هزینه نجومی که آلودگی هوا به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند
در فهرست عوامل موثر در مرگ و میر‌ها آلودگی هوا با سرعت شگفتی از رده‌های پایینی به رتبه پنجم رسیده است به این مفهوم که حالا معضل آلودگی هوا رتبه پنجم را میان عوامل موثر در مرگ و میر به خود اختصاص داده است.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، چرا سقوط یک هواپیما باعث شوک روانی و تاثر میان یک جامعه می‌شود؟ آمار بالای یک تصادف یا منحرف شدن یک اتوبوس و کشته شدن تعدادی از افراد چرا همین تاثیر شگفت و تلخ را روی افکار عمومی دارد؟ پاسخ این سؤال احتمالا برای اغلب افراد روشن است، اما چرا آمار کشته‌های آلودگی هوا چنین تاثیری را میان عموم ندارد؟ از نگاه رسانه‌ای که ارزش خبری بیشتری دارد و فراگیری بالاتری را هم شامل می‌شود پس چرا آمار کشته‌های آلودگی هوا حساسیتی بر نمی‌انگیزد و کاهش آن مطالبه عمومی مردم نمی‌شود؟
آلودگی هوا تنها در پایتخت سالانه ۵۰۰۰ نفر را به کام مرگ می‌کشاند. این آمار در کل کشور نزدیک به ۱۲ هزار نفر در سال است. این تعداد را مقایسه کنید با تعداد فوتی‌های آنفلوآنزا که براساس آخرین آمار تاکنون ۱۰۸ نفر را به کام مرگ کشانده است. حجم اخبار و حساسیت‌های آنفلوآنزا را بگذارید کنار حجم اخبار آلودگی هوا! در فهرست عوامل موثر در مرگ و میر‌ها آلودگی هوا با سرعت شگفتی از رده‌های پایینی به رتبه پنجم رسیده است به این مفهوم که حالا معضل آلودگی هوا رتبه پنجم را میان عوامل موثر در مرگ و میر به خود اختصاص داده است.
شاید معتقد باشیم در بدبینانه‌ترین حالت ممکن برای مسؤولان مرگ شهروندان اهمیتی ندارد! حتی اگر چنین باشد همین آلودگی هوا تا سالانه ۷ درصد تولید ناخالص داخلی کشور‌ها را می‌بلعد تا صرف عوارض ناشی از آن شود. براساس اعلام مسؤولان، در ایران رقمی معادل ۳۴ هزار میلیادر تومان فقط صرف عوارض ناشی از آلودگی هوا می‌شود، به طوری که ریزگرد‌ها و همچنین آلاینده‌های هوا ۳۸میلیون نفر از جمعیت کل کشور را در معرض درجاتی از آلودگی هوا قرار می‌دهند.
آلودگی هوا هر سال چند نفر را در ایران می‌کشد؟۱۲۰۰۰
آمار تازه‌ای از تلفات انسانی آلودگی هوا منتشر نشده است. اما آخرین آماری که درباره مرگ منتسب به آلودگی هوا از طرف وزارت بهداشت اعلام شد، مربوط به سال ۹۴ است. به این مفهوم که در این آمار نشانی از مرگ و میر‌های منتسب به آلودگی هوا در چهار سال گذشته دیده نمی‌شود.
این نکته را اضافه کنید به افزایش میزان آلودگی هوا در چهار سال اخیر تا متوجه شوید حتما که این آمار نسبت به چهارسال گذشته افزایش چشمگیری داشته است.
آن‌طور که عباس شاهسونی، سرپرست گروه سلامت هوای مرکز محیط و کار وزارت بهداشت گفته است: در ایران سالانه حدود ۳۷۰ هزار مرگ داریم.
از این تعداد در سال ۹۴، ۱۲ هزار و ۸۹۷ نفر مرگ منتسب به ذرات معلق بوده و البته در برخی شهر‌ها مثل اهواز میانگین ذرات معلق ۵/۲ میکرون شش برابر حد استاندارد است؛ بنابراین نمی‌توان اعداد و ارقام به دست آمده در این محاسبه را به سایر شهر‌ها نیز تسری داد.»
به گفته وی، آمار مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در تهران در سال ۹۵ نهایی شده است. بر اساس محاسبات صورت گرفته در سال گذشته، ۴۸۱۰ مرگ منتسب به آلودگی هوا در تهران ثبت شده است.
زیان یک روز تعطیلی تهران چقدر است؟ ۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰
هر چند هنوز بر سر میزان سهم خودرو‌های شخصی در آلایندگی هوا حرف و حدیث بسیار است، اما نکته مورد توافق همه کارشناسان در این حوزه از سهم بالای اتوبوس‌های فرسوده در آلایندگی هوا حکایت دارد. موردی که حتی خود مسؤولان هم بار‌ها آن را گوشزد کرده‌اند، اما کو گوش شنوا. همین دیروز محسن‌هاشمی در صحن علنی شورای شهر تهران انتقاد‌های تندی در مورد سهم حمل و نقل عمومی در بودجه سال آینده کرد.
آن‌طور که رئیس شورای شهر تهران گفته است: «سهم حمل ونقل عمومی در بودجه سال آینده بسیار ناچیز و در حد صفر است.» جالب این‌که بودجه نزدیک به ۲۰۰۰میلیارد تومان است که بیش از یک‌چهارم آن بودجه عمومی دولت است و حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان را برای یارانه نقدی در نظر گرفته است، اما از این مبلغ یک ریال به حمل ونقل عمومی تخصیص داده نشده است! در بقیه موارد هم وضعیت بهتر از این نیست.
به عنوان مثال سهم شهروندان استان تهران از بودجه عمرانی که بیشترین نقش را در تولید درآمد ملی در کشور دارند، کمترین سرانه بین ۳۱ استان کشور و کمتر از ۶۰۰هزارتومان در سال است و سهم محیط زیست نیز از بودجه برای هر ایرانی ۷۰۰۰ تومان ونزدیک به صفر در سال است و طبیعی است با این بودجه نباید منتظر اقدامات مهمی در حوزه محیط زیست بود. محسن‌هاشمی همچنین به تاثیر چنین تصمیمی در وضعیت آلودگی هوا هم اشاره‌هایی داشته است.
به گفته او «آن‌ها متوجه هستند با این بی‌مهری صورت گرفته در بودجه سال آینده، بحران حمل و نقل عمومی و آلودگی هوای تهران شدیدتر خواهد شد. دست‌کم در لایحه بودجه به اندازه زیان تعطیلی پایتخت که روزانه بالغ بر هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود، اعتباری برای حمل ونقل عمومی تهران و بالطبع محیط زیست آن منظور کنند.»
زیان کشور از مرگ انسان‌ها ۱۶۲۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰
در سال اخیر، کل مصارف بودجه عمومی برابر با ۴۵۴ هزار میلیارد تومان برآورد شده است که با احتساب جمعیت ایران، پنج میلیون و ۴۶۰ هزار تومان به ازای هر نفر خواهد شد. به این مفهوم که دولت در سال به ازای هر فرد حدود پنج میلیون و ۴۶۰ هزار تومان هزینه می‌کند. این اعتبار به عبارت دیگر هزینه خدماتی است که سالانه ایرانیان در بخش‌های مختلف اعم از بهداشت، درمان، بیمه، قانونگذاری و... دریافت می‌کنند.
این هزینه‌ها جزئیات بیشتری هم دارد؛ به عنوان مثال هزینه مصرف شده برای نظم و امنیت به ازای هر ایرانی ۲۰هزار تومان و هزینه مصرفی برای هر ایرانی در بخش آموزش و پرورش ۴۹ هزار تومان است. این جزئیات که البته از موضوع بورد بحث خارج است، اما اگر همان رقم کلی را در نظر بگیریم مرگ سالانه بیش از ۱۲ هزار نفر بر اثر آلودگی هوا فارغ از نگاه انسانی زیان عمده‌ای را هم متوجه دولت‌ها می‌کند.
اگر میانگین افرادی را که به واسطه آلودگی هوا فوت می‌کنند، ۴۰ سال در نظر بگیریم حدودا برای یک فرد ۴۰ ساله دولت‌ها رقمی بیش از ۲۱۸ میلیارد تومان هزینه می‌کنند. حالا اگر بخواهیم زیان دولت‌ها از مرگ ۱۲ هزار کشته را که میانگین سنی ۴۰ ساله دارند، در نظر بگیریم بر اساس اعداد اعلام شده به رقمی نزدیک به ۲۶۲۰ میلیارد تومان می‌رسیم.
بیشترین آلاینده متحرک تهران چیست؟ ۱۵/۷ درصد
برخی معتقدند در حالی بیشترین فشار روی مردم در استفاده از خودروی شخصی اعمال می‌شود که این خودرو‌ها پایین‌ترین سهم در آلودگی هوای تهران را دارند. پر بیراه نیست چرا که استناد این افراد به آمار‌های منتشر شده از سهم آلاینده‌های مختلف هواست که نشان می‌دهد خودرو‌های شخصی چیزی کمی بیشتر از یکدرصد در آلودگی هوای تهران نقش دارند.
اما یکی از سهامداران عمده آلودگی هوای تهران کامیون‌ها هستند. بر اساس آنچه شرکت کنترل کیفیت هوای تهران اعلام کرده، بیشترین سهم در آلودگی هوای تهران به منابع متحرک اختصاص دارد. از میان این منابع متحرک کامیون‌ها بیشترین سهم را دارند. کامیون‌هایی که از ساعت ۱۰ شب تا ۶ صبح در شهر تردد می‌کنند.
در میان منابع متحرک، بیشترین میزان آلودگی به کامیون‌ها با ۷/۱۵ درصد اختصاص دارد. مدتی پیش علی پیرحسینلو، مشاور معاون حمل و نقل شهرداری تهران اعلام کرده بود در این بازه زمانی در تهران ۳۸۲۸ کامیون رفت و آمد می‌کنند. این طور به ماجرا نگاه کنید که اگر فقط یک شب ممنوعیت برای تردد کامیون‌های تهران اعمال شود بیش از ۱۵ درصد آلودگی هوای تهران کاهش می‌یابد. البته که همین موضوع ممنوعیت تردد هم شده است توپی که هر بار به زمین یکی از ارگان‌ها فرستاده می‌شود. در میانه مقصر جلوه دادن شهرداری و پلیس راهور، اما کامیون‌های دیزلی در سطح شهر تهران آزادانه تردد می‌کنند.
زیان یک خانواده از آلودگی هوا چقدر است؟ ۱۲۰۰۰۰۰۰
اعداد و ارقام دیگری هم وجود دارد که روی اعصاب و روان مردم راه می‌رود، اما حتما توجیهی برای مسؤولان امر دارد که بی‌خیال روان مردم و آسمان پاک شده‌اند و همچنان اصرار به سیاست‌های اشتباه خود دارند.
مصداق بارز این اعداد تعداد خودرو‌های تهران است. خودروسازان که کمترین اهمیت را به جان انسان‌ها می‌دهند و از هر روشی استفاده می‌کنند تا استاندارد‌های لازم برای کاهش آلایندگی را در خودرو‌ها رعایت نکنند، از این جهت تکلیفشان معلوم است.
جالب این که بدانیم طی سه سال گذشته ۲۵ درصد به میزان خودرو‌ها در تهران اضافه شده است، خیابان تازه‌ای احداث شده؟ بزرگراهی پدید آمده؟ حمل و نقل عمومی گسترش پیدا کرده؟ خط متروی تازه‌ای شکل گرفته؟ پاسخ همه این‌ها منفی است.
از سهم پیاده‌رو‌ها گرفته شده و به خیابان‌ها اضافه شده است. آدم‌ها تبعید شده‌اند به کرانه و خودرو‌ها جولان می‌دهند. جولان که چه جولانی قفل شده‌اند در خیابان‌ها. آمار‌های رسمی منتشر شده نشان می‌دهد سه سال پیش تهران چهار میلیون خودرو داشت که اکنون این عدد رشد کرده و به پنج میلیون و صد هزار رسیده است.
با همه این اوصاف جالب این است که بدانیم زیان هر فرد از خسارت‌های آلودگی هوا چیزی نزدیک به ۳۰۰ دلار است یعنی تقریبا برای یک خانواده سه‌نفره حدود ۱۲ میلیون تومان.
بنزین چقدر مقصر آلودگی هواست؟ ۷۵۰۰۰۰۰۰
اعداد میزان مصرف روزانه سوخت در ایران توابع مختلفی دارد و به همین دلیل تغییرات بسیار داشته است. پیش از سهمیه‌بندی بنزین آمار‌ها حکایت از مصرف روزانه ۹۵ میلیون لیتر در روز داشت. البته مدت کوتاهی پس از سهمیه‌بندی هم از سوی برخی مسؤولان اعلام شده که نه تنها این آمار کاهش نداشته بلکه حالا به ۱۰۲ میلیون لیتر در روز رسیده است! اما تازه‌ترین این آمار که از زبان مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اعلام شده است حکایت از این دارد که میانگین روزانه مصرف بنزین کشور در آذرماه به ۷۵ میلیون لیتر رسیده است. آن طور که امیر وکیل‌زاده اعلام کرده همین میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۶ درصد کاهش داشته است.
آمار سایت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد در سال ۹۷، شهروندان ۲۶ روز پاک، ۲۶۱ روز سالم و ۵۹ روز ناسالم برای گروه‌های حساس را تجربه کرده‌اند، در حالی که هیچ روزی در شرایط ناسالم یا بسیار ناسالم قرار نگرفت. امسال، اما رکورد‌های تازه‌ای در تعطیلی‌ها بابت آلودگی هوا ثبت شد. برای نخستین‌بار دانشگاه‌ها تعطیل شدند و برای نخستین‌بار، مدارس ابتدایی یک هفته تعطیلی ممتد را تجربه کردند.
رشد چشمگیر کیفیت هوا در سال ۹۷ با افزایش ظرفیت تولید بنزین با کیفیت ایران و رهایی از واردات بنزین همراه بود و از این رو، برخی رشد کیفیت بنزین را از دلایل عمده بهتر شدن کیفیت هوای شهر‌ها دانستند.
اما پاییز امسال که آلودگی هوای کم‌سابقه‌ای شهر‌ها را دربر گرفت، شرکت ملی پالایش و پخش در چند مرحله گزارش‌ها و آمار‌هایی ارائه کرد که نشان‌دهنده سهم اندک بنزین در آلایندگی هوا بود و تعدد این گزارش‌ها از آلودگی هوا به قدری زیاد است که حتی نسبت به انگیزه‌های این حجم از اطلاع‌رسانی شبهه ایجاد می‌کند.
به عنوان مثال، ۲۹ آذرماه خبرگزاری شانا به نقل از شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گزارش داد «منشأ بیش از ۸۰درصد آلودگی وسایل نقلیه شهر تهران مربوط به کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌ها گزارش شده که از قضا سوخت مصرفی هیچ‌کدام از آن‌ها بنزین نیست؛ لذا مرتبط دانستن آلودگی هوا با بنزین به‌طور کامل رد می‌شود.»
منبع: جام جم
انتهای پیام/
در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
حذف ارز نیمایی؛ بهانه جدید خودروسازان برای افزایش قیمت؟
