به گزارش    گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمانشاه ، پالایشگاه آناهیتا که از مصوبات سفر مقام معظم رهبری به استان کرمانشاه است و روزگاری قرار بود آبی بر آتش بیکاری استان باشد، بعد از گذشت سال‌ها از تصویب و حدود هشت سال از زمان مقرر برای بهره‌برداری هنوز همچون یک بیابان باقی مانده و تنها اقدام انجام شده برای آن فنس‌کشی ۵۷۰ هکتار از اراضی مرغوب کشاورزی به عنوان زمین پالایشگاه بوده است.

پالایشگاه آناهیتا به عنوان یک ابرپروژه ملی و استراتژیک برای کشور از زمان تصویب تاکنون دو بار در سال‌های ۸۷ و ۹۴ کلنگ‌زنی شده و مدیرعامل و سرمایه‌گذاران آن بار‌ها تغییر کرده‌اند و وضعیت کنونی آن نشان می‌دهد دولت و وزیر نفت تاکنون عزمی برای راه‌اندازی این طرح نداشته‌اند تا یکی از طرح‌های بزرگ نفتی کشور همچنان در بلاتکلیفی باشد.

پالایشگاه ۱۵۰ هزار بشکه‌ای آناهیتا آذر ۱۳۸۵ و در جریان دور اول سفر استانی دولت وقت به کرمانشاه با هدف جلوگیری از خام‌فروشی، رفع نیاز منطقه غرب کشور به فرآورده‌های نفتی به تصویب هیئت دولت رسید، اما در طول ۱۳ سال گذشته با افت و خیز‌های بسیاری مواجه شده است.

این طرح قرار بود در بازه زمانی چهار تا پنج ساله جایگزین پالایشگاه فرسوده کرمانشاه شود و علاوه بر ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم برای هزاران نفر از جوانان این منطقه محروم و تأمین نیاز‌های مواد نفتی منطقه غرب، امکان صادرات به کشور‌های همسایه غربی را نیز فراهم کند.

با توجه به اینکه بسیاری از واحد‌های صنعتی استان کرمانشاه تعطیل و نیمه‌تعطیل هستند، ایجاد شهرک تخصصی نفت و گاز آناهیتا در منطقه و تولید فرآورده‌های پتروشیمیایی جانبی و جذب سرمایه‌گذاران تخصصی محصولات پالایشگاه نیز سبب تحول شگرفی در صنعت استان‌های غربی کشور خواهد شد.

اواخر شهریور ۱۳۸۶ و با اتمام کار مکان‌یابی پالایشگاه در ۵۷۱ هکتار و در کیلومتر ۱۵ جاده کرمانشاه – همدان، عملیات اجرایی احداث این پالایشگاه آغاز و زمین خریداری شد و اواخر اسفند سال ۱۳۸۶ نیز قرارداد مطالعات طراحی پایه این پالایشگاه با شرکت APS ایتالیا و شرکت سازه از ایران منعقد شد.

قرارداد‌های خرید لیسانس‌های مورد نیاز این پالایشگاه نیز با شرکت‌های معتبر اروپایی بسته شد و از سوی دیگر، عملیات تسطیح، خاکریزی و حصارکشی سایت پالایشگاه نیز به شرکت‌های پیمانکار ایرانی واگذار شد و عملیات اجرایی آن به عنوان نخستین گام عملیات اجرایی احداث این پالایشگاه از ابتدای آبان سال ۱۳۸۷ آغاز شد.

با این وجود، عملیات احداث این پالایشگاه در سال ۱۳۸۸ به دلیل عدم تأمین منابع مالی از سوی سهامداران به صورت کامل متوقف شد و هیئت مدیره پالایشگاه آناهیتا تصمیم به خاتمه قرارداد‌های منعقد شده با پیمانکاران این پروژه گرفتند و طراحی پایه پالایشگاه آناهیتا، عملیات فنس کشی و تسطیح مقدماتی زمین به صورت نیمه‌کاره رها شد و با پیشرفت فیزیکی سه درصد تا پایان دولت دهم به طور کامل متوقف باقی ماند.

دومین کلنگ‌زنی در تبلیغات انتخابات سال ۹۴

این رکود در حالی بود که پالایشگاه آناهیتا در سفر مقام معظم رهبری به استان کرمانشاه در سال ۹۰ بسیار مورد توجه ایشان قرار گرفت و یکی از مصوبات سفر بود، اما باز هم تا سال ۹۴ و سفر وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سکوت باقی ماند و در آن زمان و در آستانه انتخابات برای بار دوم کلنگ‌زنی شد.

در ابتدا سهامدار اصلی این طرح شرکت تأمین اجتماعی یا شستا با ۵۵ درصد بود و صندوق بازنشستگی کشوری با ۲۵ درصد و شرکت پالایش نفت کرمانشاه با ۲۰ درصد دیگر سهامداران طرح بودند که پس از اینکه شرکت پالایش نفت کرمانشاه به بخش خصوصی واگذار شد، این ۲۰ درصد به شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به نمایندگی از دولت واگذار شد.

در همین حال شستا اعلام کرد که توان تأمین منابع مالی ۵۵ درصد سهام را ندارد و حاضر است که سهام خود را واگذار کند و با تعیین تکلیف مسئولان پس از دو سال در سال ۹۱ تصمیم بر کاهش سهام تأمین اجتماعی گرفته شد و سهم این سازمان به ۳۳.۳ تقلیل پیدا کرد، سهم سازمان بازنشستگی کشوری نیز از ۲۵ درصد به ۳۳.۳ درصد افزایش یافت و همچنین سهم مجموعه نفت هم که سهم دولت است به ۳۳.۴ رسید.

با توجه به مشکل تأمین اعتبار برای این طرح موضوع تأمین منابع مالی این پالایشگاه که مشکل اصلی طرح است از طریق فاینانس خط اعتباری چین پیگیری شد، اما از این طریق پیشرفتی حاصل نشد و موضوع استفاده از تسهیلات صندوق توسعه ملی قوت گرفت.

براساس قانون برای استفاده از تسهیلات صندوق توسعه ملی نباید سهم دولت بیشتر از ۲۰ درصد باشد به همین دلیل درباره ۳۳.۴ درصد سهم وزارت نفت تصمیم گرفته شد که ۱۳.۴ درصد آن را به صندوق کارکنان صنعت نفت بدهند تا سهم دولت که به نمایندگی در شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی است به ۲۰ درصد برسد و هر چند این تسهیم سهام از سال ۹۱ شروع شد، اما نقل و انتقال سهام تا تابستان سال ۹۳ به طول کشید.

در ان زمان مدیران پالایشگاه موفق شدند امتیازاتی همچون افزایش سهم صندوق توسعه ملی در تأمین مالی از ۷۰ درصد به ۸۵ درصد، نرخ چهار درصد کارمزد تسهیلات صندوق توسعه ملی و افزایش مدت زمان بازپرداخت این تسهیلات از ۶ سال به هشت سال را برای این پالایشگاه بگیرند و نمایندگان مجلس نیز امتیاز تخفیف ۱۰ درصدی خوراک به مدت ۱۰ سال از تاریخ بهره‌برداری، معافیت مالیاتی ۱۳ ساله و پرداخت هزینه احداث خط لوله تحویل خوراک نفت خام توسط وزارت نفت را به منظور تشویق سرمایه‌گذاران گرفتند؛ بنابراین در ابتدا قرار بود که شستا مسئولیت این پالایشگاه را برعهده گرفته و عملیات عمرانی آن را به پایان برساند، اما در مرحله بعدی عملیات عمرانی این پالایشگاه به صندوق بازنشستگی واگذار شد و در مراحل بعدی به وزارت نفت و در مرحله بعدی به قرارگاه خاتم‌الانبیا داده شد.

قرارگاه خاتم الانبیا  سرمایه‌گذار پالایشگاه اناهیتا 

سید قاسم جاسمی نماینده مردم کرمانشاه در مجلس در رابطه با وضعیت پالایشگاه آناهیتا گفت: چندین بار با وزیر نفت صحبت کردیم و این نکته را گوشزد کردیم که پالایشگاه آناهیتا مسکوت مانده و اقدام مؤثری تاکنون برای بهبود اوضاع این پالایشگاه انجام نشده است.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس افزود: اکنون وزیر نفت متقاعد شده که یک پیمانکار به این موضوع ورود پیدا کند یا از فاینانس خارجی استفاده کنند که بنده با فاینانس خارجی در این شرایط و وجود تحریم‌ها موافق نیستم و باید از ظرفیت داخلی استفاده شود.

نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه باید در شرایط کنونی برای بهبود پالایشگاه آناهیتا از ظرفیت قرارگاه سازندگی خاتم استفاده کرد عنوان کرد: در نشستی که با مسئول قرارگاه سازندگی برگزار شد قرار بر این شد که قرارگاه نیز با وزیر نفت جلسه‌ای برگزار کنند.

وی نبود یک متولی واحد و مشترک را یکی از دلایل اساسی توقف روند اجرایی پالایشگاه آناهیتا دانست و گفت: بخشی از متولی این پالایشگاه را بانک، بخشی را شستا و بخشی را وزارت نفت بر عهده دارد و یک برنامه منسجم سازمانی در روند عملیات اجرایی این پروژه وجود ندارد.

جاسمی با بیان اینکه یکی دیگر از مشکلات اساسی این پروژه نبود اعتبارات کافی در این حوزه است، بیان کرد: دولت نیز تاکنون اراده‌ای برای پیشبرد و اجرای پروژه ساخت پالایشگاه آناهیتا نداشته که این پالایشگاه توجیه اقتصادی دارد و در صورت احداث برای اوضاع اقتصادی کشور مقرون به صرفه است.

نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه احداث این پالایشگاه در منطقه به دلیل وجود چاه‌های نفت در منطقه سومار و نفت شهر توجیه اقتصادی دارد عنوان کرد: این پالایشگاه حتی می‌تواند امیدی برای کشور عراق برای دسترسی به یک پالایشگاه باشد.

 وضعیت نامعلوم و بلاتکلیف پالایشگاه آناهیتا در حالی است که از زمان تصویب تاکنون در سفر‌های مختلف دولتمردان از جمله رئیس جمهور، وزرا، معاون اول رئیس جمهور و رئیس بانک مرکزی بر رسیدگی به این موضوع تأکید شده، اما گویا استراتژی یک گوش در و دیگری دروازه و انداختن توپ به زمین دیگری برای مسئولان جواب داده است.

هرچند بعد از گذشت ۱۳ سال از تصویب این طرح میزان سرمایه‌گذاری نیز به طور قطع افزایش یافته و فرصت‌های بسیاری از نظر اشتغال و پیشرفت صنعتی از دست رفته، اما با ورود قرارگاه خاتم به عنوان سرمایه‌گذار در این طرح بارقه امید در دل مردم استان به عنوان بیکارترین استان کشور ایجاد شده است و امید داریم در آینده‌ای نزدیک شاهد راه‌اندازی این ابرپروژه و اشتغال تعداد زیادی از جوانان و توسعه اقتصادی منطقه باشیم.

انتهای پیام/ز

منبع تسنیم