به گزارش  گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،  اگر اعلام دکترین ترومن و ورود آمریکا به جنگ جهانی دوم را آخرین میخ بر تابوت دکترین مونرو -که بر عدم دخالت آمریکا در مناقشات اروپایی تاکید داشت- به شمار آوریم، اعلام دکترین آیزنهاور مبنی بر مجاز بودن مداخله نظامی ایالات متحده در دفاع از دولت‌های متحد و همسو را باید چیزی معادل به آتش کشیدن تابوت دکترین مونرو تعبیر کنیم.

بیشتربخوانید : روایتی از دخالت‌های آمریکا در ایران و جهان/ ۲۴ میلیارد بشکه نفت از ایران چگونه به غارت رفت؟

ملی اعلام شدن کانال سوئز در دهه ٥٠ میلادی و حمله نیروهای مشترک انگلستان، فرانسه و اسراییل به مصر که اولتیماتوم اتحاد جماهیر شوروی را در پی داشت، آمریکا را متوجه قدرت گرفتن نیروهای نزدیک به شوروی در خاورمیانه کرد. واشنگتن که مبارزه‌ای همه‌جانبه را با سرخ‌ها در اروپا رهبری می‌کرد، حالا می‌فهمید که نباید همه تمرکز خود را خرج قاره سبز کرده و از دیگر نقاط دنیا غافل شود.

چرخش نگاه آمریکا از اروپا به آسیا و خاورمیانه

٦٢‌سال پیش در ششم ژانویه ١٩٥٧ میلادی، دوایت آیزنهاور، سی‌و‌چهارمین رئیس‌جمهوری ایالات متحده، با اعلام دکترین و راهبردی که از سوی کنگره نیز مورد تایید قرار گرفت، بر سیاست جدید واشنگتن مبنی بر حمایت نظامی از متحدین آمریکا در اقصی نقاط دنیا صحه گذاشت. این دکترین پیشتر از سوی ترومن برای متحدین اروپایی واشنگتن اعلام و اجرا شده بود، اما نگاه آیزنهاور بیش از هر چیز به آسیا شامل خاورمیانه و شرق دور بود. آیزنهاور قبلا و پیش از اعلام دکترین جدید در جریان براندازی یکی از مردمی‌ترین دولت‌های خاورمیانه یعنی کابینه دکتر محمد مصدق نقشی پررنگ از خود نشان داده بود، اما حالا با سیاستی که تایید کنگره را نیز پشت سر خود داشت، می‌توانست راحت‌تر و قانونی‌تر از قبل چنین مداخلاتی را سازماندهی کند.

جلوگیری از شیوع کمونیسم با واکسن آمریکایی

دکترین ترومن بیش از هر چیز کوتاه‌کردن دست کمونیست‌ها از اروپا را هدف گرفته بود، اما دکترین آیزنهاور نگاهی فراتر داشت و ساخت پایگاه‌های نظامی در کشورهای دوست، ارایه کمک‌های تسلیحاتی و در صورت نیاز ورود مستقیم ارتش ایالات متحده به کارزار را مورد توجه قرار می‌داد. در دکترین آیزنهاور نیز‌ همچون دکترین ترومن به دلیل احتیاج به یک دشمن اهریمنی برای توجیه سیاست‌های جدید، اتحاد جماهیر شوروی و کمونیست‌ها دوباره در نقش لولو خورخوره ظاهر شدند. پیمان بغداد یا سنتو را شاید بتوان یکی از مولودهای دکترین آیزنهاور در خاورمیانه به شمار آورد. آیزنهاور با هدف کامل کردن دیوار جنوبی در برابر خطر کمونیسم، مقدمات تشکیل پیمان نظامی بغداد را با همکاری انگلستان فراهم آورد و ایران، ترکیه، عراق و پاکستان را با وجود همه اختلاف‌نظرهای سیاسی و تاریخی که با هم داشتند، در پیمان سنتو جای داد. فروش تسلیحات نظامی پیشرفته به متحدان واشنگتن در منطقه ازجمله حکومت وقت ایران جلوه‌ای دیگری از دکترین آیزنهاور بود که تا بهمن ٥٧ و پیروزی انقلاب اسلامی به اجرا گذاشته شد و ایران قبل از انقلاب به‌عنوان ژاندارم منطقه نقشی مهم در پیشبرد سیاست‌های آمریکا در منطقه خلیج فارس برعهده گرفت.

منبع: روزنامه شهروند

انتهای پیام/