بهشت و جهنم دنیایی فراتر از دنیای مادی و ساخته اعمال زشت و گناهان ما بندگان است.

به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، در همه ادیان این ذکر شده است که به غیر از این دنیای مادی، دنیای اخروی در قالب بهشت و جهنم وجود دارد. بهشتی که جایگاه صالحین و مقربین الهی است و جهنمی که ساخته اعمال دنیای مادی ما محسوب می‌شود.

در بسیاری از روایات آمده که هفتاد هزار ملک الهی، زمام جهنم را در دست دارند و انسان را کشان‌کشان به عرصه محشر می‌آورند و جهنم چون حیوانی درنده، سرکشی می کند و نزدیک است که افسار پاره کند. توصیف قرآن از لحظه دهشتناک ورود جهنم به عرصه محشر به گونه‌ای است که نشان می‌دهد جهنم یک موجود زنده است که حرکت می‌کند و حرف می‌زند!

جهنم را چگونه حاضر می کنند؟


بیشتر بخوانید: بهشت و جهنم در روز قیامت در کجا برپا می‌شود؟


در آیه ۲۳سوره فجر می‌خوانیم: «وَ جی‌ءَ یَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ یَوْمَئِذٍ یَتَذَكَّرُ الْإِنْسانُ وَ أَنَّی لَهُ الذِّكْری‌» (و در آن روز جهنم را حاضر مى‌‏كنند; (آرى) در آن روز انسان متذكر مى‌‏شود; اما این تذكر چه سودى براى او دارد؟! )

در تفسیر شریف مجمع البیان ذیل این آیه آمده است:

هنگامی که این آیه نازل شد، حال پیامبر(ص) دگرگون شد تا آنجا که آثار آن در چهره‌اش نمایان گشت. اصحاب از مشاهده وضعیت پیامبر(ص) سخت نگران شدند و برخی از آنان نزد علی (ع) رفته، عرض کردند امر مهمی رخ داده که این آثار را در پیامبر مشاهده کردیم؟ علی (ع) به سوی آن حضرت شتافت و آن حضرت را از پشت سر در بغل گرفت و میان دو کتفش را بوسید و عرض کرد: ای رسول خدا، پدر و مادرم فدایت باد امروز چه رخ داده است [ که اینگونه متأثر شده‌اید]؟ آن حضرت فرمود: فرشته وحی آمد واین آیه شریفه را بر من تلاوت کرد؛ از او پرسیدم جهنم چگونه آورده می‌شود؟ جبرئیل گفت: هفتاد هزار فرشته با هفتاد هزار زمام او را می‌کشند و جهنم سرکشی می‌کند، به‌گونه‌ای که اگر رهایش کنند همه اهل محشر را می‌سوزاند. من متوجه جهنم می‌شوم و جهنم می‌گوید: ای محمد، مرا با تو کاری نیست؛ زیرا خدا گوشت ترا بر من حرام کرده است. پس کسی در صحرای محشر نمی‌ماند مگر آنکه می‌گوید [ خداوندا نجات ده] خودم را، خودم را، و من می‌گویم امتم را، امتم را .(۱)

جهنم را چگونه حاضر می کنند؟

عده‌ای از اهل تفسیر، این توصیف را وصفی مجازی می‌دانند نه حقیقی. چرا که «جاء» در قرآن به معنای «ظهر» نیز به کار رفته است. از نظر ایشان، جهنم هم اینک هست اما پیش ما حاضر نیست. بلکه حجابی بین ما و جهنم هست که مانع از درک حضور جهنم می شود. اما در قیامت این حجاب فرو می‌افتد: «فکشفنا عنک غطاءک» و در نتیجه، جهنم ظهور می یابد و اهل دوزخ خود را نزد آن حاضر می‌بینند.

در جریان جهنم، ظاهر این آیات این است كه جهنم غیر منقول است، اما آنچه در سوره مباركه «فجر» آمده است كه «وَ جی‌ءَ یَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ» این نشان می‌دهد كه جهنم منقول هم داریم؛ آیه 23 سوره مباركه «فجر» این است «وَ جی‌ءَ یَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ یَوْمَئِذٍ یَتَذَكَّرُ الْإِنْسانُ وَ أَنَّی لَهُ الذِّكْری‌» اگر منظور از این «مَجیء», ظهور باشد؛ نظیر آیه قبل كه دارد «وَ جاءَ رَبُّكَ وَ الْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا» آن روز خدا آمد و فرشته‌ها صف اندر صف آمدند و می‌آیند؛ یعنی ظهور می‌كنند، اگر به قرینه آیه قبل كه «جاءَ» به معنای «ظَهر» باشد، آن‌گاه این «جی‌ءَ یَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ»؛ یعنی ظهور جهنم را می‌خواهد بفهماند، برابر آیه‌ای كه دارد «وَ بُرِّزَتِ الْجَحیمُ لِلْغاوینَ» دیگر ما دلیلی نداریم كه ما جهنم منقول داریم. البته آن روایاتی كه در ذیل این آیه هست كه جهنم را با غل و زنجیر كشان‌كشان می‌آورند آن باید توجیه شود. این آیه به قرینه آیه قبل قابل تحمّل است كه چون «جاءَ رَبُّكَ» به معنای «ظَهر» است می‌توان این «وَ جی‌ءَ یَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ» را با آیه «وَ بُرِّزَتِ الْجَحیمُ لِلْغاوینَ» هماهنگ كرد. این راجع به جهنم بودن كه منقول است یا غیر منقول، منتها باید روایات را توجیه كرد. (۲)

جهنم را چگونه حاضر می کنند؟


بیشتر بخوانید: عذاب چه زمانی از جهنمی‌ها برداشته می‌شود؟


در مقابل عده‌ای دیگر بر این عقیده‌اند که صراحت آیه را نباید توجیه کرد. چنانکه گفته‌اند: «جهنم قابل حركت دادن است، و آن را به مجرمان نزدیك مى كنند! همانگونه كه در مورد بهشت نیز در آیه ۹۰ سوره شعرا مى خوانیم : و ازلفت الجنة للمتقین (بهشت را به پرهیزكاران نزدیك مى سازند)!»

گـرچـه بـعـضـى مـیـل دارنـد ایـنـهـا را بـر مـعـنـى مـجـازى حـمـل كـنـنـد و كـنـایـه از ظـهـور بـهـشـت و جـهنم در برابر دیدگان نیكوكاران و بدكاران بـگـیـرند، ولى دلیلى بر این خلاف ظاهر در دست نیست ، بلكه بهتر است آن را به ظاهر خود رها سازیم ، چرا كه حقایق عالم قیامت دقیقا بر ما روشن نیست و شرایط حاكم بر آنجا بـا ایـنـجـا تـفاوت بسیار دارد، و هیچ مانعى ندارد كه در آن روز بهشت و دوزخ تغییر مكان دهند."(۳)

جهنم را چگونه حاضر می کنند؟

به نظر می رسد د ر این آیه، نسبت اوصاف یادشده به جهنم، اسنادی وصف واقعی است چون همین اوصاف در آیاتی دیگر نیز به جهنم نسبت داده شده است در حالیکه سخن از ظهور و معنای مجازی نیست.

پیوست:
۱. مجمع البیان، ج. ۱۰، ص. ۴۸۷،
۲. درس تفسیر استاد جوادی آملی
۳. نمونه، ذیل تفسیر کریمه یادشده

انتهای پیام/

برچسب ها: قرآن ، احادیث ، انبیاء
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۲۹
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۱:۵۲ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
یاحسین به فریاد همه برس
Iran (Islamic Republic of)
حمید
۲۱:۳۰ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
بهشت وجهنم همان اعمال خودمان است زیاد جای دوری دنبالش نکنید.آتش جهنم سوختش گناهان خلق است که همه در آن شریکیم.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۱:۲۹ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
يا خدا
Iran (Islamic Republic of)
حمید
۲۱:۲۷ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
سلام
بهتره اینگونه مطالب بصورت روان تر و سلیس تر نوشته شود تا برای افراد عادی قابل فهم باشد . مقاله حاضر فقط بدرد کسانی می خوره که با این مفاهیم و کلمات و اصطلاحات مذهبی آشنا باشند.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۵۹ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
خدایا ما رو ببخش و بیامرز
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۴۹ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
جهنم یعنی سردرد میگرن که منه بیچاره دارم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۳۸ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
یعنی جهنم با اینجا فرق داره؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۲۴ ۱۳ اسفند ۱۳۹۹
تو عذاب جهنم رو با 2 تا مشکل دنیای فانی و بی ارزش مقایسه میکنی؟؟
الحق که امثال شما در یک گمراهی هستن
Iran (Islamic Republic of)
علی طاهری
۱۹:۴۷ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
خدایا:مارااز‌آتش‌جهنم‌نجات‌بده‌
آمین یا رب العالمین‌
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۲۵ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
خداوند ما را نجات دهد.
Iran (Islamic Republic of)
جوادرضا
۱۹:۱۱ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
پس چرا مسئولین اختلاسگر از خدا نمی ترسند وحق ما جوانان تحصیلکرده بیکار را نمی دهند کاش همین دنیا برایشان جهنم باشد ما که نمیگذریم خدا هم از آنان نگذرد
Iran (Islamic Republic of)
محمد
۱۸:۴۹ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
الان دقیقا مگه کجا هستیم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۲۴ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
الان که شما صرفا در عالم هپروت هستی فکر کردی جهنم مثل این دو روز توئه؟ اینقدر بیخیال نباش بترس از آخرت
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۳۳ ۱۳ اسفند ۱۳۹۹
کاملا توی یک نادانی و گمراهی غرق شدی

4 تا سختی این دنیای 2 روزه رو با جهنم ابدی مقایسه میکنی؟؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۴۹ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
خدا بداد ما برسه
Iran (Islamic Republic of)
....
۱۸:۴۳ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
خدایا توبه. از همین حالا.... . خدا آقامون کی میاد تا از این جهنم رها شیم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۵۴ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
اول هیزم می اورند دوم فیوز میزنن بالا بعد کلید پمپ هوا روشن میکنن خوب که هیزم ها مغز پخت شد دور پمپ کم میکنن اماده میشه برای............
یه عده خاص حق شونه
Iran (Islamic Republic of)
محمد
۱۵:۵۰ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
خداوندا مارا از آتش دوزخ و عذاب خودت دور کن، و بهشت زیبایت را نصیبمان کن.
Iran (Islamic Republic of)
علی
۱۵:۰۸ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
خدایا به حق مهدی موعود به فریادمان برس
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۴۶ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
انشاالله بی حجابها در جهنم بسوزن تا بفهمن چه آتشی در زندگی دیگران انداختن
Iran (Islamic Republic of)
مهدی آشوری
۲۱:۱۱ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
انشالله خداوند همه ی بی حجاب ها رو ببخشه و وارد بهشت کنه. و اونایی که زندگیشون بخاطر بی حجابان خراب شد. مقام رفیع تری عنایت کنه
Germany
گلپسر
۱۴:۳۳ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
مادراین دنیاجهنم راتجربه کردیم . آتش جهنم دیگربرماحرام است
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۲۵ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
بترس از خدا و مسخره نکن تا حالا گرما رو تصور کردی؟ جهنم شوخی نیست غفلت کنی نصیب تو هم میشه
Iran (Islamic Republic of)
حسام
۱۴:۱۸ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
خدایا گناهان منو ببخش و مرا جزو دوزخیان قرار نده الهی آمین
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۴۳ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
اللهم اارزقنی شفاعت الحسین یوم الورود..
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۴۱ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
اگر خداوند با فضل و كرمش با ما رفتار نكند واي بر ما اللهي تو عاملنا بفضلك و لا تو عاملنا به عدلك خدايا با فضل خودت ما را ببخش و با عدل خودت با ما رفتار نكن يا ارحم الراحمين.
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۳۹ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
وای برماکه غافل هستیم،خدایا ازتودرخواست مبکنیم انیوکمت ترازانی به خودمان وامگذاروماراپیروقران وعترت بگردان،بارخدایا امام حسبن (ع)را درانجاکه همه درگیراعمال خودهستندرو شفیع مادربارگاه حضرت حق بگ دان،اللهم الرزقنی شفاعتالحسین الیوم الورد...
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۵۱ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
گوش اگر گوش تو و ناله اگر ناله ماست / آنچه البته به جایی نرسد فریاد است.
کو گوش شنوا؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۲۷ ۰۵ بهمن ۱۳۹۷
جهنم هست و داغی اش زیاد اما گوشهای ناشنوا هم زیاد هست
یوم نقول لجهنم هل امتلات و تقول هل من مزید........برید دنبال ترجمه آیه