به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،  عید نوروز که یک آیین کهن در ایران است همه ساله توسط مردم جشن گرفته می‌شود و آداب و رسوم مربوط به آن در کل کشور به اجرا در می‌آید، اما هر شهری سنت‌های مربوط به خود را دارد که در نوروز انجام داده می‌شود.

مردم استان بوشهر هم، چون دیگر نقاط کشور رسم و رسوماتی ویژه نوروز را که خاص این استان است را به اجرا در می‌آورند.

آداب و رسوم استان بوشهر تقریبا شبیه دیگر نقاط و استان‌های کشور است. به گفته عبدالله رضایی استاد دانشگاه‌های بوشهر و نویسنده کتاب "ادبیات عامیانه بوشهر" البته برخی از رسم و رسومات امروزی مردم استان بوشهر طی دهه‌های اخیر وجود نداشت و برنامه‌های امروزی که در این استان برگزار می‌شود مربوط به حدود ۳۰ سال اخیر است.

وی در ادامه می‌گوید: به عنوان مثال چهارشنبه‌سوری نیز که امروزه در آخرین چهارشنبه سال برگزار می‌شود، در گذشته مربوط به آخرین چهارشنبه ماه صفر بود که مردم به امام‌زاده‌ها می‌رفتند و در روز عید نوروز نیز برنامه‌های دید و بازدید انجام می‌شد و در نهایت در روز سیزده به در به دامان طبیعت می‌رفتند.

اما امروزه از حدود دو سه دهه اخیر و به دنبال توسعه همه جانبه ارتباطات و آگاهی‌های مردم از سنت‌های آیین کهن ایرانیان، شاهد فراگیر شدن آداب و رسوم نوروز در نقاط مختلف ایران هستیم که بسیاری از این برنامه‌ها در نقاط کشور تقریبا یکسان است و مردم استان بوشهر نیز همانند سایر هموطنان خود این آیین را انجام می‌دهند.

● خانه تکانی

یکی از رسوم پسنده و ارزش‌های نیک عید مردم بوشهر خانه‌تکانی و شست و شوی فرش‌ها و پتو و دیگر وسایل منزل است، نظافت و خانه تکانی یکی دو هفته پیش از فرا رسیدن عید انجام می‌گیرد و در واقع مردم خانه را برای پذیرانی از میهمانان عید آماده می‌سازند.

● کاشت سبزه، نظافت و خرید لباس نو

اغلب مردم استان، دو یا سه هفته قبل از عید دانه‌های گیاهی مانند گندم و عدس و لوبیا را سبز می‌کنند که برای سفره هفت‌سین آماده باشد. بعد از بزرگ شدن با روبان قرمز اطراف سبزه‌ها را بسته و برای گذاشتن سر سفره آماده می‌کنند.

همچنین یکی دو روز مانده به آغاز سال نو، افراد خانواده برای خرید لباس عیدشان به بازار و فروشگاه‌ها می‌روند و لباس‌های نو و پارچه‌های رنگین، خریداری می‌کنند. در واقع افراد خانواده با خرید لباس نو و تغییر ظواهر زندگی نشاط خاصی را به زندگی خود می‌بخشند. نظافت و رعایت بهداشت و نیز پوشیدن لباس تمیز و استفاده از عطر و بوی خوش در صورت امکان از وظایف اخلاقی و اجتماعی نوروز است.

● تهیه سفره هفت سین

بزرگترین نماد آیین نوروز "هفت سین"، است. بزرگان خانواده یکی دو روز قبل از سال تحویل، خرید‌های سفره هفت سین را انجام می‌دهند و فضای خانه را برای یک دورهمی صمیمی و خانوادگی آماده می‌کنند. هفت سین عبارت است از سماق، سیر، سنجد، سمنو، سکه، سرکه و سبزه.

"محمد علی دادخواه" که اخیراً پژوهشی با عنوان "نوروز و فلسفه هفت سین" را به نگارش در آورده، در این باره می‌نویسد:‌"عدد هفت برگزیده و مقدس است. در سفره نوروزی انتخاب این عدد بسیار قابل توجه است. ایرانیان باستان این عدد را با هفت امشاسپند یا هفت جاودانه مقدس ارتباط می‌دادند. در نجوم عدد هفت، خانه آرزوهاست و رسیدن به امید‌ها را در خانه هفتم نوید می‌دهند. علامه مجلسی می‌فرماید: آسمان هفت طبقه و زمین هفت طبقه است و هفت ملک یا فرشته موکل برآنند و اگر موقع تحویل سال، هفت آیه از قرآن مجید را که باحرف سین شروع می‌شودبخوانند آنان را از آفات زمینی و آسمانی محفوظ می‌دارند. "

● پختن نان و غذا‌های محلی:

پختن نان محلی اغلب در روستا‌ها و شهر‌های کوچک استان رایج است. زنان خانه‌دار با پختن نان‌های انواع نان‌های شیرین و مخصوص به استقبال عید می‌روند.

در استان بوشهر پختن دو نوع نان معمول است؛ یکی در تنور و دیگری روی تابه. نان تنوری ضخیم است که به گرده مشهور است و روی آن را کنجد می‌پاشند و در تنور می‌پزند.

نان تابه، نان نازکی است که با ابزاری به نام تیر روی صفحه تخته‌ای به نام خون پهن می‌کنند سپس آن را روی تابه می‌پزند. نوع این نان نازک و خشک تا ماه‌ها قابل نگهداری است. نوعی نان نرم و کوچکتری به نام مشتک یا بلبل نیز روی تابه پخت می‌شود که بیشتر برای صبحانه صرف می‌شود.

همچنین غذا‌های محلی و سنتی مخصوص استان بوشهر نیز پخت می‌شوند که ماهی، میگو و خرما مهم‌ترین مواد اولیه تهیه این غذا‌های سنتی است که در طبخ بسیاری از این خوراکی‌های محلی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

به عنوان مثال یکی از خوشمزه‌ترین مواد غذایی که با خرما تهیه می‌شود، رنگینک است که دارای گونه‌های مختلفی است. رنگینک جزو شیرینی‌هایی است که در عین خوشمزگی، بسیار ساده تهیه می‌شود، به همین خاطر طرفداران زیادی دارد.

قلیه ماهی، قلیه میگو، میگوی سوخاری و میگو پلو، قیمه بوشهری، حلوای انگشت پیچ و ... از جمله غذا‌های محلی و مورد علاقه بوشهری‌ها است که برای مهمانان خود تهیه می‌کنند.

● جمع شدن تمام افراد خانواده بر سر سفره عید در لحظه تحویل سال نو

موقع تحویل سال نو همه اهل خانه با لباس نو بر سر سفره می‌نشینند، مادر اسپند دود می‌کنند برای دوری از زخم چشم، یکی شمع روشن می‌کند به نیت روشنایی خانه و زندگی، پدر قرآن می‌خواند تا در آغاز سال نو دل‌ها به سوی خداوند بزرگ هدایت شود. اعضای خانواده در لحظه تحویل سال جدید، دست به دعا آماده می‌شوند و دعای زیبای: «یا مقلب‌القلوب والابصار یا مدبر اللیل والنهار یا محول الحول و الاحوال حول حالنا الی احسن الحال» را زمزمه و در ذهن و دل خود آرزو‌های قشنگ می‌کنند.

بر سر سفره عید، سکه، برنج، آب، ماهی قرمزآینه و .. نیز دیده می‌شود که سکه نشان از خیر و برکت و رفاه؛ برنج، نشانی از خیر و برکت و فراوانی؛ آب، نشان صافی و پاکی و روشنایی و گشایش کار؛ ماهی قرمز، شگون دارد؛ آیینه، برای رفع کدورت و نشانی ازصفا و پاکی و یکرنگی است.

بوشهری‌ها تخم مرغ‌های جوش داده را رنگ می‌زنند و بعد از خواندن آیه تحویل سال و دعای عاقیت بخیر برای یکدیگر، تخم مرغ‌ها را صرف می‌کنند.

زمان سال تحویل همه اهل خانه همدیگر را در آغوش می‌گیرند و با روبوسی سال نو را تبریک می‌گویند و برای هم سال خوب و پربرکتی را آرزو می‌کنند و سپس به مناسبت سال نو بزرگتر‌ها به کوچکتر‌ها عیدی می‌دهند.

معمولا مردم استان بوشهر به خصوص شهر بوشهر نهار روز عید نوروز را سبزی پلو با ماهی و نوشیدنی محلی صرف می‌کنند.

● زیارت اهل قبور

رفتن به زیارت اهل قبور در آغازین روز‌های سال نو و نیز برگزاری مراسم تحویل سال در کنار قبور شهدإ از دیگر آداب دینی نوروز است.

برخی از هم استانی‌ها در لحظه تحویل سال و برخی دیگر نیز بعد از تحویل سال جدید به قبرستان می‌روند و به گونه‌ای یاد کسانی که سال‌های گذشته در لحظه تحویل سال در کنار آن‌ها بوده اند را گرامی می‌دارند.

تشرف و حضور در اماکن مقدسه و مشاهد مشرفه و برگزاری مراسم تحویل سال نو در آن مکان‌ها نیز از جمله آداب نوروز مردم استان می‌باشد.

● دید و بازدید‌ها و دادن عیدی

دید و بازدید را به عنوان مهمترین آئین ایام نوروز می‌توان یاد کرد که جایگاه ویژه‌ای در بین مردم دارد و صله رحم به صورت ویژه‌ای در این ایام در بین مردم دیده می‌شود.

ایام عید فرصت مناسبی برای صله رحم و رسیدگی به وضع خویشان و بستگان است که این نیز یکی از نشانه‌های اخلاق و سنن اسلامی و انسانی است. از همان روز‌های اول نوروز در استان بوشهر، دید و بازدید‌ها آغاز می‌شود. در همه خانواده‌ها رسم بر آن است که افراد خانواده ابتدا به دیدن بزرگتر‌های فامیل می‌روند و عید را به آن‌ها تبریک می‌گویند. سپس به خانه بر می‌گردند و منتظر می‌مانند تا بزرگتر‌ها به آن‌ها سر بزنند. در این دید و بازدید‌ها عیدی هم داده می‌شود.

علاوه بر دیدوبازدید از بستگان، دوستان، همسایگان و بزرگان فامیل، با جمعی از مصیبت دیدگان در سال گذشته نیز دیدار می‌شود. این دید و بازدید‌ها و عیدی دادن و عیدی گرفتن تا پایان تعطیلات نوروز (سیزده به در) ادامه دارد و برای مهمانان ویژه خود ماهی شکم پر با شکر پلو تدارک می‌بینند.

● سیزده به در

سیزده بدر نیز از دیگر رسم‌ها است که تقریبا در همه کشور انجام می‌شود و مردم در این روز به طبیعت رفته و ناهار خود را در آنجا صرف می‌کنند.

اجرای مراسم سیزده به در در میان ایرانیان از دیر باز امری بسیار جدی بوده است که همواره با برپایی مراسمی خاص همراه بوده است.

مردم شهر‌های استان بوشهر نیز همانند دیگر هموطنان، به اتفاق خانواده، اقوام و بستگان خود از صبح روز سیزدهم فروردین با دامان طبیعت می‌روند و در یک فضای پر از صمیمت به گشت و گذار می‌پردازند و در مناطقی از استان بازی‌های بومی محلی انجام می‌دهند و سپس ناهار را با هم صرف می‌کنند و غروب با پایان بردن یک روز تفریحی، سبزه عید خود در دریا یا آب روان رها می‌کنند و به منزل بر می‌گردند.

منبع: میزان

انتهای پیام/