سناریو‌های پیش روی لبنان پس از استعفای سعد حریری

به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان، عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رای الیوم، در مقاله‌ای نوشت استعفای ناگهانی سعد حریری، نخست وزیر لبنان پس از تظاهرات ۱۳ روزه مردم تحلیل‌های متعددی را از علل و سناریو‌های پیش روی این کشور در بیروت و سایر کشور‌های عربی به دنبال داشته است.

برخی معتقد هستند که وی برای فرار از مسئولیت استعفا داده است و این کار نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه به بحرانی شدن اوضاع دامن می‌زند. در همین حال، برخی دیگر اعتقاد دارند این کار اقدامی شجاعانه بوده است و احتمال آن بسیار زیاد بوده است که وی به درخواست مردم پاسخ بدهد و نگذارد اعتراضات در سایه تنش‌های فرقه‌ای روزافزون به جنگ داخلی تبدیل شود.

سعد حریری که از اولین روز اعتراضات مردمی، استعفا از سمت نخست وزیری را نپذیرفته بود ظهر روز سه شنبه در پیامی کوتاه اعلام کرد که تلاش‌هایش به بن‌بست رسیده است و استعفایش حتمی است، اما میشل عون، رئیس جمهور لبنان، که از این اقدام غافلگیر شده بود، از وی خواست در تصمیمش بازنگری کند و موضع قطعی خود را در این خصوص مبنی بر پذیرفتن یا نپذیرفتن این استعفا اعلام نکرد. عون گفت نیازمند برقراری تماس‌هایی با حزب الله و جنبش امل است.

این اعلام استعفا در حالی مطرح شده است که سید حسن نصرالله، رهبر حزب الله لبنان نیز در سخنان چهار روز پیش خود اعلام کرده بود که نخست وزیر به تعهدات خود پایبند باشد تا از به وجود آمدن شکاف سیاسی اجتناب شود.

با این استعفا، لبنان بر لبه آتشفشان قرار خواهد گرفت، به ویژه اینکه بسیاری از قدرت‌های داخلی و خارجی، منطقه‌ای و بین‌المللی به دنبال برقراری امنیت و ثبات نیستند و مشخصا حزب‌الله را هدف گرفته‌اند که قدرت سیاسی و نظامی پویا و تعیین کننده‌ای در مسائل کشور‌های عربی و تهدیدی برای موجودیت رژیم اشغالگر اسرائیل و طرح‌های آمریکا در منطقه است.

عطوان در ادامه افزود: اینکه تصمیم حریری برای استعفا در این برهه زمانی بر اساس باور شخصی او بوده است یا در جواب فشار طرف‌های خارجی، به ویژه آمریکا و همپیمانان آن در منطقه خلیج [فارس]، برای من مشخص نیست، تنها این را می‌دانم که او در گذشته در برابر این فشار‌ها مقاومت کرد و نخواست به سمت رویارویی سیاسی یا نظامی با جنبش مقاومت کشیده شود، حتی با وجود آنکه این طرف‌ها (و مهمتر از همه عربستان) با تعیین جایگزین‌هایی برای او و در رأس همه برادرش بهاء حریری، اشرف ریفی، فؤاد سنیوره و... وی را تهدید کردند، و اکنون همین افراد برای سمت او دندان تیز کرده‌اند.

سردبیر رای الیوم افزود: فکر نمی‌کنم معترضان پس از تحقق این پیروزی بزرگ، به همین حد بسنده کرده و خیابان‌ها را تخلیه کنند و با امنیت به خانه هایشان بازگردند، زیرا آن‌ها فهرستی طولانی از مطالباتی دارند که مهمترین آن ریشه‌کن شدن نظام طایفه‌گرای فاسد و اصلاح و تغییر قانون انتخابات و ... است که همه مطالباتی قانونی است.

درباره نحوه تعامل با بحران قابل پیش‌بینی کابینه و خلأ در قوه مجریه سه سناریو وجود دارد:

نخست: حریری بار دیگر مامور به تشکیل کابینه شود و وزرای متهم به فساد از جمله جبران باسیل، وزیر امور خارجه و داماد میشل عون، حسن خلیل، وزیر دارایی، و از افراد بسیار نزدیک به نبیه بری رئیس پارلمان و جنبش امل، رئیس بانک مرکزی لبنان و ... را اخراج کند.
دوم: تشکیل دولتی فن‌سالار متشکل از افرادی خبره و پاک دست که پیشینه سیاسی خوبی دارند به ریاست سعد حریری یا فردی دیگر با تعدادی محدود از وزرا که وظیفه آنان خارج کردن کشور از بحران اقتصادی سنگین و جلوگیری از سقوط مالی و اقتصادی باشد.
سوم: تشکیل دولتی متشکل از احزابی که اکثریت پارلمان را در دست دارند و از لحاظ سیاسی هماهنگ هستند یعنی (انتخاب وزرایی از) حزب‌الله، جریان ملی آزاد، جنبش امل و برخی طرف‌های سنی همپیمان و طرفدار محور مقاومت به ریاست شخصیت سنی که مورد قبول همه طرفهاست و به درستکاری شناخته شده است.

در ادامه این مطلب آمده است: قیام مردمی که از دو هفته پیش لبنان را به سر حد انفجار رساند، در تاریخ این کشور بی‌سابقه و خودجوش بود و زیباترین تصاویر از همزیستی مسالمت آمیز و تقویت هویت ملی فراگیر را تحقق بخشید و انگشت بر ریشه بحران لبنان گذاشت که بخش مهمی از آن فساد، طایفه‌گرایی و فئودالیسم سیاسی بود و به نظر من این انقلاب تا زمانی که به اهداف مورد نظر تحقق نبخشد متوقف نخواهد شد. لبنانی‌ها مردمانی جدی و متفاوتند که اگر انقلاب کنند بساط فساد و مفسدان را ویران خواهند کرد و اگر با هم درگیر شوند، جنگ سختی به راه می‌اندازند و جنگ داخلی پانزده ساله که در آن زنان در کنار مردان می‌جنگیدند نیز موید همین مسئله است.

عطوان در انتهای این مقاله نوشت: برخی طرف‌های خارجی (عربستان) ابزار‌هایی داخلی در اختیار دارند که با زیرکی و دسیسه چینی بین تظاهرکنندگان در حال تحریک و فتنه‌افکنی هستند که شروع آن شیوه‌های نرمی همچون توزیع غذا و پلاکارد بود و پایانش نیز توزیع سلاح بین تظاهرکنندگان است. اما باید هوشیار بود و برای ناکام گذاشتن فتنه‌ای که این روز‌ها آسمان لبنان را فرا گرفته است، خواسته‌های مشروع مردم را درک کرد.

انتهای پیام/