شرکت‌های خود برای تجارت با ایران به منظور حفظ توافق هسته‌ای وارد نمی‌کنند. آن‌ها از تحریم‌های یکجانبه آمریکا هراس دارند.

رئیس‌جمهور آمریکا در جریان شیوع کرونا مدعی مستثنا کردن کمک‌های بشردوستانه و تجهیزات دارویی از تحریم‌های یکجانبه این کشور علیه ایران شده بود، اما در عمل چنین اقدامی از سوی واشنگتن انجام نگرفت. در این مورد چه تحلیلی دارید؟
از ابتدا مشخص بود ترامپ قصد ندارد در دوران شیوع کرونا تحریمی را علیه ایران تعلیق کند. همان‌گونه که اشاره شد، رئیس‌جمهور آمریکا روی گزاره فشار حداکثری روی ایران متمرکز است. در این معادله، تعلیق تحریم‌ها از سوی واشنگتن معنایی ندارد، حتی اگر ترامپ و دیگر مقامات کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا مدعی آن باشند. بدیهی است که ویروس کرونا، اقتصاد ایران را نیز مانند دیگر کشور‌های جهان تحت‌تاثیر قرار داده‌است. با این حال ترامپ سعی دارد از این وضعیت، یعنی شیوع کرونا در ایران به عنوان فرصتی برای تشدید فشار حداکثری علیه این کشور استفاده کند. قطعا دولت آمریکا از شیوع کرونا در ایران خرسند است، با آن‌که کاخ سفید و جامعه آمریکا هم با کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند و مدیریت ناکارآمد و غیرقابل توجیه ترامپ، مورد انتقاد همگان قرار گرفته‌است.

به مدیریت ناکارآمد رئیس‌جمهور آمریکا در جریان شیوع کرونا اشاره کردید. ترامپ در تازه‌ترین سخنان خود در روز استقلال آمریکا تاکید کرده، وی عملکرد قابل دفاعی در مواجهه با شیوع کرونا داشته و بحران‌های ایجاد شده در ایالات متحده، ناشی از عملکرد چین و سازمان بهداشت جهانی است. آیا این ادعا را تایید می‌کنید؟
در راستای پاسخ دهی به این سوال، باید عامل و مولفه‌ای به نام انتخابات ریاست‌جمهوری ماه نوامبر در آمریکا را مدنظر قرار دهیم. ترامپ قصد دارد به هر شکل ممکن در انتخابات دوباره پیروز شود. او در صدد است برخی شاخصه‌های اقتصادی را تا قبل از انتخابات تقویت کند. او در این فضا حتی برخی نظرات غیرکارشناسانه در خصوص ویروس کرونا را مطرح می‌کند که بلافاصله توسط متخصصان امور پزشکی و بهداشتی با انتقاد روبه‌رو می‌شود.

با همه این اوصاف، اوضاع به سود ترامپ پیش نمی‌رود. متخصصان معتقدند بحران کرونا حداقل تا زمان انتخابات پایان نخواهد یافت و حتی امکان دارد وضعیت نسبت به قبل نیز بدتر شود. آمار قربانیان و مبتلایان کرونا در آمریکا نیز این موضوع را به‌وضوح نشان می‌دهد. در چنین شرایطی، ترامپ انگشت اتهام خود را به سوی چین دراز می‌کند. به نظر می‌رسد رئیس جمهور آمریکا و حزب جمهوریخواه قصد دارند چین را در مسیر پیروزی خود در انتخابات قربانی کنند و مقصرسازی از پکن را به عنوان یک ابزار انتخاباتی به کار گیرند. در هر حال، حتی اگر بایدن نیز در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز شود، واشنگتن همچنان پکن را دشمن خود قلمداد خواهد کرد.

رابرت اسمیت در یک نگاه
پروفسور رابرت چالز اسمیت، متولد سال ۱۹۴۷ میلادی و استاد دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو در رشته علوم سیاسی است. او به صورت خاص و در دهه ۱۹۹۰ میلادی، نکات انتقادی زیادی را در خصوص مناسبات آمریکا با کشور‌های آمریکای لاتین و آفریقا مطرح کرد. رابرت اسمیت همچنین تمرکز زیادی بر مسائل و بحران‌های جاری میان آفریقایی‌تبار‌ها و دیگر شهروندان خارجی‌تبار در آمریکا دارد. این استاد باسابقه دانشگاه، یکی از منتقدان اقدامات تحریک آمیز آمریکا در منطقه غرب آسیا محسوب می‌شود و چشم‌انداز روشنی را برای اقداماتی از جمله ائتلاف‌سازی اخیر آمریکا در حوزه خلیج فارس متصور نیست. رابرت اسمیت معتقد است آمریکا با خروج از توافق هسته‌ای و اعمال همه جانبه تحریم‌ها علیه ایران، مسیر دیپلماسی را بسته است.

منبع: روزنامه جام جم

انتهای پیام/