فناوری ساخت پهپاد‌ها به قدری گسترش یافته‌اند که به طور گسترده در زمینه‌های مخابرات، ناوبری جهانی، تحقیقات هواشناسی، جغرافیایی و جاسوسی به کار گرفته می‌شوند.

به گزارش خبرنگار دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، دانش ساخت و طراحی پرنده هدایت‌پذیر از دور (پَهپاد) که به آن هواپیمای بدون سرنشین نیز می‌گویند؛ امروزه به قدری گسترش یافته‌ که به طور گسترده در زمینه‌های مخابرات، ناوبری جهانی، تحقیقات هواشناسی، جغرافیایی و جاسوسی به کار گرفته می‌شود.

در حال حاضر ۳۲ کشور در حال ساخت و گسترش ۲۵۰ مدل پهپاد‌های اکتشافی هستند.

پهپاد‌ها انواع مختلفی دارند که عبارتند از پهپاد‌های بسیار کوچک که حتی در حد چند گرم وزن دارند MAV، پهپاد‌های منیاتوری که کمتر از ۲۵ کیلوگرم وزن دارند و پهپاد‌های سنگین، البته این سه نوع در دو دسته کلی بال متحرک و بال ثابت تقسیم‌بندی می‌شوند.

کاربرد‌های گوناگون هم از دیگر شاخصه‌های تقسیم بندی پهپاد‌ها هستند که پهپاد‌های نظامی با امکان حمله به اهداف زمینی یا هوایی، پهپاد‌های تجسسی و جاسوسی، پهپاد‌های پشتیبانی و لجستیکی، پهپاد‌های غیرنظامی و تجاری چهار شاخه اصلی در این تقسیم بندی به شمار می‌رود.

نخستین بار که از این محصول استراتژیک در جهان استفاده شد به سال ۱۸۴۹ میلادی در اتریش باز می‌گردد که به مرور و با گذشت زمان به تدریج پیشرفت کرده و به نقطه کنونی رسیده است.

ساخت پهپاد در ایران

ایده ساخت پهپاد در کشورمان به سال‌های پیش از انقلاب بازمی‌گردد، اما ایده با وقوع انقلاب اسلامی به اجرا نزدیک و نزدیک‌تر شد، نیرو‌های مسلح در سال‌های اول انقلاب قصد داشتند پهپاد شناسایی صدف را تولید کنند، اما به نتیجه نرسید تا این که خبر رسید جوانان انقلابی در جهاد دانشگاهی اصفهان کار را برای ساخت یک پهپاد شناسایی را آغاز کردند.

این موضوع موجب شد تا در سال ۱۳۶۴ فرماندهان سپاه هم وارد کار شوند و با همکاری این جوانان اولین پهپاد ایرانی با نام تلاش ساخته شد و در نتیجه آن گردان رعد سپاه در جبهه‌ها برای عملیات‌های شناسایی کار خود را آغاز کرد. تلاش، پهپادی ساده با سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت بود که با رادیو کنترل هدایت می‌شد و با کار مداوم بعد از مدتی تلاش ۲ هم با سرعت ۱۴۰ کیلومتر بر ساعت، شعاع عملیاتی ۵ کیلومتر، سقف پروازی ۲۷۰۰ متر و مداومت پروازی ۴۵ دقیقه ساخته شد.

ایده طراحی و ساخت تلاش منجر شد تا در بازه زمانی بسیار کوتاه پهپاد مهاجر ساخته شود و این عامل به تشکیل صنایع هوایی قدس در سپاه شد که بعد‌ها و در سال‌های بعد شد مرکزی برای ساخت پهپاد‌های پیشرفته در کشورمان. البته صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) هم بعد‌ها به سوی ساخت پهپاد‌ها رفت و روند توسعه‌ای را در پیش گرفت.

رزمایش اخیر پهپادی سپاه هم سال گذشته با نام «الی بیت المقدس ۱» با حضور پهپاد‌های تهاجمی - رزمی در منطقه عمومی هرمزگان و خلیج فارس با حضور جمعی از فرماندهان عالی رتبه سپاه اجرا و مجموعه متنوعی از پهپاد‌های نیروی هوافضای سپاه در این رزمایش شرکت داشتند.

این رزمایش تنها گوشه‌ای از توان و قدرت پهپادی سپاه بود که همه رسانه‌های جهان از آن با عنوان قدرت پهپادی سپاه یاد کردند. در جریان برگزاری این رزمایش شرکت همزمان ۵۰ فروند پهپاد تهاجمی ۱۷۰ RQ ایرانی همراه با تعدادی دیگر از پهپاد‌های تهاجمی و رزمی برای نخستین بار در منطقه بود که به طور همزمان عملیات تهاجمی انجام دادند.

این رزمایش و همچنین نمایشگاه شکار کرکس‌ها که در هفته دفاع مقدس سال جاری برگزارشد نیز بر اهمیت این موضوع تاکید کرد.

باشگاه خبرنگاران جوان هم قصد دارد تا مجموعه گزارش‌هایی دستاورد‌های حوزه پهپادی کشور را که به صورت بومی طراحی و ساخته شده‌اند را بررسی و تحلیل کند.

در نخستین گزارش از این مجموعه به بررسی پهپاد شاهد ۱۲۹، در دومین گزارش به پهپاد مهاجر ۱، در سومین گزارش به پهپاد سیمرغ ، در چهارمین گزارش پهپاد مهاجر ۲ ، در پنجمین گزارش به پهپاد صاعقه پرداخیتم و در ششمین قسمت از مجموعه گزارش‌های دستاورد‌های بومی پهپادی، پهپاد‌های مهاجر ۳ و ۴ را مورد تحلیل قرار دادیم.

مهاجر ۳، پهپادی که خواب را از چشم دشمنان ربود

پهپاد مهاجر ۳ یکی دیگر از اعضای خانواده مهاجر است که با ارتقای نسخه قبلی خود یعنی مهاجر ۲ ساخته شده، اما با برد و مداومت پروازی بیشتری نسبت به نمونه قدیمی‌تر، ضمن اینکه بدنه و بال آن دوباره بازطراحی و به تولید انبوه رسید تا به قابلیت‌های این پرنده سری ایرانی افزوده شود.

مهاجر ۳ بخاطر برخورداری از موتور ملخی درون‌ساز و فشاردهنده که در نمونه‌های قبلی هم وجود داشت را می‌تواند توسط پرتابگر JATO با طول ریل صفر و یا با چرخ از روی باند به پرواز درآورد، البته فرود این پرنده معمولاً با چتر و یا ارابه انجام می‌شود، البته ارابه‌های فرود از نوع ثابت بوده که افزایش نیرو‌های مقاوم هوا را به دنبال دارد.

متخصصان ایرانی البته نمونه‌ای از مهاجر ۳ را نیز به بالشتک هوا به جای ارابه فرود مجهز کرده‌اند. این پهپاد پیشرفته ایرانی قادر است با سرعتی بالغ بر ۱۸۰ کیلومتر بر ساعت و مداومت پروازی قریب به سه ساعت پرواز کند.

مهاجر ۴، پهپادی که آبروی ترامپ و ارتش آمریکا را برد

پس از مهاجر ۳ جوانان ایرانی در نیرو‌های مسلح به فکر تولید پرنده‌ای فوق‎‌پیشرفته افتادند که با کاهش سطح مقطع راداری به صورت چشم‍گیر بتواند تحرکات منطقه‌ای و نیرو‌های فرامنطقه‌ای را از نزدیک رصد کند و به نوعی چشم بینای ایران در آسمان باشد که در نتیجه پهپاد مهاجر ۴ متولد شد.

پهپاد مهاجر ۴ پیشرفته‌تر از پهپاد‌های قبلی برای مراقبت هوایی و شناسایی اهداف تا فاصله ۱۵۰ کیلومتری از مرز‌های کشور طراحی و ساخته شد، با تغییراتی که در بال و بدنه این پهپاد ایجاد شد منجر به افزایش کارآیی و ارزش عملیاتی این پهپاد شد؛ کاهش سطح مقطع راداری، کاهش سطح مقطع هواپیما از روبرو، کمک اثرسطح به بلند شدن پرنده در صورت برخاست از باند و کاهش نیروی مقاوم القایی از جمله مزیت‌های مهاجر ایرانی است.

این پهپاد با بیشینه سرعت ۱۸۰ کیلومتر بر ساعت و مداومت پروازی پنج تا هفت ساعت می‌تواند در شرایط مختلف جوی به اجرای ماموریت بپردازد و از سوی دیگر مانند نمونه‌های قبلی، مهاجر ۴ قادر است از روی پرتابگر JATO یا با چرخ از روی باند بلند شود و برای فرود آمدن می‌تواند از چتر و یا ارابه فرود استفاده کند.

توانایی‌های بالای پهپاد مهاجر ۴ موجب شد تا نمونه‌های دیگری چون پهپاد‌های هدهد، شاهین و صادق با ارتقای مهاجر ۴ ساخته شود که تفاوت‌هایی فراوانی هم با این پرنده دارند؛ مهاجر ۴، کاربری‌های نظامی و غیرنظامی دارد که یک نمونه آن شناسایی ناوشکن آمریکایی در خلیج فارس بود که آبروی ترامپ را هم بُرد.

۲۷ تیرماه امسال بود که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد یک پهپاد ایرانی در نزدیکی تنگه هرمز هنگامی که به ناو یو اس اس باکسر نزدیک شده توسط این ناو هدف‌گیری و نابود شده است، اما این ادعا هیچ وقت از سوی ایران تایید نشد، در راستای این ادعا مقامات واشنگتن اعلام کردند شواهد انهدام این پهپاد را منتشر می‌کنند اما هیچ وقت مدرکی منتشر نشد در حالی که فرماندهان ایران باز هم تعجب جامعه جهانی را برانگیختند.

مقامات ایرانی در اقدامی جالب‌تر روز بعد این ادعا یعنی ۲۸ تیرماه در رسانه‌های داخلی تصاویر ضبط شده توسط پهپاد ایرانی از ناو هواپیمابر باکسر را منتشر کردند؛ آن هم نه فقط تصاویر خود ناو بلکه تصاویری پیش و پس از زمان ادعایی آمریکایی‌ها مبنی بر انهدام پهپاد و معلوم شد پهپاد ایرانی سالم مانده و به آشیانه بازگشته است؛ این گونه بود که هیمنه پوشالی ایالات متحده آمریکا یکبار دیگر به وسیله پهپاد مهاجر ۴ توسط جوانان انقلابی شکسته شد.

وجود چنین تجهیزات مدرن و ساخت نمونه‌های پیشرفته‌تر به اعتراف کارشناسان نظامی غرب موجب شده تا جمهوری اسلامی ایران جزو ۵ قدرت برتر پهپادی در جهان باشد که با پهپاد‌های خود آرایش قدرت در خاورمیانه را تغییر داده؛ تهران در سال‌های اخیر با قدرت پهپاد‌های فرصتی برای به رخ کشیدن توانایی‌های خود ایجاد کرده است، موضوعی که همچنان ادامه دارد.

انتهای پیام/