به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، برای اولین بار، «شناسایی مشخصات ژنتیکی گستره ژنومی جمعیت ایرانی»، در مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و مرکز ژنومیک کلن آلمان، شناسایی شد.

 حسین نجم آبادی رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، گفت: نتایج حاصل از این تحقیق بین المللی که در طول سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ انجام شده است، علاوه بر ارزش علمی در تحقیقات پزشکی، زمینه مطالعات گسترده‌تر در حیطه بیماری‌های ژنتیکی و نیز روند‌های تاریخی مهاجرتی را فراهم کرده است و به واضح‌تر شدن مسیر‌های مهاجرتی در گذشته و اقتباس زبانی توسط جمعیت‌های بومی کمک می‌کند.

وی اظهار کرد: مجموعه داده‌های حاصل از این تحقیق که برای تحقیقات آتی در زمینه بیماری‌های ژنتیکی نادر و شایع بسیار ارزشمند خواهد بود، با عنوان «واریاسیون ژنتیکی متمایز و هتروژنیتی در جمعیت ایرانی» به چاپ رسیده است.

نجم آبادی با اشاره به اینکه مراکز تحقیقاتی ایرانی و آلمانی یادشده با بسیاری از دانشگاه‌های دیگر در ایران و هم چنین دانشگاه سیدنی استرالیا همکاری کردند، افزود: محققان اصلی این تحقیق معتقدند که اطلاعات ژنتیکی ایران به ویژه به لحاظ پر کردن خلا اطلاعات ژنتیکی یک جمعیت شاخص، یعنی داده‌های گستره ژنومی یک جمعیت بزرگ در یک منطقه مهم از دنیا، از اهمیت شایانی برخوردار است.

وی ادامه داد: تیم محققان این تحقیق، داده‌های حاصل از ژنوتیپ در گستره ژنوم تعداد ۱۰۲۱ نمونه از داوطلبان سراسر کشور که والدین و یا اجداد آن‌ها از ۱۱ گروه نژادی ایران شامل گروه‌های بزرگ مانند فارس و آذری و نیز گروه‌های کوچکتر ایرانی مانند عرب و بلوچ٬ ترکمن٬ سیستانی٬ کرد٬ گیلک ٬ لر٬ مازندرانی٬ و ساکنان جزایر خلیج فارس بودند را مورد بررسی قرار دادند.

نجم آبادی افزود: علاوه بر این، محققان، اطلاعات ژنومیک این جمعیت‌ها را در کنار اطلاعات ژنومی منتشر شده از جمعیت‌های زنده بشری و داده‌های ۸۰۰ نمونه کشف شده از افرادی که در این منطقه و حوالی آن از هزاران سال پیش زندگی می‌کردند، قرار داده و آن‌ها را با هم مقایسه کردند.

به گفته وی، از زمان مهاجرت بشر امروزی از آفریقا، ایران در یک چهارراه مهاجرتی قرار داشته است. علاوه بر این، این کشور به طور مکرر با جریان ژنتیکی ورودی مهاجران در هزاره‌های گذشته مواجه بوده است، افرادی با زبان هندی-اروپایی در این منطقه سکنی گزیدند و همچنین عرب‌ها در قرن هفتم، این سرزمین را فتح کرده و کمی بعد، ترک زبانانی از آسیای مرکزی به این جمعیت ملحق شدند که در نتیجه، جمعیت کنونی ایران شامل گروه‌های نژادی، مذهبی و زبانی مختلفی است.

نجم آبادی خاطرنشان کرد: علاوه بر این، از گذشته‌های دور، ایران نقش مهمی بلحاظ فرهنگی و سیاسی در آسیای مرکزی و غربی ایفا نموده است. اما بر خلاف اندازه و موقعیت جغرافیایی این کشور و نیز تاثیرات فرهنگی آن، این کشور تاکنون از مطالعات ژنتیک جمعیت انسانی مغفول مانده، و سبب شده است که اطلاعات ژنتیکی اندکی از این جمعیت در دست باشد.

وی اظهار کرد: تا به امروز، بسیاری از دانشمندان تصور می‌کردند که از لحاظ واریاسیون‌های ژنتیکی در جمعیت ایرانی حاضر، یک هموژنیتی وجود دارد. با این حال، این مطالعه جدید نشان داد که توزیع این واریاسیون دارای ریشه‌های عمیق بوده و بسیار هتروژن و با تفاوت‌های بسیار ظریف و دقیق است.

نجم آبادی تاکید کرد: داده‌های ما مطرح کننده وجود خوشه مرکزی ایرانی است که به طور قابل توجهی در برگیرنده آذری‌ها و عرب‌های ایرانی است. چهار گروه نژادی دیگر ایران (بلوچ٬ ساکنین جزایر خلیج فارس، سیستانی و ترکمن) ٬ با وجودی که جهت گیری دایمی به سمت خوشه مرکزی ایرانی دارند، ولی حاصل یک ادغام ژنتیکی قابل ملاحظه با مشارکت جمعیت‌های اجدادی متفاوت هستند.

وی افزود: همکاری دو مرکز تحقیقاتی ایرانی و آلمانی در پژوهش یادشده، به درک بهتر الگو‌های متنوع ژنتیک انسانی و مارکر‌های informative با کاربرد در پزشکی قانونی و ژنتیک پزشکی خصوصا در زمینه تشخیص بیماری‌ها و نیز تکوین و توسعه درمان‌های شخصی سازی کمک شایانی می‌کند.

وی یادآور شد: اجرای این مطالعه امکان پذیر نبود، مگر با حمایت بی دریغ معاونت تحقیقات و فن آوری وزارت بهداشت، و نیز نظارت مستمر مسئول کمیته کشوری اخلاق پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که ما را در تمامی مراحل این مطالعه همراهی و یاری نمودند.

پرفسور حسین نجم آبادی رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، دارای کرسی پژوهشی کشوری است و تیم تحت سرپرستی وی، از سال ۱۳۸۱ شناسایی علل ژنتیکی بیماری‌های منوژنیک را آغاز کرد و تاکنون حدود ۲۰۰ ژن جدید را که اختصاصا در کم توانی ذهنی و ناشنوایی ارثی نقش دارند، شناسایی نمود و اخیرا، مرکزی به همین منظور با عنوان مرکز ژنومیک کشوری تاسیس کرد و کاتالوگی از واریاسیون‌های ژنومیک جمعیت ایرانی را در سال ۲۰۱۸ معرفی نمود.

گروه تحقیقاتی تحت سرپرستی پرفسور «مایکل ناتناگل» نیز در مرکز ژنومیک کلن آلمان بر روی ژنتیک آماری از قبیل ژنتیک اپیدمیولوژی، ژنتیک جمعیت و ژنتیک پزشکی قانونی تمرکز دارد. این مرکز در تحقیقات خود از مجموعه داده‌های گستره ژنومی روز افزون حاصل از ژنوتایپینگ و نیز توالی یابی نسل جدید (Next-generation sequencing) و نیز مارکر‌های ژنتیکی پزشکی قانونی، استفاده می‌کند.

منبع : مهر

انتهای پیام/