محمدرضا سلمانی عبیات پژوهشگر تاریخ اسلام در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، با اشاره به اینکه امام صادق (ع) نور پر فروغ علم و دانش در مکتب رسول خدا (ص) است گفت: ولادت ایشان در روزگار جدّش، امام زین العابدین (ع)، که مراتب فضل و عظمتش همه آفاق را پر کرده بود، اتفاق افتاد.

او افزود: ایشان در سایه تربیت جدّش همه معانى بزرگى و عظمت را مى‌آموخت و همه مفاهیم فضیلت و کمال را به او آموزش مى‌داد، مى‌زیست و همواره زهد و عبادت و تلاش و کوشش جدّش را در راه خدا نظاره‌گر بود. دیدن این امور، تأثیر بسیارى در روح او گذارد تا آنکه آن‌حضرت به سن ۱۲ سالگى رسید.

سلمانی عبیات اظهار داشت: وقتى کلیدهاى امامت عامه به پدرش امام باقر (ع) انتقال یافت و آن حضرت براى به جا آوردن تکالیف و مسئولیّت هاى خود به بهترین نحو قیام کرد، امام صادق (ع) جوانى نمونه و رشید شده بود که دیدگان شیعیان را به خود معطوف مى‌ساخت و آنان او را ششمین رهبر والاى خود مى‌پنداشتند.

این نویسنده تاریخ اسلام با اشاره به اهمیت عصر امام صادق (ع) و فراهم شدن فرصت فعالیت علمی در زمان آن امام به دلیل اشتغال بنی امیه و مروانیان به جنبش‌های اعتراضی، بیان کرد: امویّان در دوران پایانى حکومت خود که جریان هاى فکرى متناقض در میان امّت اسلام رواج یافته بود، آخرین تلاش هاى خود را براى پوشاندن حقایق، و اثبات متناقضات به کار مى‌گرفتند و مى‌کوشیدند رخدادهاى سیاسى را با روش سیاسى اسلاف منحرف خود، رتق و فتق کنند.

این پژوهشگر ادامه داد: یکى از امور شگفتى آفرین حکومت آنان در این برهه آن بود که همچنان که سال تغییر مى‌کرد جامه خلافت نیز در میان آنان دست به دست مى شد، بطوریکه مى‌توان گفت سالى جدید آغاز نمى‌شد، مگر آنکه خلیفه‌اى جدید روى کار آمده باشد. علّت این امر آن بود که مردم، بنى امیّه را از خود طرد کرده بودند و از کرنش در برابر حکومت باطل آنان سر باز مى‌زدند.

او با بیان اینکه در این برهه امام باقر (ع) از سختی‌ها و ستم هاى امویّان بى بهره نبود، زیرا او پناهگاه حق و حق خواهان و پایگاه مظلومانى بود که با سیاست امویّان به ستیز برخاسته بودند، اذعان داشت: در آن برهه شیعه به خاطر اقدامات ستمگرانه بنى امیّه، به مصایب و شداید بزرگى گرفتار آمد چنان که امام باقر مى‌فرماید: «سپس حجاج آمد. او شیعیان را به بدترین شکل مى‌کشت و آنان را به هر گمان و تهمتى دستگیر مى‌کرد»؟!

این کارشناس مسائل تاریخی با بیان این اینکه اوضاع به گونه‌اى بود که اگر کسى را زندیق و یا کافر مى‌خواندند، برایش خوشایندتر از آن بود که او را شیعى و هواخواه على علیه السلام بدانند، تصریح کرد: از آنجا که خلیفه اموى مى‌خواست حکومت خود را بر امام باقر (ع) تحمیل کند و قدرت خود را به رخ او بکشد، درست همانند رفتارى که جهان امروز سیاست با مخالفان سیاسى خود انجام مى‌دهد، آن‌حضرت را به شام فرا خواند. امام باقر نیز فرزند عزیزش امام صادق (ع) را در این سفر با خود برد.

محمدرضا سلیمانی عبیات بیان داشت: در سال ۱۱۷ هجرى، هنگامى که امام باقر به عنوان قربانى گرانبهاى سیاست ستمگرانه بنى امیّه، به جوار پروردگارش شتافت فرزندش امام جعفر صادق علیه السلام را که آن هنگام در سن ۳۴ سالگى بود، به مرکز و مدرسه‌اى که صد‌ها تن از صاحب نظران و اندیشمندان در آن گرد آمده بودند سفارش فرمود. این مدرسه در واقع هسته دانشگاه بزرگى بود که امام صادق (ع) پس از پدر خود آن را بنیان گذاشت، همچنین آن‌حضرت، امامت مردم را بر عهده امام صادق (ع) گذاشت.

او اظهار کرد: شاید نتوان در تاریخ همانند مدرسه امام صادق (ع)، مدرسه‌اى فکرى یافت که توانسته باشد نسل هاى متوالى را تحت تأثیر خود قرار دهد و اصول و افکار خود را بر آن‌ها حاکم سازد و مردمى متمدّن و فرهیخته با کیان و موجودیّتى یگانه بنیان نهاده باشد.

سلمانی عبیات در ادامه گفت: اشتباه است اگر بخواهیم دستاوردهاى این مدرسه را فقط محدود به کسانى کنیم که در آن به تحصیل علم پرداخته و معاصرانش از آن چیز‌ها آموخته باشند، بلکه دستاوردهاى این مدرسه در اندیشه‌هایى است که در جامعه ایجاد کرده و در مردان پرورش یافته‌اى است که سیماى تاریخ و سیماى مسلمانان را دگرگون ساختند و تمدّنى را پدید آوردند که تا قرن هایى دراز پایدار و پا برجا بود.

او بیان کرد: بنابر نقل شیخ مفید در کتاب الارشاد صفحه ۲۷۱ منصور داونیقی خلیفه عباسی، به وسیله انگوری که آن را به زهرآلوده کرده بود، امام صادق (علیه‌السّلام) را مسموم کرد. بالاخره آن امام همام در سن ۶۵ سالگی مظلومانه به شهادت رسید و پیکر پاکش را در قبرستان بقیع کنار قبر پدرش امام محمد باقر (علیه‌السّلام) به خاک سپردند.

انتهای پیام/گ