به گزارش خبرنگار حوزه دریچه فناوری گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، تمدن پارس به دلیل اختراعات فراوان، به عنوان یکی از علمی‌ترین تمدن‌های جهان باستان محسوب می‌شود. در حال حاضر ایران کنونی را می‌توان با اختراعاتی، چون یخچال، باتری و اسید سولفوریک که همه این موارد در دوره‌های خود بسیار پیشرفته بودند، مورد اعتبار قرار داد. این اختراعات ساده و با استفاده از منابع موجود در منطقه ایران انجام شده بود. احتمالاً پتانسیل این اکتشافات در ایران باستان کاملاً درک نشده است، زیرا هنوز در دنیای مدرن در حال تحول هستند. با این وجود، این مسئله نشان می‌دهد که این تمدن چقدر پیشرفت کرده است.

ایران یکی از کشور‌هایی است که در ریاضی، ادبیات، ستاره‌شناسی و علوم دیگر دارای دانشمندان بسیار موفقی بوده که تاریخ مدیون آن‌ها است. جهشی که در گذشته در ایران رخ داد را می‌توان مدیون این افراد دانست. در اینجا ۱۰ اختراع برتر تمدن فارسی آورده شده است (بخش دوم):

۱- یاخچال (یخچال)

یاخچال اولین خنک کننده تبخیری باستانی است که از دو قسمت معنایی تشکیل شده است. یاخ به معنای یخ و چال به معنی گودال است. این یخچال‌های باستانی عمدتاً در ایران ساخته شده و مورد استفاده قرار می‌گرفتند. ایرانیان تا ۴۰۰ سال قبل از میلاد به روش ساخت و استفاده از یاخچال تسلط داشتند. سازه یاخچال بالای زمین به شکل گنبدی بوده و دارای فضای انبارداری زیرزمینی بوده است. با استفاده از مصالح ساختمانی ضخیم و مقاوم در برابر حرارت، فضای ذخیره زیرزمینی در طول سال عایق بندی می‌شد. فضا‌های زیرزمینی تا ۵۰۰۰ متر مکعب حجم داشت. بسیاری از این سازه‌ها صد‌ها سال پیش ساخته شده اند و هنوز هم پا بر جا ایستاده‌اند.

هوای سرد از طریق پایه و فضای زیر زمینی وارد سازه می‌شود. شکل مخروطی سازه اجازه می‌دهد تا گرمای باقیمانده از آنجا بیرون رود و همین امر باعث می‌شود دمای داخل سازه خنک‌تر از محیط خارج شود. این یاخچال از یک ملات مقاوم در برابر آب به نام ساروج ساخته شده است. این ملات از ماسه، خاک رس، سفیده تخم مرغ، موی بز و خاکستر به نسبت‌های خاصی تشکیل شده است تا در برابر انتقال حرارت و آب مقاوم باشد. دیوار‌های موجود در پایه سازه‌ها حداقل دو متر ضخامت داشتند و کارکرد اصلی سازه‌ها ذخیره یخ بود، اما از آن برای ذخیره مواد نیز استفاده می‌شد. یخ در زمستان ایجاد شده و برای تابستان در یخچال ذخیره می‌شد.

۲- اسید سولفوریک

اسید سولفوریک یکی از مشهورترین کشفیات دانشمندان ایرانی است. ابوبکر محمد بن زکریای رازی، اخترشناس، ریاضیدان و جغرافیدان ایرانی، اولین کسی بود که اسید سولفوریک را کشف کرد. این ماده در آن زمان فقط یک کشف مهم نبود، بلکه پایه و اساس مهندسی شیمی را نیز در زمینه مدرن شیمی تشکیل داد. اسید سولفوریک امروزه برای ساختن بسیاری از مواد از کود‌ها گرفته تا مواد شوینده استفاده می‌شود و همه چیز را از کشاورزی تا زندگی خانگی تحت تأثیر قرار داده است. قدرت صنعتی یک کشور را نیز می‌توان با مقدار اسید سولفوریک تولید شده توسط آن سنجید.

۳- حروف الفبا

در اواسط قرن ششم پیش از میلاد، امپراتوری پارسی سلسله هخامنشی به برتری رسید و در بین النهرین و افغانستان گسترش یافت. زبان فارسی قدیم در طول تاریخ اولیه این سلسله توسعه یافت. در حالی که شکل ظاهری نماد‌های فارسی قدیم میخی است، شکل‌های واقعی علائم با استفاده از مقادیر آوایی مشابه با علائم موجود در سیستم قدیمی‌تر مطابقت ندارد.

برخی از لوگوگرام‌ها نیز جزئی از برنامه درسی فارسی قدیمی بودند و آن را چیزی نادرست جلوه می‌دادند. فارسی قدیم به عنوان یک برنامه درسی طبقه بندی می‌شود. در این الفبا برای نوشتن صدایی مانند / pu / علامت مستقلی وجود نداشت، در عوض با استفاده از علائم pa و u این صدا نوشته می‌شد. متون نوشته شده به این شکل در تخت جمشید، شوش، همدان، ارمنستان، رومانی و جزیره خارگ در امتداد کانال سوئز یافت شده است. این کتیبه‌ها به دوره داریوش اول و پسرش خشایارشاه اول باز می‌گردد. بعد‌ها از شکل جدیدی از زبان که به فارسی قبل از میانه معروف است استفاده شد.

۴- سرویس پستی

شواهد معتبری وجود دارد مبنی بر اینکه اولین سیستم منظم پستی در جهان در ایران باستان آغاز شده است. سوارکاران و واگن‌هایی که با اسب کشیده می‌شدند، مسئول حمل نامه‌هایی بودند که بیشتر شامل اعزام‌های دولتی از یک مکان به مکان دیگر بود. به گفته مورخ یونانی هرودوت، خدمات پستی منظم در ایران باستان در قرن ششم قبل از میلاد در زمان سلطنت نخستین پادشاه هخامنشی، کوروش کبیر آغاز شد. سیستم پستی سریع بود، زیرا افرادی که در این کار بودند با اسب‌های خود در طول شبانه روز در فواصل مختلف در جاده بودند و هیچ چیزی از جمله برف، باران یا گرما آن‌ها را متوقف نمی‌کرد.

در این سرویس از یک سیستم پیام رسان معروف به چاپار استفاده شده است. پیام رسان‌ها نامه را بر روی اسب حمل می‌کردند و ایستگاه‌های رله نزدیک یکدیگر بودند تا اسب‌ها بتواند بدون استراحت یا غذا سفر کند. این ایستگاه‌های رله دفاتر پست یا منازل پستی موسوم به چاپارخانه بودند و پیام رسان‌ها در آنجا متوقف می‌شدند تا بسته‌های نامه خود را به یک پیام رسان دیگر منتقل کنند یا اسب‌های خود را تغییر دهند.

۵- جبر

محمد بن موسی الخوارزمی از علمای فارسی (۷۵۰-۸۵۰ میلادی) در بغداد بود. کار‌های او در دوران خلافت عباسی زمینه‌های ریاضیات، نجوم و جغرافیا را در بر گرفت. امروز، او بیشتر به روشی معروف است که از طریق آن جبر را به عنوان یک علم مستقل آموزش داده است. به همین دلیل، او به عنوان بنیانگذار جبر مورد ستایش قرار می‌گیرد.

ریشه‌های جبر را می‌توان در بابل باستان ردیابی کرد، که یک سیستم حسابی پیشرفته را بوجود آوردند که با استفاده از آن‌ها بتوانند محاسباتی را با روشی الگوریتمی انجام دهند. بابلی‌ها فرمول‌هایی را برای محاسبه راه حل برای مشکلاتی که امروزه با استفاده از معادلات خطی، معادلات درجه دوم و معادلات خطی مشخص نشده محاسبه می‌شوند، تهیه کردند. در عوض، اکثر مصریان این دوره و همچنین ریاضیات یونانی و چینی در هزاره اول قبل از میلاد، معمولاً چنین معادلات را با روش‌های هندسی حل می‌کردند، مانند مواردی که در پاپیروس ریاضی راین، عناصر اقلیدس و نه فصل در ریاضیات شرح داده شده است.

در زمان افلاطون، ریاضیات یونانی دستخوش تغییر شدید شده بود. یونانیان یک جبر هندسی ایجاد کردند که در آن اصطلاحات در کنار اشیاء هندسی، معمولاً خطوط، که حروف مرتبط با آن‌ها وجود داشت، نشان داده می‌شدند. دیوفانتوس (قرن سوم میلادی) یک ریاضیدان یونانی اسکندریه و نویسنده یک سری کتاب به نام Arithmetica بود. این متون با حل معادلات جبری، سروکار دارند و در تئوری اعداد به مفهوم مدرن معادله Diophantine منجر شده‌اند.

روایات اولیه مورد بحث در بالا تأثیر مستقیمی بر ریاضیدان ایرانی محمد بن موسی الخوارزمی داشته است. او بعداً کتابی درباره محاسبه با تکمیل و توازن نوشت و در آن جبر را به عنوان یک رشته ریاضی پایه گذاری کرد که مستقل از هندسه و حساب است.

گزارش از مصطفی عسگری

انتهای پیام/