به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، پس از برکناری رضاخان از قدرت و صدور فرمان عفو عمومی برای زندانیان سیاسی، از جمله کسانی که آزاد شدند، ۵۳ نفر از طرفداران و اعضای اصلی حزب کمونیست بودند. به گزارش پایگاه مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، تعدادی از آن ها، پس از آزادی، در پی آن برآمدند که فعالیت تشکیلاتی خود را در قالب یک حزب نهادینه کنند. به این ترتیب، حزبی جدید با نام حزب توده که به تعبیر آبراهامیان، نامی بلندپروازانه داشت، در ۷ مهرماه ۱۳۲۰ تأسیس شد؛ حزبی که حمایت همسایه شمالی، یعنی شوروی را با خود داشت. فعالیت حزب در سال‌های پس از تأسیس و به‌ویژه در یکی دو دهه ابتدایی، با فراز و نشیب‌های گوناگونی همراه شد.

بشیتربخوانید: انقلابی که منحرف نشد

حمایت از سیاست‌های بیگانگان

توده‌ای‌ها در بحث امتیاز‌های سیاسی و اقتصادی، از اتحاد جماهیر شوروی حمایت می‌کردند. حزب توده موافق اعطای امتیاز نفت شمال به شوروی بود. آن‌ها در غائله آذربایجان، جانب روس‌ها را گرفتند و البته تاوان سنگینی بابت این حمایت‌ها دادند. درباره دلایل ناکامی حزب توده نظرات فراوانی مطرح شده است. برخی دلیل این ناکامی را متابعت محض توده‌ای‌ها از شوروی می‌دانند. حزب بر بستر موجی شکل گرفت که در بحبوحه جنگ جهانی دوم، در شهریور ۱۳۲۰، از شمال وارد ایران شد. نیرو‌های شوروی چند سال در ایران ماندند و در این مدت، از فعالیت‌های حزب توده حمایت کردند. دلیل دیگر ناکامی که از سوی تعدادی از تحلیل‌گران ابراز می‌شود، دیدگاه‌های مارکسیستی توده‌ای‌هاست.

تقابل با اعتقادات جامعه
بی‌تردید، مهم‌ترین عنصر فرهنگی و هویتی ایرانیان، از سده‌های گذشته تاکنون، مذهب بوده‌است. به همین دلیل، جریان‌های چپ‌گرایی مانند حزب توده که بر اساس آموزه‌های مارکسیستی، نفی کننده مذهب بودند، به سختی می‌توانستند راهی به درون توده‌های مردم باز کنند. به دیگر سخن، هویتی که بر اساس آموزه‌های مادی‌گرایانه بنا شده بود، به‌سختی می‌توانست درون توده‌هایی نفوذ کند که مبانی فکری و هستی‌شناختی‌شان معناگرا بود. بی‌دلیل نبوده است که عموم مردم، همواره گفتمان چپ را گفتمانی کفرآمیز تلقی کرده و به آن روی خوش نشان نداده‌اند.

درواقع، به دلیل مبانی فکری متعارض و متضاد این جریان‌ها با افکار بخش‌های گسترده‌ای از جامعه ایران، این گروه‌ها نتوانستند بدنه جامعه را با خود همراه کنند و درنتیجه، از میزان تأثیرگذاری‌شان به‌شدت کاسته شد. افزون بر این، عملکرد نامناسب این دسته از گروه‌های سیاسی در مقاطع حساس، مزید بر علت شد و وجهه آنان را بیش از پیش تضعیف کرد. به همین دلیل بود که توده‌ای‌ها، هرگز نتوانستند در قالب یک نیروی مهم، در ایران تأثیرگذار باشند.

منبع: روزنامه خراسان

انتهای پیام/