فناوری ساخت پهپاد‌ها به قدری گسترش یافته‌اند که به طور گسترده در زمینه‌های مخابرات، ناوبری جهانی، تحقیقات هواشناسی، جغرافیایی و جاسوسی به کار گرفته می‌شوند.

به گزارش خبرنگار دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، پرنده هدایت‌پذیر از دور (پَهپاد) که به آن هواپیمای بدون سرنشین نیز می‌گویند؛ امروزه به قدری گسترش یافته‌اند که به طور گسترده در زمینه‌های مخابرات، ناوبری جهانی، تحقیقات هواشناسی، جغرافیایی و جاسوسی به کار گرفته می‌شوند.

در حال حاضر ۳۲ کشور در حال ساخت و گسترش ۲۵۰ مدل پهپاد‌های اکتشافی هستند.

پهپاد‌ها انواع مختلفی دارند که عبارتند از پهپاد‌های بسیار کوچک که حتی در حد چند گرم وزن دارند MAV، پهپاد‌های منیاتوری که کمتر از ۲۵ کیلوگرم وزن دارند و پهپاد‌های سنگین، البته این سه نوع در دو دسته کلی بال متحرک و بال ثابت تقسیم‌بندی می‌شوند.

کاربرد‌های گوناگون هم از دیگر شاخصه‌های تقسیم بندی پهپاد‌ها هستند که پهپاد‌های نظامی با امکان حمله به اهداف زمینی یا هوایی، پهپاد‌های تجسسی و جاسوسی، پهپاد‌های پشتیبانی و لجستیکی، پهپاد‌های غیرنظامی و تجاری چهار شاخه اصلی در این تقسیم بندی به شمار می‌رود.

نخستین بار که از این محصول استراتژیک در جهان استفاده شد به سال ۱۸۴۹ میلادی در اتریش باز می‌گردد که به مرور و با گذشت زمان به تدریج پیشرفت کرده و به نقطه کنونی رسیده است.

ساخت پهپاد در ایران

ایده ساخت پهپاد در کشورمان به سال‌های پیش از انقلاب بازمی‌گردد، اما ایده با وقوع انقلاب اسلامی به اجرا نزدیک و نزدیک‌تر شد، نیرو‌های مسلح در سال‌های اول انقلاب قصد داشتند پهپاد شناسایی صدف را تولید کنند، اما به نتیجه نرسید تا این که خبر رسید جوانان انقلابی در جهاد دانشگاهی اصفهان کار را برای ساخت یک پهپاد شناسایی را آغاز کردند.

این موضوع موجب شد تا در سال ۱۳۶۴ فرماندهان سپاه هم وارد کار شوند و با همکاری این جوانان اولین پهپاد ایرانی با نام تلاش ساخته شد و در نتیجه آن گردان رعد سپاه در جبهه‌ها برای عملیات‌های شناسایی کار خود را آغاز کرد. تلاش، پهپادی ساده با سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت بود که با رادیو کنترل هدایت می‌شد و با کار مداوم بعد از مدتی تلاش ۲ هم با سرعت ۱۴۰ کیلومتر بر ساعت، شعاع عملیاتی ۵ کیلومتر، سقف پروازی ۲۷۰۰ متر و مداومت پروازی ۴۵ دقیقه ساخته شد.

ایده طراحی و ساخت تلاش منجر شد تا در بازه زمانی بسیار کوتاه پهپاد مهاجر ساخته شود و این عامل به تشکیل صنایع هوایی قدس در سپاه شد که بعد‌ها و در سال‌های بعد شد مرکزی برای ساخت پهپاد‌های پیشرفته در کشورمان. البته صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) هم بعد‌ها به سوی ساخت پهپاد‌ها رفت و روند توسعه‌ای را در پیش گرفت.

رزمایش اخیر پهپادی سپاه هم سال گذشته با نام «الی بیت المقدس ۱» با حضور پهپاد‌های تهاجمی - رزمی در منطقه عمومی هرمزگان و خلیج فارس با حضور جمعی از فرماندهان عالی رتبه سپاه اجرا و مجموعه متنوعی از پهپاد‌های نیروی هوافضای سپاه در این رزمایش شرکت داشتند.

این رزمایش تنها گوشه‌ای از توان و قدرت پهپادی سپاه بود که همه رسانه‌های جهان از آن با عنوان قدرت پهپادی سپاه یاد کردند. در جریان برگزاری این رزمایش شرکت همزمان ۵۰ فروند پهپاد تهاجمی ۱۷۰ RQ ایرانی همراه با تعدادی دیگر از پهپاد‌های تهاجمی و رزمی برای نخستین بار در منطقه بود که به طور همزمان عملیات تهاجمی انجام دادند.

این رزمایش و همچنین نمایشگاه شکار کرکس‌ها که در هفته دفاع مقدس سال جاری برگزارشد نیز بر اهمیت این موضوع تاکید کرد.

باشگاه خبرنگاران جوان هم قصد دارد تا مجموعه گزارش‌هایی دستاورد‌های حوزه پهپادی کشور را که به صورت بومی طراحی و ساخته شده‌اند را بررسی و تحلیل کند.

ما در گزارش‌های قبلی از این مجموعه، پهپادهای شاهد ۱۲۹،  مهاجر ۱، سیمرغ،  مهاجر ۲، صاعقه، مهاجر ۳ و ۴ ، صادق، مهاجر ۶ و کرار، یسیر، حماسه، ابابیل، سریر ، ابابیل ۲، کمان ۱۲ و کیان را بررسی کردیم. در گزارش نوزدهم انواع پهپاد حازم را بررسی می‌کنیم که متن آن را در ادامه مطالعه می‌کنید.

حازم، پهپادی که اهداف را در هر بردی منهدم می‌کند

یکی دیگر از پرنده‌های بدون سرنشینی که ابتدا در نیروی پدافند هوایی در نقش پرنده هدف برای تمرین‌های این نیرو ساخته شد حازم بود، اما پس از نمایش قابلیت‌های بالقوه خود نیرو‌های مسلح را وادار به این فکر کرد که نمونه‌های دیگر آن هم ساخته شود و در نتیجه حازم ۲ و ۳ نیز تولید شد، نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران جهت استفاده از خواب و غفلت دشمن برای حمله به آن‌ها نام حازم را برای این پرنده انتخاب کردند.

برد در نمونه‌های خانواده پهپادی حازم ارتقا یافته به نحوی که حازم ۱ برای برد کوتاه، حازم ۲ برای برد متوسط و حازم ۳ که آخرین نمونه این پرنده بود برای برد بلند ساخته شده است، موضوعی که فرمانده وقت پدافند هوایی به آن اشاره کرد.

امیر سرتیپ فرزاد اسماعیلی فرمانده وقت پدافند هوایی و مشاور فعلی فرمانده کل ارتش درباره پهپاد حازم گفت: پهپاد حازم ۳ با قابیلت پرواز برد بلند می‌تواند برای بمباران اهداف نیز بکار گرفته شود.

پهپاد‌های حازم با عرض بال حدودی ۲ متر و ۲۵ سانتیمتر پس از ارتقا جهت انجام ماموریت ارزیابی سامانه‌های راداری و توپخانه‌ای مورد استفاده قرار گرفت، اما بعد‌ها ماموریت‌های دیگری، چون شناسایی، محمول هوایی و عملیات روانی به این خانواده پهپادی سپرده شد.

از طرف دیگر همان گونه که امیر سرتیپ اسماعیلی گفت ماموریت بمباران هوایی هم به این پهپاد واگذار شد، اما هیچ وقت تصویری از آن منتشر نشد، علاوه بر این موضوع فرمانده وقت پدافند هوایی درباره توانایی این پرنده جهت شکل انواع موشک‌ها گفت: معمولا ما روی پهپاد حازم موشک نصب نمی‌کنیم، اما اگر نیاز باشد محموله‌های انفجاری بر روی آن نصب خواهیم کرد.

اما نکته مهم درباره حازم نه توانایی بمباران و نه توان انجام ماموریت‌ها بلکه بارزترین ویژگی در نوع هدایت این پهپاد است، خانواده پهپادی حازم که از جنس فایبرگلاس ساخته شدند به دو صورت دید چشمی و اتو پایلوت انجام می‌شود.

در نوع دید چشمی که برای حازم ۱ استفاده می‌شود پهپاد به صورت دستی پرتاب می‌شود و مداومت پروازی حدود۴۰ دقیقه تا یک ساعت و سرعتی بالغ بر ۴۰ تا ۱۴۰ کیلومتر بر ساعت دارد، اما در نمونه اتو پایلوت که برای حازم‌های ۲ و ۳ به کار گرفته می‌شود پرنده پس از پرتاب با استفاده از تکنولوژی خلبان اتوماتیک به صورت رادیو کنترل هدایت می‌شود، پهپاد‌ها در مدل اتو پایلوت مداومت پروازی بیش از ۱ ساعت، بردی بیش از ۱۰۰ کیلومتر و سرعتی بین ۵۵ تا ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت دارند.

اما در ماموریت جدید از پهپاد‌های حازم برای جنگ روانی علیه دشمن هم استفاده می‌شود، در سال ۹۳ بود که برای اولین بار توسط این پهپاد‌ها عملیات روانی و پخش تراکت از طریق هوا انجام و طی آن تعداد زیادی از تراکت‌ها و متن‌های متناسب با عملیات روانی بر روی مواضع دشمن فرضی پخش شد.

وجود پهپاد‌های سبک و کوچک در کنار پرنده‌های پیشرفته‌ای، چون سیمرغ، صاعقه و شاهد ۱۲۹ در نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران نشان می‌دهد که این روز‌ها ایران در لبه تکنولوژی ساخت پهپاد در دنیا قرار دارد و قادر است متناسب با هر تهدید تجهیزات مورد نیاز پاسخگویی آن را در انواع مختلف بسازد تا هیچ دشمنی فکر تجاوز به این سرزمین را در ذهن هم پرورش ندهد.

انتهای پیام/