بچه‌ها را مقابل دشمن دیجیتال مسلح کنیم
والدین با نصب برنامه‌ها و بازی‌های آموزشی می‌توانند به رشد خلاقیت و شکوفایی استعداد‌های فرزندشان کمک شایانی کنند. اما اگر بی‌نظارت آن را در اختیارشان قرار دهند، شاهد آسیب‌های جدی روحی و جسمی آنان خواهند بود.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، بی‌شک پیشرفت علم بر همه چیز تأثیرگذار است و این پیشرفت روزافزون تکنولوژی به طور حتم در همه شرایط برای جامعه بشری مفید واقع شده و نوعی کمک‌کننده به انسان‌ها برای داشتن زندگی بهتر، راحت‌تر، سریع‌تر و دقیق‌تر است.
ما با داشتن آگاهی و دانش لازم به منظور حفظ نعمت‌های الهی نظیر آب، خاک، منابع، هوا، فضا و خانه‌مان یعنی کره زمین می‌کوشیم تا آن را به نسل بعد هدیه دهیم. دانشمندان و محققان در شاخه‌های مختلف علمی نیز با دانش و فناوری به روز که پس از سال‌ها تجربه کسب کرده و در اختیار دارند قدم‌های بیشتری برداشته و در پی جواب بسیاری از سؤال‌ها و پدیده‌هایی که از دیرباز تاکنون در ذهن بشریت شکل گرفته است هستند.
اما همانطور که می‌توان از هر اتفاق و پیشرفتی در جهان تکنولوژی بهره‌های فراوانی را برای بهبود وضعیت بشر برد، در مقابل نیز در برخی مواقع با استفاده ناصحیح می‌توان در مسیر منفی هم از آن استفاده کرده و خلاف جهت پیشرفت شنا کرد؛ اتفاقی که در چگونگی استفاده از رسانه‌های جدید رخ داده از این دست است.
پارادوکس استفاده از فناوری‌های ارتباطی
علم و تکنولوژی سبب خلق بسیاری از ابزار و وسیله‌ها به دست بشریت شده است و این ابزار‌ها هر روز در حال توسعه و ارتقا هستند. مانند چرتکه، ماشین‌حساب، کامپیوتر، لپ‌تاپ، تلفن، گوشی‌های همراه پیشرفته و... با توجه به استقبال زیاد، این ابزار‌ها به سرعت وارد بازار شده و متأسفانه قبل از اینکه فرهنگ استفاده از آن‌ها جا بیفتد، در اختیار عموم قرار گرفته و با استفاده ناصحیح از آن‌ها عواقب جبران‌ناپذیری را نیز متحمل می‌شوند.
یکی از این ابزار‌ها تلفن همراه است. افراد قبل از اینکه فکر کنند کاربرد تلفن همراه چیست و از آن در چه مواردی می‌توان بهره برد یا از چه سنی افراد به این تکنولوژی نیاز دارند، آن را تهیه کرده و بدون اینکه بخواهند حتی اندکی از این تکنولوژی سر در بیاورند، آن را همیشه همراه خود به این طرف و آن طرف حمل می‌کنند. این امر جدای از ایجاد وابستگی شدید، نوعی رقابت نیز در بین افراد ایجاد کرده و بار‌ها دیده شده که از سر چشم و همچشمی والدین گوشی‌های همراه فوق پیشرفته و میلیونی در اختیار نوجوانان یا حتی کودکان خود قرار می‌دهند و غافل هستند که چقدر با این کار به جسم و روح فرزند خود آسیب می‌زنند.
تکنولوژی بی‌شک ماهیتاً مفید، اما فرهنگ‌سازی استفاده صحیح از آن امری ضروری و بسیار حائز اهمیت است. به عنوان مثال والدین با نصب برنامه‌ها و بازی‌های آموزشی و تعیین یک بازه زمانی مشخص می‌توانند به رشد خلاقیت و شکوفایی استعداد‌های فرزندشان کمک شایانی کنند. اما اگر بی‌نظارت و با استفاده نامحدود آن را در اختیار نوجوانان خود قرار دهند، شاهد آسیب‌های جدی روحی و جسمی آنان نیز خواهند بود. این ویژگی دوگانه فناوری‌های ارتباطی است که خط سیری از بسیار مفید تا بسیار مضر دارد. پس باید بچه‌ها را برای مواجهه درست با دنیای دیجیتال و مجازی با آگاهی‌های لازم مسلح کنیم.
سردرگم و بی‌دفاع در دنیای بی‌رحم مجازی
انسان به طور کلی موجودی جسور و کنجکاو است و همیشه سعی دارد با کسب اطلاعات و دانش مربوطه پاسخی برای پرسش‌هایش بیابد که البته این ویژگی در دوران کودکی و نوجوانی بسیار تشدید شده و به اوج خود می‌رسد. بار‌ها دیده‌ایم که وقتی اسباب‌بازی یا عروسکی را در اختیار کودکان قرار می‌دهیم، او پس از ساعتی شروع به تکه‌تکه کردن آن کرده و سعی می‌کند تشخیص دهد آن وسیله از چه اجزایی تشکیل شده است و اینکه آن اجزا چگونه سر هم قرار گرفته‌اند تا آن شیء را تشکیل دهند.
با توجه به این خصیصه کودکان، اسباب‌بازی‌هایی نظیر پازل‌ها، خانه‌سازی‌ها، جورچین‌ها و... طراحی شده و شکل گرفته‌اند تا از این کنجکاوی‌شان در جهت مثبت و شکوفایی استعداد‌های آن‌ها استفاده شود. زمانی که وسیله‌ای مدرن و پیشرفته مانند گوشی همراه یا تبلت در دست یک نوجوان یا کودک قرار می‌گیرد و هیچ نظارتی هم بر آن نیست، نوجوان سعی می‌کند فرصت را غنیمت شمرده و سر از زیر و بم آن درآورد.
او بدون اینکه متوجه عواقب آن باشد پا به دنیای بی‌رحم مجازی گذاشته و سریع از آن محیط تأثیرات سوء نیز می‌پذیرد. به مرور زمان وارد رابطه‌های ناسالم شده و با ایجاد وابستگی شدید به افراد ناشناس، ضربه‌های روحی عمیقی خورده و دچار انزوا، گوشه‌گیری، بی‌تحرکی، بی‌علاقگی نسبت به تحصیل و آینده و نوعی اعتیاد به تلفن همراه نیز می‌شود و روزبه‌روز در این مرداب مجازی بیشتر فروخواهد رفت. علاوه‌براین استفاده مداوم از گوشی‌های همراه باعث آسیب رساندن به چشم، اعصاب، گردن، ستون فقرات، ابتلا به چاقی در اثر نشستن مداوم و بی‌تحرکی و همچنین بیماری‌های عصبی- روانی نیز خواهد شد.
جدای از آسیب‌های جسمی، برقراری این رابطه‌های ناصحیح و وجود شرایطی که زمینه را فراهم می‌آورد تا نوجوانان زودتر از زمان تعیین شده و بدون آمادگی پا در مسائل و دنیای جوانی و بزرگسالی بگذارند و همچنین کم‌آگاهی والدین، نداشتن نظارت و رابطه‌ای صمیمی بین خود و فرزندانشان و عدم فرهنگ‌سازی استفاده از تکنولوژی سبب شده است که سن بلوغ کاهش پیدا کند.
روان‌شناسان کودک و نوجوانان تشخیص داده‌اند که امروزه با توجه به شرایط موجود میانگین سن بلوغ از ۱۸ سالگی به ۱۶ و نیم سالگی کاهش پیدا کرده است و علت این بلوغ زودرس را نوعی تغییر همگانی در روند رشد نسل بشر و استفاده ناصحیح از خدمات تکنولوژی و عدم تربیت صحیح و مناسب والدین و همچنین عدم ایجاد شرایط تربیتی درست می‌دانند. عده‌ای از بزرگسالان نیز زمانی که بدون آگاهی و بدون شناخت دقیق از آن، وارد دنیای مجازی می‌شوند، به دلیل نداشتن خودآگاهی تحت تأثیر افراد و کشور‌های غربی قرار گرفته و دچار نوعی چندگانگی شخصیتی می‌شوند. پایه‌های زندگی‌شان شروع به لغزش کرده و بعد از مدتی همه چیز بر سرشان آوار می‌شود.
عده‌ای هم به دلیل دیدن عکس‌ها و مدل‌های مختلف دچار نوعی کمال‌گرایی افراطی می‌شوند و کل عمر خود را صرف گشتن به دنبال بهترین همسر دنیا می‌کنند که البته ویژگی‌های ظاهری نیز نسبت به خصوصیات باطنی بیشتر برایشان ارجحیت دارد و جالب اینکه، چون فکر می‌کنند از هر مورد بهترش هم وجود دارد، در آخر ناکام مانده و حسرت فرصت‌های پیشین را می‌خورند.
در خاتمه باید گفت: یکی از عواقب جدی اعتیاد به فضای مجازی بالا رفتن آمار طلاق و ترس از ازدواج در بین جوانان است. پس بیاییم قبل از استفاده از هر وسیله‌ای اطلاعات و دانش کافی راجع به آن کسب کنیم و با بالا بردن سطح آگاهی خود مراقب خود و فرزندانمان باشیم تا بعد‌ها شاهد آسیب‌پذیری آن‌ها نباشیم.
منبع: روزنامه جوان
انتهای پیام/
آیا از پاردوکس‌های فضای مجازی آگاهیم؟
